İlkbahar Ekinoksu Doodle oldu

21 mart dendiği zaman aklagelen ise, İlkbahar ekinoksu nedir oluyor ve İlkbahar ekinoksu ile ilgili olarak İlkbahar ve sonbahar ekinoksu nedir işte ayrıntılı bilgiler.
##tgvideo##
İlkbahar ekinoksu yıldaiki kez yaşanan gece-gündüz eşitliğinden biri olarak bize baharın gelişini ve kışın bitişini hatırlatır, yaz mevsiminin de ön habercisidir. Çoğu mevsimsel veyaastrolojik döngüde olduğu gibi, ekinoks zamanları daçeşitli toplumlarcatarih boyuncakutlanmış ve bu günler özel kabul edilmiştir. Bu bakımdan sadece göksel hareketle özetlenebilecek bir olay dadeğildir çünkü etkilerini ve bunaverilen sembolik değer üzerinden gelişen gelenek ve yaşantıları bugünkü modern hayatımızın içinde de bulmamız pekalamümkündür. Gerçekten de aslen bu tarihler pek de öyle yaşamımızın dışındaveyaspiritüel bir çerçeve içerisine hapsolmuş değillerdir, tersine içinde yaşadığımız dünyave toplumsal düzen içerisinde hayli etkin ve yaşamımızın içindedirler, sadece dikkat atfetmediğimiz sürece farkınavaramayacağımız bir şekilde bilincimizde yer alırlar.

Aslen "yıl çarkı" diye de geçen senelik mevsimsel döngü ve aylık "ay döngüsü" insan hayatındabilinçli veyabilinçsiz şekilde etkindir, bunun izlerine en basitinden modern söylem içerisinde "kış depresyonu" veya"bahar krizi" tarzı beylik başlıklardan reklam ve kültürel etkileşim gibi birbiriyle alakasız görünen farklı alanlardadarastlayabiliriz.

Modern insanın şehir yaşantısının gereklilikleri içerisinde bu gibi doğal işleyişlerin farklındalığından kopmuş olması, bir yerde kişinin kendi birey veyabeden bütünlüğü algısınadaetki etmektedir zirasembolik düzlemde ve kültürel örüntülerde bu ikisi arasındadaimayakın bir ilişki kurulmuş ve bu ilişki üzerinden pek çok olgu hayatımızdayer etmiştir. Bu konudaki görüşleri; eski toplumların tarım veyagöçebelik örgütlenmelerine dek götürmek mümkündür, ancak endüstriyel toplumun bir yüzyıl gibi kısabir sürede -insanın "uygarlık" sürecinde ele alırsak- insan hayatındayaptığı büyük değişiklik bir yerde bunun uyum sorunlarını daberaberinde getirmiştir, şu andamodern hayatadair karşılaşılan sorunlar açısından aşağıdaaçıklanacak olan mevsimsel bazı değişimlere bağlı olarak gelişen kültürel, sosyolojik veyasadece bireye ait tutumlar bu uyum sorunlarının pek tabii ki tamamınayönelik bir çözüm olamasabile, belirli düzeyde bir farkındalık sağlayabilir ve kişiye farklı bir bakış açısı sunabilir. Elbette ki paganizm, ezoterizm veyadiğer alternatif pratiklerle ilgilenenler de bu konuyakendi bilgi birikimlerinden bakabilir ve faydalanabilirler.

İlkbahar ekinoksu, güneş takviminde gün-tün eşitliği diye de bilinen özel bir zamanı belirtir. Özellikle Akdeniz kuşağı olarak bilinen ve bugünkü batı anlayışının temellerini de oluşturan kültür dairesi içinde ekinokslar tarihsel dönemler boyuncagözlemlenmiş ve çeşitli dini seremoniler bugünlerde gerçekleştirilmiştir. Tarım toplulukları yakıştırmasınakarşın, ekinoks kutlamaları eski göçebe Türk toplumundaOrtaAsya'dan beri süregelen bir gelenektir ve hepimizin yakından bildiği gibi "Nevruz" adı altındaçeşitli törenler ve şenlikler düzenlenir.

"Nevruz" , "yeni gün" anlamınagelir ve eski takvimlerde yılbaşı olarak görülür, ayrıcabugün güneş nbsp; zodyak kuşağının ilk burcu olan "koç" burcunagirer. Bazı araştırmacılarca"nevruz" kutlamalarının başlangıcı "Zerdüştlük"e atfedilse de -muhtemelern ateş sembolüne olan yakıştırmadan dolayı- , aslen OrtaAsya'nın çok dahaeskiye dayanan şamanik ve animistik sisteminde de ekinoks tarihlerinin önemli olduğunu görürüz. Örneğin günümüze değin neredeyse hiç değişmemiş olan Buryat şamanizminde ekinoks ve ay döngüleri ile bunun içerisinde yeralan ekinoks eşitliği büyük önem taşıyan bir gündür. Esasen Asyave Avrupafarketmeksizin çok büyük bir coğrafyadatarih boyuncadeğer atfedilen ilkbahar ekinoks günü, ilk nerede ne şekilde ortayaçıktı tarzı köken arayışından çok kültürel ve uygulamazenginliği içerisinde değerlendirilirse bize konu hakkındadahabüyük bir kavrayış sunar çünkü her kültürde kendine özgü bir şekilde evrilmiş ve yaşanmıştır.

Kabul edilen eski türk takviminde ilkbahar ekinoksu, yılbaşınadenk düşer ve çeşitli OrtaAsyatürk topluluklarında"Boz Ay" diye de adlandırılan "mart" ayının 4 çarşambası farklı şekillerde kutlanır, zirabu dört günün herbirinde doğanın 4 elementi olan toprak, ateş, havave suyun uyandığı kabul edilir. Benzer şekilde, İrlandakelt geleneğinde de ekinoks öncesi 4 sayısınaverilen sembolizm üzerinden şenlikler yapılır ve amaç yine doğanın dört elementinin uyanmasını kutlamaktır. Buradaayrıca"tamamlanma" üzerinden ritüel anlamınaodaklanmak damümkündür.


İlkbahar Ekinoksunun günümüzde de devam eden başlıcaözelliği olan ateşin üzerinden atlamaveyaateş yakmaritüeli, Asya'dan Ortadoğu'yave Avrupa'yakadar çok geniş bir coğrafyadagözlenen ortak bir temadır. Ateş'in arınmave yenilenme olarak yorumlanışı, baharın gelişiyle birlikte doğanın canlanışını açıklamayayönelik olabileceği gibi, bu tarihten sonragünlerin uzamasıyladailişkili olarak "güneş" sembolü anlamını dataşır. Ancak, buradatipik monoteist ikilik üzerinden bakmamayadikkat edilmelidir. Doğanın ve toprağın canlanışı üzerinden ekinoks tarihi ayrıcabir bereket festivalidir ve ateş burada"yaşam özü" olarak daele alınabilir. Örneğin Anadolu'daki Kibele/"Matar Kubileya" kültünde, -tanrıçanın rahiplerine "Attis" sanı verilir- dahasonraRoma'dayaygınlaşıp "Kibele ve Attis"e dönüşecek şenlik ilkbahar ekinoksundakutlanır, ateşler tanrıçanın kutsal alanında-bugün Vatikan'ın olduğu yer- nbsp; yakılırdı, anlamı dayine bereket ve yaşamın çoğalışı üzerineydi.
nbsp;
Paskalyageleneğine bakıldığınakarşımızaiki önemli noktaçıkar. Katolik geleneğinde paskalyaHazretiHazreti İsa'nın dirilişinin kutlanmasıdır. PaskalyahaftasındaHazreti İsa'nın çarmıhagerilişi ve ölümünün yası tutulur nbsp; (belirlenen pazar gününden önceki cuma"good friday"Hazreti İsa'nın çarmıhtaöldüğü gündür) , taki ölümünden üç gün sonra-Pazar günü- yeniden göğe yükselip cennete gidene dek, bu aradaHazreti İsa'nın yeraltında"karanlıkla" savaştığınave ışığın geri nbsp; getirilip galip olmasınasebebiyet verdiğine inanılır. (üç gün aralığı ay takviminin geleneksel öğelerindendir ki ay döngüsünü dışlamaçabası hiçbir zaman tam olarak başarılamamıştır.)
nbsp;
Bu noktada, eski pagan inançlarınabakar ve mevsimsel döngüyü ve bunun etrafındaörülen mitleri hatırlarsak; 21 aralık yani en uzun gecenin yaşandığı günde tanrı yeraltından yeniden doğarak yeryüzüne çıkar, hristiyanlık tarafından 25 marttakutlanan muştumalayortusu ve paskalyabu bakımdan ilginçtir ziraeski bereket şenliğini aynen devralmıştır. Pagan nbsp; inancın mitlerine göre, 21 mart ekinoks tarihinde tanrıçaoğul-sevgili (son-lover) olan ardılı eril tanrıylabirleşir ve doğacanlanır, bereket ve yaşam gelir. Bundan "dokuz ay" sonrasınadenk gelen 21 aralıktaysatanrıçanın rahminden bu oğul ve sevgili olan tanrıylabirleşmesinden oluşan -dahaöncesinde ölerek yeraltınainen- yeni tanrı-oğul doğar. Bu miti aynen devralan hristiyanlıktada; nbsp; HazretiHazreti İsa'nın doğumu, Meryem'e bildirilmesinden "dokuz nbsp; ay" sonradır. Aynı şekilde, aslındaüç gün nbsp; sonrasındaayın yükselişiyle ışığı getiren ve yeraltından yaşamı taşıyan datanrıçanın kendisidir, tektanrılı dinlerin karanlık-aydınlık iyi-kötü ayrımı ve bunaeklediği "kahraman" tipi monoteizmin gelişmesiyle ve gerçek mitin çarpıtılmasıylaoluşturulmuştur.
nbsp;
Ekinoks, solar -güneşe ait- bir özellik taşısadaay takvimiyle de doğrudan ilintilidir. Kuzey Avrupa'daTötonik bir tanrıçaolan Eostre, ilkbahar ekinoksuylaalakalıdır ve paskalyaanlamınagelen "easter" kelimesinin kökeni bu tanrıçanın adınadayanır.(Ayrıcahoş bir ayrıntı olarak, Mike Nichols bize dişilik hormonu olan östrojen/estrogen in adının daburadan geldiğini hatırlatır.) TanrıçaEostre yadaOstara'nın sembolü tavşan ve yumurtadır. -yine paskalyasembolleri- Tavşan verimliliği ve bereketi temsil eder -belki direk doğayı gözlem yoluylaçok hızlı ürediği için!- ve yumurtadaekinoksaatfedilen eril ve dişil birleşmeden "yaşam" oluşturan, içinde hayatın özünü barındıran "kozmik yumurtadır". Günümüzde yanlış olarak "bahar tanrıçası" gibi bir adlaanılsadaEostre aslen bir ay tanrıçasıdır ve şenliği de ekinoks civarınadenk gelen dolunaydayapılır. Ekinoks ve dolunayın üç gün öncesi ve üç gün sonrasının kutsal oluşu, ayrıcayapılan şenliğin iç gün sürmesi yine ay takvimince ay döngüsünü uyarıcaayarlanır. Tek tanrılı dinin gelmesiyle birlikte ay takvimi yok sayılmış ve sadece güneş odaklı bir anlayış getirilmeye çalışılınmıştır ancak günümüzde farklı adlar taşıdadaay takvimi halen belirleyicidir. (Yukarıdabahsedildiği üzere, takvim gereği paskalyapazarı dolunayadenk gelirse, paskalyabir sonraki pazaraertelenir!)
nbsp;
Günümüz paganizminin devraldığı eski geleneklerde, nbsp; kuzey Avrupa'dauygulanan şekliyle tanrıçave tanrının birleşmesi şenliği, coğrafi özellikler dolayısıylayani baharın yukarı enlemlere dahageç gelişiyle birlikte dahageç bir tarihe denk gelir ki 30 nisanarast gelen bu şenlik dört anakelt şenliğinden biri olan "Beltane"dir ve yüce evlilik ritüeli olan "hieros gamos" -yada"great rite"- bugüne özgü, sembolik veyaaktif olarak gerçekleştirilebilen bir ritüeldir. Bu ritüel aslen tanrıçayı temsil eden bir kutsal rahibe ve eril unsuru temsilen seçilen bir erkek arasındagerçekleştirilir, cinselliğin kutsal olduğu ve bir ibadet amacı taşıdığı eski pagan inancının uygulamasını yansıtır.


Yine günümüz paganizminin bir kolu olan Wicca'dave diğer bazı kuzey Avrupapagan geleneklerinde, bu coğrafi farklılık ve mevsimsel yaşayış dolayısıylaekinoks ve solstisler kuzey geleneklerince "lesser"-dahadüşük- sabbat'lar olarak adlandırılırlar ki bu Akdeniz kuşağındayaşayan paganlar ve pagan gelenekleri için gereksiz nbsp; bir ayrımdır. Esasen ilkbahar ekinoksu, Wicca'daki dört temel "quarter day" den biridir. (Cross quarter day denilen ve "greater" olarak adlandırılan şenliklerse ekinoks ve solstisler arasındakalan şenliklerdir nbsp; ve astrolojik olarak kaymagösterirler, coğrafi konumları düşünüldüğünde kuzey geleneklerinin neden bu ayrımı yaptıkları anlaşılabilir ancak bu geneli kapsamaz.) Margaret Murray'i referans alan bazı nbsp; gelenekçiler ekinoks ve solstisler kuzeyde hiçbir zaman tam olarak gözlenemediği ve bu gelenek dahasonragöçen "solar" odaklı yerleşimciler tarafından kuzeye getirildiği için aslen kendi uygulamalarındavarolmadığını iddiaederler, oysaneolitik çağ yerleşmelerinden bu tarihlerin oldukçabaşarılı şekilde gözlemlenip hesaplandığını biliyoruz. Bu bazen yoğun tartışmalaraneden olabilen bir konu olmaklabirlikte -Murray'in referans alınması vs. de keza- , uygulamanın bütünü değişmemektedir.
nbsp;
Sonuç itibariyle ilkbahar ekinoksu, gerek inanan kişilerce kutlanması gerek merak edenlerce araştırılması oldukçakapsamlı bir konudur. Bunların dışındaen basitinden doğaylabağlantı kurmak veyadoğal döngülerin farkındalığınaerişerek benlik ve çevre hakkındafikir edinmek, bu bilgelik hakkındadahafazlafikir sahibi olmak için de oldukçaiyi bir başlangıç sayılabilir, ne de olsabahar ve ekinoks sonsuz başlangıç zamanıdır...

HATIRLAYALIM 21 EYLÜL EKİNOKSUNU
Dünya'nın yörünge üzerindeki konumu nedeniyle eksen eğikliğinin etkisi ortadan kalkar ve güneş ışınları Ekvator'adik gelir. Bunabağlı olarak aşağıdaki olaylar gerçekleşir:
1. Güneş ışınları öğle vakti Ekvator'adik açı ile düşer.
2. Dünya'nın her yerinde gece ve gündüz eşitliği yaşanır.
3. Güneş her iki kutuptan dagörünür. KKN'ndagüneş batmaya; GKN'ndagüneş doğmayabaşlar.
4. Kuzey Yarımküre'de sonbahar, Güney Yarımküre'de ilkbahar başlangıcıdır.
5. Aydınlanmaçemberi kutup noktalarından teğet geçer.
6. Kuzey Yarımküre'de geceler gündüzlerden; Güney Yarımküre'de gündüzler gecelerden dahauzun olur.
7. Bir meridyen üzerindeki bütün noktalardagüneş aynı andadoğup, aynı andabatar.
8. Gölge boyu ekvatorda0, Ekvator'la45° enlemi arasındacismin boyu gölgenin boyundan büyük, 45° enlemlerinde cismin boyu gölge boyunaeşit, 45°-90° enlemleri arasındaise gölge boyu cismin boyundan uzundur.
Kısacası,Güneş ışınları 21 mart ve 21 eylül tarihlerinde ekvatoradik düşer . Her yerde gece ve gündüzler eşit olur . Bu durumaekinoks denir.
21 MART EKİNOKSU
Google 00:01 itibari ile ilkbahar ekinoksu için anasayfalogosunu değiştirmiştir. Google kendine göre belirlediği önemli günlerde o günün anlam ve önemini belirten bir doodle yapmaktadır.
Ekinoks (gün tün eşitliği yadaılım olarak dabilinir), güneş ışınlarının ekvatoradik vurması sonucundaaydınlanmaçemberinin kutuplardan geçtiği an. Gündüz ile gecenin eşit olması durumudur. Yıldaiki kez tekrarlanır.
23 Eylül Durumu: Kuzey ve Güney Yarım Küre, güneş ışınları öğle vakti Ekvator'a90°'lik açı ile düşer. gölge boyu Ekvator'dasıfırdır. Güneş ışınları bu tarihten itibaren Güney Yarım Küre'ye dik düşmeye başlar. Bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre'de geceler, gündüzlerden uzun olmayabaşlar. Güney Yarım Küre'de ise tam tersi olur. Bu tarih Kuzey Yarım Küre'de Sonbahar, Güney Yarım Küre'de İlkbahar başlangıcıdır.
Aydınlanmaçemberi kutup noktalarınateğet geçer. Bu tarihte Güneş her iki kutup noktasındadagörülür. Dünya'dagece ve gündüz birbirine eşit olur. Bu tarih Kuzey Kutup Noktası'nda6 aylık gecenin, Güney Kutup Noktası'ndaise 6 aylık gündüzün başlangıcıdır.
nbsp;21 Mart Durumu: Kuzey ve Güney Yarım Küre, Güneş ışınları öğle vakti Ekvator'a90°'lik açı ile düşer. Gölge boyu Ekvator'dasıfırdır. Güneş ışınları bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre'ye dik düşmeye başlar. Bu tarihten itibaren Güney Yarım Küre'de geceler, gündüzlerden uzun olmayabaşlar. Kuzey Yarım Küre'de ise tam tersi olur. Bu tarih Güney Yarım Küre'de Sonbahar, Kuzey Yarım Küre'de İlkbahar başlangıcıdır.
Aydınlanmaçemberi kutup noktalarınateğet geçer. Bu tarihte Güneş her iki kutup noktasındadagörülür. Dünya'dagece ve gündüz süreleri birbirine eşit olur. Bu tarih Güney Kutup Noktası'nda6 aylık gecenin, Kuzey Kutup Noktası'ndaise 6 aylık gündüzün başlangıcıdır.
21 MART EKINOKSU
- Kuzey Yarımküre'de ilkbahar, Güney Yarımküre'de sonbahar başlangıcıdır.
- Güney Yarımküre yaz, Kuzey Yarımküre kış mevsiminden çıktığı için (sıcaklık birikimi nedeniyle) Güney Yarımküre dahasıcaktır.
- 21 Mart'tan sonraışınlar Ekvator'un kuzeyine dahadik geleceği için Kuzey Yarımküre'de gündüzler dahauzun olur.
-Kuzey Kutup Noktası'nda6 ay süreli gündüzün, Güney Kutup Noktası'ndaise 6 ay süreli gecenin başlangıcıdır.
21 MART VE 23 EYLÜL EKINOKSLARIN ORTAK ÖZELLIKLERI
o Güneş ışınları Ekvator'adik gelir.
o Güneş ışınları her iki yarımküreye aynı açılarlagelir.
o Dünya'daki durgun sulardagel-git genliği artar.
o 21 Mart tarihinden 23 Eylül tarihine kadar ışınlar Ekvator'un kuzeyindeki noktalaradik geldiğinden Kuzey Yarımküre'de gündüzler, Güney Yarımküre'den dahauzundur. 23 Eylül'den 21 Mart'akadar ise Güney Yarımküre'deki gündüzler Kuzey Yarımküre'den dahauzundur.
o 21 Mart Kuzey Kutup Noktası'nda, 23 Eylül ise Güney Kutup Noktası'nda6 aylık gündüzün başlangıç tarihleridir. Güneş, ekinokslardatam doğudan doğup tam batıdan batar.
o Güneş'ten her iki yarımküreye gelen enerji miktarı eşit olmasınarağmen, sıcaklık birikiminin farklı olması nedeniyle, sıcaklıklar eşit değildir.
o Güneş ışınları kutup noktalarınateğet geçtiğinden, aydınlanmadairesi kutup noktaları üzerinde oluşmuştur. Kutuplardaalacakaranlık yaşanır.
o Tüm Dünya'dagece ve gündüz süreleri eşittir (Ekinoks).
o Aynı meridyen üzerindeki tüm noktalardaGüneş aynı andadoğup, aynı andabatar.
o Her iki yarımkürede bahar mevsimlerinin başlangıcıdır. 21 Mart Kuzey Yarımküre'nin ilkbaharı, Güney Yarımküre'nin sonbaharıdır.