Kanuni yadigarı cami ibadete açılıyor

Sultan Süleyman Cami Yaşatma Derneği Başkanı Hayri Demiray, caminin Ulu Cami, Sultan Süleyman Cami ve Büyük Cami olmak üzere 3 ismi bulunduğunu söyledi.

Caminin yapılması emrinin Yavuz Sultan Selim tarafından verildiğini ifade eden Demiray, "Caminin bulunduğu yerde küçük mescit varmış. Sultan Selim tarafından büyük cami yapılması talimatı verilmiş fakat yıllarca kalmış. Kanuni Süleyman tahta oturduktan sonra caminin yapılması için talimat vermiş. Mimar Sinan'ın kalfası Sadık Usta tarafından 1528'de yapılmaya başlanmış" diye konuştu.

- Kanuni, açılışı kendisi yapmak istiyordu

Caminin inşaatının 30 yıl sürdüğünü anlatan Demiray, inşaatın tamamlanmasının ardından Kanuni Sultan Süleyman'ın açılışını kendisinin yapacağını duyurduğunu belirtti.

"Kanuni, seferler dolayısıyla açılışa birkaç yıl gelemiyor" diyen Demiray, "Birkaç bayram geçtikten sonra millet sıkıntıya düşmüş ve padişah gelmeden açılışı yapmış. Bunun üzerine padişah kendisini beklemedikleri için caminin yıkılması talimatını vermiş. O dönem kadılar, üst düzey insanlar padişaha yıkılmaması için ricacı olmuşlar ve yıkımı durdurulmuş" şeklinde konuştu.

Kentin simgesi konumundaki caminin yapımından bugüne geçen 5 asırda yıprandığına işaret eden Demiray, camide bugüne kadarki en büyük restorasyon çalışmasına başlandığını vurguladı.

- "Kubbede çatlaklar oluşmuş"

Restorasyonu yapan firmanın ortaklarından Feridun Altan Deniz de caminin ciddi restorasyona ihtiyacı olduğunu kaydetti.

Deniz, şöyle konuştu:

"Yer tesliminin hemen ardından çevre duvarını yapmaya başladık. Camimizin müştemilatı da yıpranmıştı. Müştemilatı yıkarak, yerine daha nitelikli, yüksek standartlarda müştemilat yapmaya başladık. Geçmiş yıllarda meydana gelen depremler nedeniyle kubbede çatlaklar oluşmuş. Kurşunu kaldırdığımızda bu çatlaklarla karşılaştık. Yeni proje hazırlayarak çalışmalara başladık. Yağmur ve kış şartları nedeniyle kubbenin yapımına başlama işi biraz sarktı. Caminin iç iskelesini hazırladık. En kısa sürede çalışmaları tamamlayıp, caminin yeniden ibadete açılması için teslimini yapmak istedik."

Restoratör Erdinç Gökçe de caminin yapıldığı yıldan bu yana belirli dönemlerde restore edildiğini anımsatarak, en büyük restorasyonun 1884'de yapıldığını anlattı.

O yıllarda yapılan restorasyonda son cemaat bölümün sonradan eklendiğini aktaran Gökçe, "Bu restorasyonda caminin içindeki tüm süslemeler, pencereler ve cepheler dönemin özelliklerine göre değiştirilmiş. Ondan sonra da bazı onarımlar geçiriyor. Bu onarımlarda ana taşıyıcıda meydana gelen çatlakları sağlamlaştırmaktan çok, sıvayla kapamalar yapılmış. Biz bunları raspa ederek (kazıyarak) tüm zemini ortaya çıkardık" değerlendirmesinde bulundu.

Gökçe, sözlerini şöyle tamamladı:

"Sıvaları kaldırdığımızda camide 1600'lü ve 1800'lü yıllarda yapılmış kalem işlerine rastladık. Kubbe kasnağında o döneme ait Kuran'ı Kerim ayetleri ve bitki motifleri bulunuyor. Bunun dışında caminin duvar, kemer ve kubbe yüzeylerinde 'barok ve ampir' dediğimiz süslemeler bulunuyor. Bu eserler bizleri heyecanlandırdı. Biz de bunları orijinaline uygun restore ediyoruz. Önümüzdeki yıl temmuzda tamamlanması beklenen restorasyon, caminin bugüne kadar geçirdiği en büyük restorasyonlardan birisidir."