Obama'dan 40 yıl sonra bir ilk

Enerji şirketleri bu sayede uzun süredir devam eden ABD petrolünün yurtdışına satış yasağını yavaş yavaş ortadan kaldırabilecek.

Ticaret Bakanlığı, henüz açıklanmamış iki ayrı mahkeme kararlarıyla Pioneer Natıral Resources Co. ve Enterprise Products Partners EPD +1.43% LP'ye, yabancı alıcıların "kondensat" olarak bildiği ultra hafif petrol sevkiyatı yapmasına izin verdi. Alıcılar bu petrolü benzin, jet yakıtı ve dizele çevirebilir.

Konuya dair bilgisi olan kaynaklar, sevkiyatın küçük ölçeklerde Ağustos gibi başlayabileceğini belirtti. Bu yılın başında verilen mahkeme kararı uyarınca iki şirketin ne kadar ihracat yapabileceği ise henüz kesinleşmedi. Ticaret Bakanlığı'nın Sanayi ve Güvenlik Müsteşarlığı, atılan adımları, özel karar olarak bilinen bir davayla karara bağladı.

Alınan kararlar şimdilik sadece güney Teksas'ın Eagle Ford Shale formasyonundan işlenmiş kondensat ihraç etmek için izin isteyen iki şehirle sınırlı. Öte yandan hükümetin bu izni, diğer şirketleri de benzer taleplerde bulunmaya teşvik edebilir. ABD Ticaret Bakanlığı, şirketlerin Amerikan petrolünü dışarıya satmasını kolaylaştırabilecek sektörel yönetmelik üzerinde çalışıyor.

Bakanlık salı gecesi yaptığı açıklamada, "ham petrol ihracatı politikalarında bir değişiklik" olmadığını söyledi.

1970'lerdeki Arap petrolü ambargosunun ardından getirilen kurallar uyarınca ABD'dkei şirketler benzin ve dizel gibi rafine yakıt ihraç edebilse de, özel lisans gerektiren belli durumlar dışında ham petrol ihracatı yapamıyor. Ancak ambargo, ABD petrolünün özel izinle gönderilebildiği Kanada'yı kapsamıyor.

Arap ülkeleri, Yom Kippur Savaşı'nda İsrail'in yanında olmalarından ötürü Batılı ülkelere petrol sevkiyatına ambargo koymuştu. ABD'li yasakoyucular da bunun üzerine ihracat yasağını getirdi. Ambargo, petrol fiyatlarının dört katına çıkmasına ve ABD genelinde benzin istasyonlarında karne uygulamasının getirilmesine neden oldu.

Ancak sondaj şirketlerinin ülke genelinde kaya gazı formasyonlarına eğilmesi, çıkan petrolü artırdı ve petrol fiyatları da 10 dolar ve üzerinde düşüş kaydetti. Bunun sonucunda üreticiler, yabancı alıcılara daha yüksek fiyat uygulayabileceklerini söyleyerek, ihracat yasağının gevşetilmesi için lobicilik yaptı.

Obama yönetiminden yetkililer aylardır ihracat kısıtlamalarının gevşetmek istediklerinin sinyalini veriyor. Yönetimin yumuşayan yaklaşımı, hükümet ihracat yasağını devam ettirirse, daha düşük petrol fiyatlarının Amerikalılar için daha iyi olacağını savunan bazı yasakoyucuların olduğu Kongre'de tartışmaya neden olabilir.

Öte yandan bu değişiklik, petrolün, Irak, libya ve Ukrayna'daki karışıklıkların etkisiyle 100 doların üzerine çıkmasından ötürü daha da tartışmalı olabilir. ABD'nin gösterge petrol fiyatları haberlerin etkisiyle yükseldi ve traderların arzın ABD'yi terketme ihtimalinden bahsetmesiyle bu yılın zirvesine yaklaştı.

Motor kulübü AAA'ya göre salı günü benzinin galon fiyatı ortalama 3.68 dolarda seyretti.

Ticaret Bakanlığı'nın duruma özel kararları, çok az işlem gören hafif petrolü yakıt olarak tanımlıyor. Ultra hafif petrol asgari oranda işlem görerek, ABD dışına satışa hazır hâle getiriliyor. Brookings Enstitüsü, önümüzdeki yıldan itibaren günlül 700,000 varil ultra hafif petrolün ihraç edilebileceğini tahmin ediyor.

Sektör uzmanları, nihai surette bu muafiyetin, enerji şirketlerin killi şistten elde ettiği günlük 3 milyon varil petrolün önemli bir kısmını oluşturabileceğini söylüyor. ABD Enerji Dairesi'nin verilerine göre ABD'nin petrol üretimi 2011-2013 arasında günlük olarak 1.8 milyon varil artış kaydetti ve bu üretimin yüzde 96'sını hafif ve ultra hafif petrol oluşturdu.

Pioneer'ın Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO'su Scott Sheffield, petrol ihracatını en çok savunan kişilerden biri oldu. Teksas eyaletinin Irving şehrindeki şirket, Hint Reliance Industries Ltd. 500325.BY -0.66% ile kurduğu ortaklık iştirakıyla birlikte Teksas petrolünün büyük kısmını üretiyor. Sheffield, Meksika Körfezi'ndeki rafinerilerin, killi şistten gelen petrolün fazlalılığından ötürü aşırı doymuş hâle gelebileceği uyarısında bulundu.

Houston'daki kuruluş, boruhatları ve depo terminalleri işleten petrol ve doğalgaz lojistik şirketi. Şirket, boruhatlarının yanısıra doğalgaz, kondensat ve rafine yakıt ekipmanları işletiyor.

ABD ham petrolü, birkaç istisna dışında California'dan New Jersey'e birçok yerdeki fabrikalarda yakıta dönüştürülüyor. Kanada, sınırın kuzeyinde rafine edebileceği ABD petrolünün bir kısmını alıyor abcaj benzin ve dizelin büyük kısmı Michigan ve Minnesota'daki istasyonlara aktarılmak üzere güneye gönderiliyor.

Yetkililer ve sektör uzmanları, özel mahkeme kararları uyarınca kondensatın, stabilizasyon ve distilasyon sonrasında ihracata uygun rafine ürün kategorisinde sayılabileceğini söylüyor.

Uçucu gazların bir kısmını etkisizleştirmek için petrolün ısıtılması metoduna "Stabilizasyon" adı veriliyor ve enerji üretimi, sevkiyatı ve rafinasyonunda uzun zamandır ilk olarak bu yöntem uygulanıyor. Petrol stabilizasyonu için kullanan ekipmanlar Teksas gibi enerji eyaletlerinde çok yaygın. Sektördekiler, distilasyonun ise daha ileri aşamalarda kullanılan bir yöntem olduğu belirtiyor. Öte yandan sektördeki kaynaklar, distilasyonun, kondensatı, yakıta çevirme ya da rafine etmek için yeterli olmadığına dikkat çekiyor.

Enerji danışmanı Rusty Braziel, minimum işlem görmüş kondensatın ihracat hacminin yüksek ölçeklere ulaşması durumunda, birçok şirketin rafineri ve "ayırıcı" olarak bilinen mini rafinerilere yaptığı yatırımlara zarar vereceğini söyledi. Şirketler, yasanın önceki hâlinden yola çıkarak rafineri yatırımları yapmıştı.

Credit Suisse Group CSGN.VX -1.02% 'a göre, günlük 900,000 varil kapasitesinde 20 civarında rafinasyon projesi teklifi var ve bu projeler farklı etaplarda ilerliyor. Kinder Morgan Inc. KMI -1.30% bu sonbaharda, BP LLC ile yapılan uzun vadeli kontratların da desteğiyle Houston ship Channel'ın yakınlarında 360 milyon dolarlık kondensat ayırıcısını (splitter) inşa etmeye başlayacak.

Kuzey Dakota'nın en büyük sondaj şirketi Continental Resources CLR +0.83% Inc.'in CEO'su bu yılın başlarında ihracat yasağındaki toptan satış kısıtlamalarının kaldırılmasını beklediğini, böylece ABD petrolünün yurtdışında da satılabileceğini söylemişti.

Siyasi danışmanlık şirketi ClearView Energy Partners LLC'nin yönetici direktörü kevin Book da konuyla ilgili, "İhracatta toptan bir serbestleştirme istiyorlar. Kondensat, bazı üreticilerin gözünde sadece bir bebek adımı" dedi.

WSJ