Katar üzerinde baskı var!

Doha ve Kahire yönetimi, Temmuz 2013'te Mısır'da yaşanan askeri darbenin ardından gerilen ilişkilerini, Suudi Arabistan'ın girişimiyle normalleştirmeye çalışıyor.
Son dönemde yapılan ziyaret ve açıklamalara, Kahire'nin yoğun şekilde eleştirdiği "El-Cezire Mubaşir Mısır" kanalının Doha'dan yayınını durdurulması kararı eklendi.
Mısır darbesi karşısındaki tutumu ve Müslüman Kardeşler'e destek vermekle suçlanan Katar, Körfez'deki komşuları Suudi Arabistan, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri tarafından, Mart ayında Doha büyükelçileri geri çağırılıp tecrit edilerek" cezalandırıldı.
Gerilimin daha da yükselmesi beklenirken, Katar'ın itidalli açıklamaları ve aradan geçen 6 ayda Kuveyt'in arabulucuğu sonrasında, büyükelçilerin Kasım ayında Doha'ya döneceği açıklandı.
Büyükelçilerin görev yerlerine dönmesinin ardından üye ülkelerin katılımıyla Doha'da bu ay Körfez İşbirliği Konseyi zirvesi gerçekleştirildi ve toplantıdan Sisi'ye destek mesajı verildi.
Ardından, Cumhurbaşkanı Sisi'nin başkent Kahire'de, Katar Emiri Temim ve Suudi Arabistan Kralı Abdullah'ın özel temsilcileriyle gerçekleştirdiği görüşme basına yansıdı. "İki ülke arasındaki ilişkilerin düzelmesi" olarak yorumlanan görüşmenin ardından, Katar, El-Cezire'nin darbe karşıtı yayınlarıyla bilinen "Mubaşir Mısır" kanalının yayınının durdurulacağını açıkladı. Katar'da yayın yapan El-Arap gazetesi de bugün Mısır'da bulunan 3 tutuklu El-Cezire çalışanının serbest bırakılacağını belirtti.
Tüm oluşan bu olumlu atmosfere rağmen, Katar ve Suudi Arabistanlı uzmanlar yakınlaşmayla ilgili çelişkili değerlendirmelerde bulundu.
El-Arab gazetesinin eski Genel Yayın Yönetmeni Abdulaziz Al Mahmud, "Şu an varılan noktada, Katar üzerinde Mısır hükümetiyle ilişkilerin iyileştirilmesi için müthiş bir baskı var. Katar baskılara belirli bir noktaya kadar direnebildi. Ancak şunu unutmamak lazım. Ülkeler arasındaki ilişkiler bu şekilde kurulmaz. İlişkiler, güven, karşılıklı saygı ve ticari ilişkiler üzerine kurulur" dedi.
İki ülke arasındaki bu yakınlaşma üzerine şüphelerini dile getiren Al Mahmud, şöyle devam etti:
"Mısır ve Katar arasındaki bu yeni ilişki sağlıklı esaslar üzerine kurulmadı. Şu anki yakınlaşma nezaketin götürdüğü yere kadar gidecektir. Gerçekçi temeller üzerine kurulu bir barışma değil bilakis stratejik aşamalı bir sakinleşme. Zamanın akışı şartların değişimi sonrasında farklı olacaktır."
İkili devlet ilişkilerinin "net prensipler, karşılıklı güven" üzerine kurulması gerektiğini aktaran Al Mahmud, Katar ve Mısır hükümetleri arasında şu an güven bulunmadığını, bu durumda ilişkinin "nasıl tesis edileceğinin" soru işareti oluşturduğunu söyledi.
Al Mahmud, ilişkilerin düzelmesi bakımından Katar Emiri'nin temsilcisinin Sisi'yle görüşmesi ve El-Cezire'nin bir kanalının kapatılmasını, "biçimsel gelişmeler" olarak değerlendirerek, "Cezire televizyonu Mısır hükümetini rahatsız eden bazı ifadelerini hafifletti fakat bu ilişkilerin kurulacağı temel olamaz" ifadelerini kullandı.
Mısır-Katar yakınlaşmasının Doha-Ankara ilişkilerine etki etmeyeceğini vurgulayan Al Mahmud, şunları kaydetti:
"Katar hükümeti, imzalanan yüksek düzeyli stratejik işbirliği anlaşmasına diğer birçok anlaşmadan daha çok güveniyor. Yönetimlerin katılımıyla, komitenin görüşbirliğiyle kurulmasını öngörüyor. Genellikle ülkeler arasında anlaşmalar imzalanır ve ilgili tarafların uygulamasına bırakılır. Ancak bu anlaşmanın iki yönetim tarafından da uygulanmasına özen gösteriliyor. Bunun için yüksek düzeyli komite kuruluyor. Bu mükemmel bir adım."
Katar-Mısır yakınlaşmasının Libya ve Suriye gibi bölgesel konulara etkisine değinen Mahmud, "Katar'ın pozisyonu değişmeyecektir. Katar, fırtınalara ve baskılara boyun eğebilir ancak pozisyonunu değiştirmeyecek. Örneğin, Beşar Esed'in konumuyla ilgili duruşunu değiştiremez, sabittir" diye konuştu.
- Katar, İhvan'ı uyardı
Eski Şura Meclisi Üyesi Muhammed Al Zülfe ise Suudi Arabistan'ın girişimiyle gerçekleşen yakınlaşmayla ilgili daha "umutlu" bir tablo çizdi.
Zülfe, iyileşme sürecinin Katar'ın barışmayı kabul etmesiyle başladığını, aşamalı bir seyirde devam ettiğini, şimdiyse "somut" adımlar atılmaya başlandığını aktardı.
Doha'daki KİK zirvesinde, Katar'ın barış mesajı verdiğini belirten Zülfe, kalan anlaşmazlıkların giderilmesi için Suudi Arabistan Kralı ve Katar Emiri'nin temsilcilerinin ziyaretini, El-Cezire Mubaşir Mısır kanalının Doha'dan yayınının durdurulmasını hatırlatarak şunları söyledi:
"Katar hükümeti, ülkedeki İhvan (Müslüman Kardeşler Teşkilatı) mensuplarına misafir olarak kalmaları ancak hiç bir siyasi faaliyet göstermemeleri uyarısında bulundu. Tüm bu göstergeler açık ve kesin olarak Katar'ın sözlerini tutması ve barışma yolunda adım attığına işaret ediyor."
Bu barışma sürecinin, Katar ve Mısır arasında ikili ya da Suudi Arabistan'ın katılımıyla üçlü bir zirveyle taçlanmasını beklediğini, bu zirvenin tüm korku ve endişeyi gidereceğini, iki ülke arasındaki havanın değişeceğini dile getiren Zülfe, bu iyileşme sürecinin, "tüm yönleri" kapsadığını, Katar'ın başlıca Libya ve Tunus gibi bölgesel konulardaki pozisyonuna etki edeceğini savundu.
Zülfe, bölgesel güçlerin taraflardan birini etkilememesi halinde umutlu olacağını dile getirerek, "Katar eski pozisyonuna geri dönerse, kendini Suudi Arabistan, Körfez komşuları ve Mısır ile köşeye sıkışmış bir durumda bulacak" uyarısını yaptı.
Bölgedeki şartların değiştiğine değinen Zülfe, ABD'nin Mısır konusundaki pozisyonunu revize ettiğini, Türkiye'nin de tutumunu değiştirmesinin mümkün olduğunu dile getirdi.
Katar-Mısır yakınlaşmasının Ankara-Doha ilişkilerine etkisi hakkında Zülfe, Katar'ın arabulucu rolü oynayabileceğini belirterek, şunları ifade etti:
"Katar, Türkiye-Mısır ilişkilerinin onarılmasında hatta Türkiye-Körfez ülkelerinin ilişkilerinin yakınlaştırılmasında rol oynayabilir. Katar Emiri son Türkiye ziyaretinde bir taraftan buna değindi. Katar, Türkiye-Mısır, Suudi Arabistan ve diğer körfez ülkeleri arasındaki gerilimi azaltmada rol oynayabilir."
Mısır'da demokratik yollarla seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin 3 Temmuz 2013'te darbeyle görevinden uzaklaştırılmasının ardından iki ülke ilişkileri gerilmiş, Katar, çok sayıda İhvan yetkilisine kapılarını açmıştı.