> Hay­ret­tin Tu­ran hay­ret­tin.tu­ran@tg.com.tr Grip ve so­ğuk al­gın­lı­ğı has­ta­lık­la­rıy­la il­gi­li bil­gi ve­ren uz­man­lar, iki has­ta­lı­ğın bir­bi­ri­ne ka­rış­tı­rıl­ma­ma­sı­nı, so­ğuk al­gın­lı­ğı­nın, “Bu­run akın­tı­sı, bu­run tı­ka­nık­lı­ğı, hap­şır­ma, bo­ğaz ağ­rı­sı, bo­ğaz­da yan­ma ve ök­sü­rük” gi­bi be­lir­ti­ler­le gel­di­ği­ni, grip­te ise ani baş­la­yan yük­sek ateş, bo­ğaz ağ­rı­sı, baş ağ­rı­sı, kas ağ­rı­sı ve ku­ru ök­sü­rük ile ka­rak­te­ri­ze da­ha ağır bir kli­nik tab­lo ol­du­ğu­nu söy­lü­yor. En­fek­si­yon Has­ta­lık­la­rı Uz­ma­nı Dr. İl­ker İnanç Bal­kan, gri­bin teh­li­ke­si­ni, “Cid­di hal­siz­lik ne­de­niy­le ki­şi­yi bir­kaç gün ya­ta­ğa bağ­lar ve iş­gü­cü kay­bı­na ne­den olur” di­ye an­la­tı­yor. ZA­TÜR­RE­YE YOL AÇA­Bİ­LİR Yaş­lı­lar, kro­nik has­ta­lı­ğı bu­lu­nan­lar ve kü­çük ço­cuk­ların her iki has­ta­lı­ğı da ağır ge­çir­di­ği­ni söy­le­yen Dr. Bal­kan “Gri­bin en önem­li iki komp­li­kas­yo­nu; gri­bin za­tür­re­ ile sey­ret­me­si ve ikin­cil bak­te­ri­yel en­fek­si­yon­la­rın tab­lo­ya ek­len­me­si­dir. So­ğuk al­gın­lı­ğın­da ise or­ta ku­lak il­ti­ha­bı ve si­nü­zit gö­rü­le­bi­li­yor” di­yor ve “Za­tür­re­ye dö­nüş­tü­ğü za­man ölüm­le so­nuç­la­na­bi­li­yor” uya­rı­sın­da bu­lu­nu­yor. Dr. İl­ker İnanç Bal­kan, “Gri­bin üç et­ke­nin­den Inf­lu­en­za C çok ha­fif at­la­tı­lan bir kli­nik tab­lo­ya yol açar­ken, Inf­lu­en­za B mev­sim­sel sal­gın­lar­a se­bep ola­bi­li­yor. Inf­lu­en­za A ise, ya­pı­sın­da ba­rın­dır­dı­ğı de­ğiş­ken an­ti­je­nik özel­lik­ler ne­de­niy­le dün­ya ça­pın­da sal­gın­la­rla kar­şı­mı­za çı­ka­bi­li­yor” der­ken, “İs­pan­yol gri­bi” ola­rak ad­lan­dı­rı­lan Inf­lu­en­za A sal­gı­nın­dan 21 mil­yon in­san ha­ya­tı­nı kay­bet­miş­tir” bil­gi­si­ni ve­ri­yor. AŞI­YI İH­MAL ET­ME­YİN Dr. Bal­kan şöy­le ko­nu­şu­yor; “Sebep ol­du­ğu ağır komp­li­kas­yon­lar ne­de­niy­le, grip sal­gı­nın­dan en çok kro­nik tı­ka­yı­cı ak­ci­ğer has­ta­lı­ğı, as­tım, di­ya­bet, kan­ser, kalp yet­mez­li­ği, böb­rek yet­mez­li­ği, ba­ğı­şık­lık bo­zuk­lu­ğu, kro­nik kan has­ta­lı­ğı (ör:he­mog­lo­bi­no­pa­ti) ra­hat­sız­lı­ğı olan­lar et­ki­le­ni­yor. Bu tip has­ta­lık­la­rı olan ki­şi­le­rin, dör­dün­cü ayın­dan iti­ba­ren ge­be­le­rin, 50 yaş üze­rin­de­ki­le­rin, sık se­ya­hat eden­le­rin, iş­gü­cü kay­bı to­le­re edi­le­me­ye­cek mes­lek grup­la­rı­nın, öğ­ren­ci ve as­ker­le­rin so­nuç ola­rak grip­ten ko­run­mak is­te­yen her­ke­sin grip aşı­sı yap­tır­ma­sı öne­ri­li­yor. Çün­kü aşı­nın ko­ru­yu­cu­lu­ğu yüz­de 70-90 ara­sın­da yer alı­yor. Aşı ol­du­ğu hal­de grip ge­çi­ren­ler ise has­ta­lı­ğı da­ha ko­lay at­la­tı­yor. > Dr. İlker İnanç Balkan ÖPÜŞ­ME­YİN Grip ve so­ğuk al­gın­lı­ğı­na sebep olan vi­rüs­ler dam­la­cık yo­lu ile bu­la­şır. Ko­nuş­ma, ök­sür­me, hap­şır­ma sı­ra­sın­da ha­va­ya sa­çı­lan vi­rüs yük­lü dam­la­cık­lar, bir met­re ve da­ha ya­kın me­sa­fe içe­ren ya­kın te­mas­lar­da ki­şi­den ki­şi­ye ra­hat­lık­la bu­la­şır. TE­MİZ­LE­NİN Grip­te dam­la­cık yo­lu ile bu­laş­ma ön plan­da iken so­ğuk al­gın­lı­ğı ve nez­le bu­laş­ma­sın­da (Rhi­no­vi­rüs­ler can­sız yü­zey­ler­de uzun sü­re can­lı­lı­ğı­nı ko­ru­ya­bil­di­ği için) el­ler çok önem­li bir rol oy­nu­yor. Bu ne­den­le nez­le ve­ya so­ğuk al­gın­lı­ğı ge­çir­mek­te olan­la­rın ve on­lar­la te­mas ha­lin­de­ki­le­rin sık sık el­le­ri­ni yı­ka­ma­sı ge­re­kir. IH­LA­MUR Grip, so­ğuk al­gın­lı­ğı ve nez­le gi­bi vi­rüs­le­re bağ­lı en­fek­si­yon­la­rın te­da­vi­si bir­bi­ri­ne ben­zer. Ge­le­nek­sel bit­ki­sel çay­lar (ıh­la­mur vb) da­hil her tür­den bol sı­vı ve C vi­ta­mi­ni alın­ma­sı, is­ti­ra­hat semp­tom­la­ra yö­ne­lik te­da­vi için ye­ter­li­dir. Na­dir gö­rü­len ikin­cil bak­te­ri­yel en­fek­si­yon­lar tab­lo­ya ek­len­me­dik­çe te­da­vi­de an­ti­bi­yo­tik­le­rin ye­ri yok­tur. Saçlar neden elektriklenir? > SAÇ­LA­RIN e­lekt­rik­len­me­si çe­şit­li ne­den­le­re bağ­lı. An­cak en ö­nem­li ne­den, yan­lış yı­ka­ma ve ta­ra­ma. Sı­cak­lık de­ği­şim­le­ri saç ya­pı­sı­nı zor­la­dı­ğın­dan, saç­lar e­lekt­rik­le yük­le­nir. Bu­nun so­nu­cun­da saç tel­le­ri­nin u­çuş­ma­sı ve ta­ra­nır­ken çı­tır çı­tır ses­ler çı­kar­ma­sı gi­bi du­rum­lar or­ta­ya çı­kar. > SAÇ­LA­RI fön ma­ki­ne­si i­le ku­rut­mak e­lekt­rik­len­me­ye se­bep o­la­bi­lir. Sa­çı­nı­zı çi­ti­le­ye­rek yı­kı­yor­sa­nız, e­lekt­rik­len­me­si ve ka­bar­ma­sı nor­mal. Ay­nı za­man­da me­tal saç fır­ça­la­rı ve ku­ru fır­ça­la­ma sa­çı e­lekt­rik­len­di­ri­yor. Kul­lan­dı­ğı­nız saç fır­ça­sı kıl­dan ya da ah­şap­tan ol­ma­lı. Bu­nu ön­le­mek i­çin sa­çı­nı­zı yu­mu­şak bir şe­kil­de yı­ka­yın. Ta­ra­ma a­şa­ma­sın­da i­se fır­ça­ya bir mik­tar saç k­re­mi sü­rün. K­rem, sa­çın e­lekt­rik­le­nip ka­bar­ma­sı­nı ön­ler. ­Bi­linç­siz i­laç mi­de­ye za­rar ­Gast­ro­ente­re­lo­ji uz­ma­nı P­rof. Dr. Nur­dan Tö­zün, bi­linç­siz i­laç kul­la­nı­mı­nın mi­de has­ta­lık­la­rı­na ne­den o­la­bil­di­ği­ni be­lir­te­rek, mi­de has­ta­lık­la­rı­nın te­da­vi­sin­de de doğ­ru i­la­cın, ge­rek­li o­lan sü­re kul­la­nı­mı­nın bü­yük ö­nem ta­şı­dı­ğı­nı bil­dir­di. Tö­zün, “Mi­de ra­hat­sız­lı­ğı bu­lu­nan­la­rın baş­vu­ru se­be­bi dis­lep­si de­ni­len ha­zım­sız­lık­tır. ‘Ne ye­sem şi­şi­yo­rum, mi­dem ağ­rı­yor, yan­mam var, ye­dik­le­rim ağ­zı­ma ge­li­yor ve­ya gaz ve şiş­kin­lik his­se­di­yo­rum, ge­ğir­mem var’ gi­bi şi­ka­yet­ler­le ge­lir has­ta” de­di ve he­kim tav­si­ye­si ol­ma­dan ilaç kul­la­nıl­dı­ğı­na i­şa­ret e­de­rek, “İ­laç kul­la­nan mi­de has­ta­la­rı­nın bir kıs­mı, ba­zen ka­na­may­la ge­li­yor­lar. Ro­ma­tiz­ma i­laç­la­rı ve ağ­rı ke­si­ci­ler bi­linç­siz­ce kul­la­nıl­ma­ma­lı” i­fa­de­si­ni kul­lan­dı. En an­lam­lı “Ma­vi” hal­ka 14 Ka­sım Dün­ya Di­ya­bet gü­nü ne­de­ni i­le İs­tan­bul Bo­ğa­zı’n­da dün­ya­nın en gü­zel ma­vi hal­ka­sı­nı yap­mak ü­ze­re bu­lu­şu­la­cak. Tür­ki­ye Di­ya­bet Vak­fı’nın ön­der­li­ğin­de No­vo Nor­disk’in kat­kı­la­rıy­la ger­çek­leş­ti­ri­le­cek or­ga­ni­zas­yon şen­lik ha­va­sın­da ge­çe­cek. Or­ta­köy Mey­da­nı’n­da hal­kın, di­ya­bet has­ta­la­rı­nın, sağ­lık ça­lı­şan­la­rı­nın, has­ta ya­kın­la­rı­nın ka­tı­lı­mıy­la ger­çek­le­şe­cek ak­ti­vi­tey­le be­ra­ber Tür­ki­ye A­çık­de­niz Ya­rış Ku­lü­bü’nün gö­nül­lü kat­kı­la­rıy­la bir a­ra­ya ge­le­cek yel­ken­ler, Or­ta­köy a­çık­la­rın­da Dün­ya­nın en gü­zel ma­vi hal­ka­sı­nı o­luş­tu­ra­cak. İs­tan­bul Bo­ğa­zı’ n­da­ki bu ak­ti­vi­te U­lus­la­ra­sı Di­ya­bet Fe­de­ras­yo­nu’nun (IDF) web si­te­sin­den can­lı o­la­rak ya­yın­la­na­cak. Man­tar na­sıl te­da­vi e­di­lir? > Man­tar has­ta­lık­la­rın­da ge­nel­lik­le lo­kal krem tar­zı te­da­vi­ler uy­gu­la­nı­yor. Yay­gın de­ri en­fek­si­yon­la­rın­da ve tır­nak tu­tu­lum­la­rın­da ise ağız yo­lu ile kul­la­nı­lan ilaç­lar et­ki­li olu­yor. > Te­da­vi­de­ki en önem­li nok­ta ise dok­to­run be­lirt­ti­ği te­da­vi sü­re­si­ne uy­mak­tır. Has­ta­lar ilaç­la­rı bir­kaç gün kul­la­nıp şi­ka­yet­le­ri ha­fif­le­yin­ce kes­me­me­li. > Ge­nel­lik­le bu­lun­duk­la­rı böl­ge­de kı­za­rık­lı­ğa yol açar­lar. Gö­rü­nüm ile ta­nı ko­nu­la­bi­lir. Man­tar en­fek­si­yo­nu­nun oluş­ma­sı­nı et­ki­le­yen risk fak­tör­le­ri ta­nı koy­ma­yı ko­lay­laş­tı­rır. Ta­nı en­fek­si­yon böl­ge­sin­den alı­nan ör­ne­ğin mik­ros­kop al­tın­da in­ce­len­me­si ile de ko­nu­la­bi­lir. > Man­tar oluş­ma­sı­nı ko­lay­laş­tı­ran di­ya­bet gi­bi et­ken­ler var­sa, ön­ce­lik­le bu et­ken­le­rin te­da­vi edil­me­si ya da or­ta­dan kal­dı­rıl­ma­sı ge­re­kir. > Te­da­vi uzun sü­re­bi­le­ce­ği için be­lir­ti­ler ta­ma­men or­ta­dan kal­kın­ca­ya ka­dar ilaç­la­rın kul­la­nıl­ma­sı ge­rek­ti­ği unu­tul­ma­ma­lı­dır. > Tır­nak man­ta­rı ge­nel­lik­le te­da­vi edil­me­yen ayak ya da el man­ta­rı son­ra­sın­da ge­li­şir. Ge­nel­lik­le er­gen ve eriş­kin­ler­de gö­rü­lür. Sık ma­ni­kür yap­tır­mak tırnak en­fek­si­yon­la­rı­na yat­kın­lık oluş­tu­rur. 4 ana for­mu var­dır: Sağlık tohumları KETEN Uz­man­lar; ko­les­te­rol dü­şü­rü­cü, felç, kan­ser, u­nut­kan­lık ön­le­yi­ci, ba­ğır­sak ça­lış­tı­rı­cı “Ke­ten To­hu­mu”nu gün­de bir çor­ba ka­şı­ğı tü­ket­me­yi ö­ne­ri­yor... Bin­ler­ce yıl­dır bi­li­nen ve kul­la­nı­lan ke­ten to­hu­mu özel­lik­le mi­de-ba­ğır­sak sis­te­min­de­ki prob­lem­ler, faz­la ki­lo­lar, yük­sek ko­les­te­rol, yük­sek kan şe­ke­ri, ke­mik za­yıf­lı­ğı, kalp-da­mar sağ­lı­ğı, ro­ma­tiz­mal has­ta­lık­lar, ba­zı de­ri has­ta­lık­la­rı, ya­ra­lar ve so­lu­num yo­lu ra­hat­sız­lık­la­rı üze­rin­de olum­lu et­ki ya­pı­yor. Ke­ten to­hu­mu so­mon ba­lı­ğı ka­dar Ome­ga-3 içe­ri­yor. Bu yağ­lar özel­lik­le kalp sağ­lı­ğı açı­sın­dan bü­yük önem ta­şı­yor. Ke­ten to­hu­mu­nu ca­zip kı­lan bir di­ğer önem­li özel­li­ği, za­yıf­la­tı­cı ol­ma­sı. Tok­luk his­si uyan­dı­ra­rak ki­şi­nin da­ha az ye­mek ye­me­si­ne yol açı­yor. Ke­ten to­hu­mu ya­ğı ba­ğır­sak­la­rı ça­lış­tı­rır­cı, te­miz­le­yi­ci ve iç or­gan­la­rın yü­zey­le­ri­ni ra­hat­la­tı­cı ola­rak kul­la­nı­lı­yor. Ay­rı­ca cil­di yu­mu­şa­tı­yor ve ök­sü­rü­ğe kar­şı iyi ge­li­yor. Ağız boş­lu­ğu, bo­ğaz ve diş eti ra­hat­sız­lık­la­rın­da gar­ga­ra ola­rak da kul­la­nı­la­bi­li­yor. NA­SIL İÇİ­LİR? Dö­vü­le­rek, öğü­tü­le­rek toz ha­li­ne ge­ti­ri­le­bi­lir. Bir ka­şık ağ­za atıl­dık­tan son­ra ar­ka­sın­dan su içi­le­bi­lir. Kav­rul­muş ola­rak tü­ke­til­di­ğin­de da­ha lez­zet­li olur. Ke­ten to­hu­mu­nun çok özel bir ta­dı ve­ya ko­ku­su yok­tur, ama kav­ru­lun­ca gü­zel bir ta­da ka­vu­şur. To­hum şek­lin­de de tü­ke­ti­le­bi­lir. Ye­mek­le­re, yo­ğur­da, sa­la­ta­la­ra, müs­li­ye, pas­ta, bö­rek gi­bi un­lu ma­mul­le­re ka­rış­tı­rı­la­rak da tü­ke­ti­le­bi­lir. Gün­de 1-1.5 çor­ba ka­şı­ğı ke­ten to­hu­mu sağ­lık­lı kal­mak açı­sın­dan ye­ter­li­dir. Do­zu­nu ka­çır­ma­mak­ta ya­rar var. Diğer faydaları: > ­Ba­ğır­sak­la­rı yu­mu­şa­tır, ka­bız­lı­ğa kar­şı i­yi ge­lir > ­Ba­ğı­şık­lık sis­te­mi­ni güç­len­di­rir > ­Kalp-­da­mar has­ta­lık­la­rın­dan ko­rur > ­Ko­les­te­rol ve şe­keri den­ge­ler > ­Yük­sek tan­si­yo­nu dü­şü­rür > ­Ro­ma­tiz­mal has­ta­lık­la­rı ön­ler > Ya­ra­la­rın ça­buk i­yi­leş­me­si­ni sağ­lar > Eg­za­ma ve se­def has­ta­lık­la­rın­da kul­la­nı­lır > ­Na­sır­lar­da kul­la­nı­lır > ­So­lu­num yo­lu has­ta­lık­la­rına iyi gelir > ­Ruh­sal bo­zuk­luk­la­ra kar­şı bire bir > Ök­sü­rü­ğü gi­de­rir MAR­KET A­kay’la Ni­şan­ta­şı’na in­di­rim ya­ğa­cak Ha­ya­tı­nın en önem­li gü­nü­ne ha­zır­la­nan ge­lin aday­la­rı­na gü­zel bir ha­ber ge­li­yor; Akay Ge­lin­lik Ka­sım ayı­na özel Ni­şan­ta­şı’nda­ki bu­ti­ğin­de in­di­rim ayı­na baş­la­dı. Bir­bi­rin­den fark­lı ve gü­zel mo­del­ler­den olu­şan ko­lek­si­yon­dan is­te­di­ği­niz ge­lin­li­ğe, 1 ay bo­yun­ca “out­let” fi­yat­la­rıy­la sa­hip ola­bi­lir­si­niz. Akay Ge­lin­lik­le­ri­ne Ni­şan­ta­şı bu­ti­ğin­den 750, 1000 ve 1250 YTL ara­sın­da de­ği­şen fi­yat­lar­la sa­hip ola­bi­le­cek son­ba­har ge­lin­le­ri, ken­di­le­ri­ni pren­ses gi­bi his­se­de­cek. GÜNÜN TATLISI Süt­lü İr­mik Hel­va­sı MALZEMELER: > 250 g­ram in­ce ir­mik > 175 g­ram te­re­ya­ğı > 200 g­r şe­ker > 750 g­ram süt > 100 g­ram çam fıs­tı­ğı HAZIRLANIŞI: İr­mik ve te­re­ya­ğı­nı bir ten­ce­re­de or­ta de­re­ce ısı­da ocak­ta tah­ta ka­şık­la sa­ra­ra­na ka­dar ka­rış­tı­rın. Baş­ka or­ta ısı­lı bir ocak­ta süt ve şe­ke­ri ha­fif kay­na­tın ve ir­mi­ğin üze­ri­ne ya­vaş ya­vaş dö­küp, ha­fif ha­fif ka­rış­tı­rın. Ka­pa­ğı­nı bi­raz ara­la­ya­rak 10 da­ki­ka bek­le­tin, son­ra ka­pa­ğı­nı açıp ka­rış­tı­rın. 10 da­ki­ka da­ha bek­le­tin. Bu ara­da ta­va­da çi­çek ya­ğı­nı kız­dı­rın ve içi­ne fıs­tık­la­rı dö­kün. 1-2 da­ki­ka son­ra pem­be­le­şin­ce he­men kev­gir­le alın. İr­mik hel­va­sı­nı ge­niş ta­bak­la­ra 2-3 san­tim ka­lın­lı­ğın­da üs­tü en­ge­be­li şe­kil­de ya­yın ve üze­ri­ne bi­raz pud­ra şe­ke­ri ser­pin (çay süz­ge­ci­ne ko­yup tık­la­yın). Onun üze­ri­ne de kı­za­ran fıs­tık­la­rı ser­pin ve ılık ola­rak ser­vi­si ger­çek­leş­ti­rin. PÜF NOKTASI KURU SOĞANLAR ­Ku­ru so­ğan­la­rı ke­se ka­ğı­dı­na sar­dık­tan son­ra buz­do­la­bı­nın seb­ze bö­lü­mün­de mu­ha­fa­za e­der­se­niz çü­rü­yüp bo­zul­ma­sı­nı ön­le­miş o­lur­su­nuz. İNCİ “-Aşk man­tı­ğın hiçbir şe­kil­de ka­rı­şa­ma­dı­ğı tek şey ben­ce... Duy­gu­sal, a­la­bil­di­ği­niz­ce ya­şa­nır ve i­lik­le­ri­ni­ze ka­dar his­se­der­si­niz... Ü­zün­tü­sü de var bu­nun, mut­lu­lu­ğu da var... Her şe­yi ka­bul et­mek­tir aşk...” (...Me­lis Bir­kan / O­yun­cu) SİZDEN GELENLER Mesajınız (...Mü­cel­la Po­lat’ın me­sa­jı) GEÇ­MİŞ OL­SUN ­Sev­gi­li ar­ka­da­şım Bel­kıs; A­me­li­ya­tı­nın ba­şa­rı­lı geç­ti­ği­ni öğ­ren­dim... ­Geç­miş ol­sun di­lek­le­ri­mi­zi i­le­ti­yor, a­cil şi­fa­lar di­li­yo­rum... ­Ça­buk i­yi­le­şip bi­ran ön­ce a­ra­mı­za dön­men di­le­ğiy­le... Al­bü­mü­nüz MUS­TA­FA Nİ­HAT BİL­GİÇ ­Bir yaş da­ha bü­yü­yen­ler lis­te­miz­de bu ya­kı­şık­lı var... Mus­ta­fa’nın do­ğum gü­nü­nü kut­lu­yo­ruz... AHMET ENES GEL ­Ba­ba­sı ve an­ne­si­nin sa­rı şe­ke­ri, a­kıl­lı bı­dı­ğı... Ba­kın bu­gün kaç ya­şı­na gir­di­ği­ni par­mak­la­rıy­la gös­te­ri­yor... BİZE ULAŞIN: e-posta: omer.soztutan@tg.com.tr telefon: (0212) 454 30 00 faks: (0212) 454 31 00 adres: türkiye gazetesi ihlas medya plaza 29 ekim caddesi, 34197 yenibosna/istanbul