Varlık fonunda 'devler ligi'ne oynuyoruz

Cari fazla veren ülkelerin yabancı para rezervlerindeki artışı değerlendirme arayışından doğan ve dünyada çok yaygın kullanılan ulusal varlık fonları (SWF), uluslararası para sistemi ve finans sektöründe giderek daha fazla önem kazanmaya başladı. Son dönemde ulusal varlık fonlarının gelişimi hız kazanırken, 2005'ten bu yana dünyada onlarca yeni fon oluşturuldu. Fon kuran ülkeler arasına Türkiye de katıldı. TBMM Başkanlığı'na geçen hafta sunulan Türkiye Varlık Fonu'nun kurulmasına ilişkin yasa tasarısına göre, Başbakanlığa bağlı, ana faaliyet konusu fonların kurulması ve yönetimi olan, profesyonel yönetim ilkelerine göre yönetilen, özel hukuk hükümlerine tabi Türkiye Varlık Yönetimi Anonim Şirketi kurulacak. Şirket tarafından Türkiye Varlık Fonu hayata geçirilecek.

FONLARIN DEVİ ABD'DE 

Ulusal Varlık Fonları Enstitüsü'nden (SWFI) derlenen verilere göre, dünyanın en büyük 15 varlık fonunun toplamda 10 trilyon 793.5 milyar dolar değerinde kaynağı bulunuyor. ABD'den Social Security Trust Funds, 2 trilyon 813 milyar dolarlık fon büyüklüğüyle sıralamada başı çekerken, bunu 1 trilyon 918 milyar dolarla Japonya'dan Government Pension Invesment Fund takip ediyor. ABD ve Japonya'nın ardından Norveç'in petrol ihracatından sağladığı fazla kaynağı aktardığı Government Pension Fund Global 846.7 milyar dolar ile 3'üncü sırada yer alıyor. Türkiye'de çalışmalarına başlanan varlık fonunun büyüklüğüne ilişkin de Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, bir süre önce, 200 milyar dolara ulaşabileceğini belirtmişti. Türkiye Varlık Fonu'nun, 200 milyar dolar ile ülke fonları büyüklüğünde ilk 20'ye girmesi bekleniyor.

1 MİLYAR $’LA BAŞLAMALI

DenizBank Özel Bankacılık Sermaye Piyasası Araçları Yönetmeni Orkun Gödek, Türkiye'nin, G20 üyesi bir ülke ekonomisi olarak ulusal varlık fonu konusunda geç kaldığını söyledi. “Dünyada en büyük 15 fona bakıldığında, Haziran 2016 itibarıyla 250 milyar dolardan 2.8 trilyon dolara uzanan geniş bir dağılımla karşılaşıyoruz” diyen Gödek, şöyle devam etti: “Türkiye Varlık Fonu'nun, büyük altyapı projelerine finansman sağlamada kullanılması ve gerektiğinde ülke finans varlıklarının değer kaybının önüne geçmesi için ilk etapta en az 1 milyar doların üzerinde bir büyüklüğe sahip olması ve zaman içerisinde 10-15 milyar dolar seviyelerinin üzerine ulaşılması gerek.”

KAYNAK SORUNU GÖRÜNMÜYOR

Türkiye Varlık Fonu'nun yapısına değinen Orkun Gödek, İşsizlik Fonu'na bakıldığında 100 milyar lira sınırına dayanan bir rakamla karşılaşıldığını ifade ederek, şöyle konuştu: “Özelleştirme gelirleri, bütçe fazlası, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) gibi fonlardan devrolunan nakitler ile yurt içi ve yurt dışı piyasalardan borçlanma gibi durumlar dikkate alındığında, kaynak oluşturmada sorun olmayacağını düşünüyorum. İlerleyen dönemlerde vatandaşların da yatırım yapabildiği farklı durumlardan söz edebiliriz.”

4 TRİLYON DOLARI PETROL VE GAZ

Ulusal varlık fonlarının gelişiminde hızlanma olduğuna işaret eden Gödek, 2005'ten bu yana 40'tan fazla yeni fon oluşturulurken, 2008-2012 arasında toplam fon büyüklüğünün yüzde 59.1 arttığını bildirdi. Gödek, 2008-Eylül 2015 arasında 3 trilyon dolardan fazla varlık artışı olduğunu belirterek, bugün dünya üzerindeki ulusal varlık fonlarının 4 trilyon dolardan fazlasının petrol ve doğal gaz kaynağından oluştuğunu bildirdi.