Rio Olimpiyatları'nın yıldızı kupa terapisi

Ziyneti KOCABIYIK

Rio Olimpiyatları’nda 19. altın madalyasını kazanan Michael Phelps’in omuzundaki lekeler, geleneksel tedaviler arasında yer alan “bardak çekme” yöntemini gündeme getirdi. Bu lekeler, şampiyon sporcunun bardak çekme yöntemiyle yarışlara hazırlandığını gösterdi.

“Bardak çekme” daha önce de olimpiyat oyunlarında sporcular tarafından tercih edilen bir yöntem. Çin’de düzenlenen 2008 Olimpiyatlarında yüzücü Wang Qun’un da bu yöntemi kullanmıştı. Cilt altı kan dolaşımını artırıp, kas gevşetici etki yapan, toksinlerin ve karbondioksitin dışarı atılmasına yardımcı olan bu yöntemi uygulayan sporcular,  kupa terapi sayesinde “daha enerjik hâle geldiklerini ve yöntemin acılarını azalttığını” belirtiyorlar.
Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Ruhsan Cihan, bardak çekme yönteminin etkisini ve günlük hayatta nasıl kullanılabileceğini değerlendirdi.

KUPA TERAPİSİ NEDİR?

Kan dolaşımını arttırmak için bölgesel vakum oluşturmaya dayanan alternatif tıbbi uygulama yöntemine “kupa (bardak) terapisi”  deniyor. Kupa tedavisi işlemi bedende etki ettiği kısımların üzerindeki deriyi temizler ve vücudun kendisini tedavi etme kuvvetini o bölgeye yönlendirir. 
İki çeşit kupa metodu vardır; kuru kupa ve ıslak kupa. Islak kupanın diğer adı hacamattır ve bazı rahatsızlıkların önlenmesi ve giderilmesi amacıyla belli vücut noktalarında bölgesel vakum yaparak ve yüzeysel cilt kesikleri oluşturarak kanın alındığı bir uygulama yöntemidir.
İngiltere’de her 3 kişiden biri, Amerika’da ise toplumun yüzde 35’inden fazlası alternatif tıbbi tedavileri tercih ediyorlar. ABD’deki tıp fakültelerinin yüzde 60’ında tamamlayıcı tıbbın bir parçası olarak Kupa Tedavisi (Cupping Therapy) eğitimleri verilmektedir.

AĞRIYI HAFİFLETEBİLİR

Dr. Ruhsan Cihan, kupa tedavisinden beklenen faydaları şöyle sıralıyor:
¥ Vücuttaki iltihabı derinlerden daha yüzeye doğru çekmek ve kullanılan ilaçların etkisini daha fazla göstermesine yardım etmek;
¥ Vakumlayarak iltihabı daha önemli organdan daha az önemli olan organa doğru yönlendirmek;
¥ Sıcaklıkla kanın ilgili organa ulaşmasını sağlamak ve zararlı maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasına yardımcı olmak;
¥ Ağrının hafifletilmesi ve dindirilmesi.

HACAMAT BÖLGESİNİ SEÇERKEN DİKKAT

Kupa, kadınların göğüsleri üzerine uygulanırsa, adet düzenini bozabilir. Ayrıca bütün kemikli çıkıntılar, krampa maruz kalan yerler, normal dışı kan damarlarının gözüktüğü yerler, varisler ile yoğun saçlı, kıllı yerler, tümör ve lenf bölgelerine hacamat yapmaktan kaçınılmalıdır. Yeni doğanlara, 60 yaş üzerindeki kişilere ve 3 yaşın altındaki çocuklara, hamilelere kupa yapılmamalıdır. Kafa bölgesine yapılan hacamatın yeri yanlış seçilirse hafıza kaybına sebep olabilir. 

ÜNLÜLER DE KUPAYI SEVİYOR

Rio Olimpiyatları’nda özellikle Amerikalı yüzücüler ve jimnastikçilerin vücudunda görülen kırmızı lekeler, yüzyıllardır uygulanan bardak çekme tedavisini yeniden gündeme getirdi. Oysa 2016 Rio, ilk değil. 2004’te oyuncu Gwyneth Paltrow bir film galasına sırtında benzer izlerle katılmıştı. Justin Bieber, Victoria Beckham ve Jennifer Aniston da kupa tedavisi yaptıran ünlülerden. Bardak, şişe, 
kupa çektirmek güzellik ve spa merkezleri ile geleneksel Çin tıp merkezlerinin 
menülerinde de sık sık görülüyor.

NASIL YAPILIR?

Geçmişte ‘Kuru kupa’ yönteminde kupa içindeki hava genellikle ispirto ile ısıtılırdı. Akabinde bardak ya da kupa, cilt üzerine kapatılırdı. Kupa soğuyunca vakum etkisi yapardı. Şu anda bunun için üretilmiş aletler kullanılıyor. Kuru kupa manuel terapi maksadıyla da yapılıyor. Bu durumda kupa yapılacak cildin yüzeyi uygun yağ ile kayganlaştırılıp sonrasında kaygan cilt üzerinde kupa kaydırılarak gezdiriliyor. Hacamatta ise öncekupa ile işlem bölgesine kan toplanması sağlanıyor. Ardından küçük, yüzeysel çiziklerle kan akıtılıyor. Sonra kupa tekrar kapatılıyor ve kan vakumla çekilir. Her iki kupa yönetimi de esasen hastalıklardan korunma amacıyla yapılıyor.