Yer altında Akkuyular var

FİKRET ÇENGEL AYDIN 

Türkiye’de henüz pek kullanılmayan Jeotermal enerji, gelecekte hem ülkenin enerji açığına, hem de cari açığa çare olarak gösteriliyor. Aydın’ın Germencik ilçesinde jeotermal enerji üretmek üzere ilk çalışmalarını tamamlayan Beştepeler Enerji, eylül ayında 25 megawatlık ilk üretim için düğmeye basacak. Çevik ve Karizma isimli firmalarıyla uzun yıllardır madencilik sektörünün birçok alanında faaliyet gösteren Beştepeler Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Halil İbrahim Çevik, 2005 yılında kurduğu Beştepeler Enerji ile jeotermal yatırımlarına hız verdi. Aydın’ın Germencik ilçesinde açtığı kuyularla yerin 3 bin metre altına inerek sıcak suya ulaşan Çevik, bugüne kadar 125 milyon dolar yatırım yaptıklarını ve ilk etapta 25 megawat enerji üreteceklerini söyledi. 2017 yılında 20 megawatı devreye alacaklarını belirten Çevik, “Hedefimiz 5 yıl içinde yeni kuyular açarak 100 megawata ulaşmak. Bunun için yaklaşık 350 milyon dolar yatırım yapacağız” dedi. Jeotermal enerjinin rüzgar ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerjilerin içinde en verimlisi olduğunu anlatan Çevik, “Üç bin metreden çıkardığımız 140-150 derecedeki suyu ve buharını kullanarak enerji elde ediyoruz. Sıcaklığı 60 -70 dereceye inen suyu yine açtığımız kuyular ile aldığımız yere bırakıyoruz. Yani bir döngü sağlıyoruz. O su, magmanın etkisiyle tekrar ısınıyor ve biz yine kullanıyoruz. Jeotermal, son derece çevreci bir enerji. İsterseniz bu suyu bulunduğunuz ilin veya ilçenin ısıtılmasında da kullanabilirsiniz. Biz çevremizdeki köylere evlerini ve seralarını bu suyla ısıtabileceklerini, altyapısını hazırladıkları takdirde suyu ücretsiz verebileceğimizi söyledik. Germencik ilçesinin ısıtılması konusunda böyle bir girişimimiz var" diye konuştu.
Halil İbrahim Çevik, Türkiye’de 2008 yılına kadar jeotermalden üretilen enerji miktarının toplam 15 megawat olduğuna dikkat çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye’nin bazı bölgelerinde sıcak suyun kendiliğinden yeryüzüne çıktığı yerler var. Bizler de hemen yanına bir hamam kurarak bu suyu değerlendirdiğimizi sanmışız. Halbuki o su hem enerji üretiminde hem de bölgedeki konut ve iş yerlerinin ısıtılmasında da kullanılabilirdi. 2008 yılında jeotermal kanununun çıkmasıyla birlikte sektörde yatırımlar arttı. Buna rağmen ulaşılan 700 megawatlık toplam enerji Türkiye’nin enerji ihtiyacının ancak yüzde 2’sini karşılıyor. Yapılan tahminlere göre Türkiye’nin jeotermalde 5 bin megawatlık bir üretim potansiyeli olduğunu gösteriyor. Ben bunun daha fazla olduğuna inanıyorum. Çünkü ülkemizde hâlen ulaşılabilen kuyu mesafesi 3 bin metre civarında. 5 - 6 bin metrelere inildiğinde ikinci hatta üçüncü rezervlere bile ulaşılabilir. Yani Türkiye’nin elinde nükleer enerjiye eşdeğer bir kaynak var. Üstelik 365 gün 7/24 üretim yapmak mümkün. Projelerin geri dönüşü ise 6 ila 7 yıl olarak hesaplanıyor. ”

Turizmcinin kredi borcu iki yıl ötelensin

∂ çıkan turizm sektörünün tehlikeli bir virajda olduğunu söyledi. Ziyaretçi sayısının azalması ile işletmelerin kredilerini ödemekte zorlandığını kaydeden Çevik sözlerini şöyle sürdürdü: Turizm sektöründeki kredilerin 15-16 milyar dolar civarında olduğu söyleniyor. Bizim isteğimiz bu kredilerin yeniden yapılandırılması ya da en azından iki veya üç yıl süreyle ötelenmesi. Çünkü 2016 yılında kimse borcunu ödeyecek kadar kazanamadı. Cumhurbaşkanımız da reel sektörün bu sorununa parmak basarak, bankacıların da elini taşın altına koyması gerektiğini söyledi. Bugünkü şartlar da kredilerde 2 yıllık ödeme sektöre nefes aldırır."