Darbeye ‘çizgili’ direniş!

MAHMUT ÖZAY

Hain darbe teşebbüsü Türkiye tarihinde mühim dönüm noktalarından biri oldu. On binler sokaklara inip, cuntacılara karşı tarihî bir mücadele verdi. Bu direnişte binlerce kahramanlık hikâyesi yaşandı ama çizer Şafak Tavkul’unki tüm bunlardan oldukça farklı. Daha ‘sokak çağrısı’ gelmeden kendisini dışarı atan Tavkul, Çengelköy meydanına inmiş. Burada alçakça sıkılan kurşunlarla kulak zarları inlemiş, yaralanan ve hayatını kaybeden vatandaşların acılı görüntülerine bizzat şahitlik etmiş. Her sanatçı gibi çizim kalemlerini ve eskiz defterini yanından ayırmayan Şafak Tavkul, hiçbir saniyesini unutmak istemediği bu yaşananları tek tek eskiz defterine resmetmiş. 
RESİMLER TARİHE NOT 
Tavkul dehşetli gecede yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “Benim sürekli çantamda defter kalemim vardır. Gittiğim yerlerde oturur bir şeyler karalarım. O karanlık gecede köprüye gitmek istiyorduk, geçişleri kapattılar. Mecburen beklemeye başladık. Yaşanaları unutmamak için bir yandan köprüden atılan videolarla, bir yandan da gördüklerimle çizime başladım. Bunların tarihe not düşülmesi gerekiyordu. Vurulmuş insanları, evimin önünden geçen uçakları görüyordum. Sıcağı sıcağına o gün 25 tane, sonraki safhada ise 55 tane eser çizdim. Başkasına bir şeyleri göstermek maksadım asla olmadı.” 
“Eserlerimi canım sıkıldığında, üzüldüğümde ya da çok mutlu olduğumda çizer ve rahatlarım. Hayatımda ilk defa rahatlamadan çizdim” diyen Tavkul sözlerini şöyle sürdürüdü: “Bir an önce çizeyim de diğerlerine geçeyim düşüncesi vardı. Sanat benim için ikinci plandaydı. Ticari amacım kesinlikle olmadı. 50-60 kişilik kafile Çengelköy’de sahil tarafına giderken taranmaya başlamıştı. Orada unutamadığım şeylerden biri, kardeşini kaybeden bir çocuktu. Öldüğünü gördüğümüz çocuğun kafasının arkası yoktu ama yaşayacak umuduyla uğraşıyorduk. Hâlen gözümün önünde o anlar gitmiyor... 
OLÇOK’U ÖYLE ÇİZEMEZDİM
Sokaktayken ve sonrasında bazı kişileri hayatta çizmek istemedim. Bunlardan biri de 35 yıllık arkadaşım rahmetli Erol Olçok’tu. Ben Erol’u vurulurken nasıl çizeyim. Öyle bir anı gözümle görsem dahi çizemezdim ki. Çok eski arkadaşlığımız vardı. Onun köprüye gittiğini bilmiyordum. Vefatını sonradan öğrendim. Birden bire ağladık ama çok yakıştı şehadet ona... Sonra kardeşi Cevat Olçok’un ricası üzerine Erol’a yakışacak şekilde direniş resmi yaptım.” 
Tavkul, çizdiği eserleri çocuklarına hatıra bırakmakla, 15 Temmuz Demokrasi Müzesi’ne bağışlamak arasında net bir karara varamamış.

‘Bir Guernica kaçırdınız’

Şafak Tavkul, darbe teşebbüsüne sanat camiasının beklenen reaksiyonu göstermediği kanaatinde. Darbe sonrası ressam arkadaşlarıyla buluşan Tavkul, Pablo Picasso’nun İspanya İç Savaşı sırasında Nazilerin Guernica şehrini bombalamasını anlattığı Guernica eserini hatırlatarak kendilerine şöyle sitem etmiş: “Arkadaşlara bir Guernica kaçırdınız dedim. Duygu olarak aslında yaşananların o eserden bir farkı yoktu. Vatandaşlar tarandı, öldürüldü. Ama hâlen bu konuda tiyatro deyip, o gecenin yalan olduğunu düşünenler var. İşte ben sadece bu duyumlara çok üzülüyorum.”