Bali: Bugün kâr için değil feragatte yarışalım!

Ö. Faruk Bingöl

İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından finans sektörünün sağlam bir duruş sergilediğini, olağan dışı bir mevduat çıkışı yaşanmadığını, faiz oranlarını yükseltmeye dair herhangi bir zorlukla karşılaşmadıklarını söyledi. Düzenlediği basın toplantısında Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörüne ilişkin güncel gelişmeleri değerlendiren Bali; böyle zor dönemlerde İş Bankasına ve İş Bankası gibi ölçeği itibarıyla etkili olan kuruluşlara özel görevler düştüğünü, bu başarının sadece kendilerine ait olmadığını, böyle olağan dışı ortamlarda kendilerine güçlük çıkaracak hiçbir müşteri davranışı görmediklerini belirtti. Çok boyutlu ve iç içe geçmiş belirsizlik barındıran bir konjonktürde yaşandığını ifade eden Bali, şöyle devam etti:
‘DALGAKIRAN OLMALIYIZ’
“Büyük kuruluşlar sadece kendilerini koruma refleksi ile, örneğin kriz beklentisiyle, krize hazırlık yapıyorum diye bazı politikalar ve aksiyonlar alırlarsa, maalesef ölçekleri nedeniyle de krizi hazırlamış olurlar. Bu kurumlara düşen, o krizin olumsuz etkilerini mümkün olduğu kadar hiç kimseye yaşatmayacak şekilde, adeta dalgakıran gibi davranış geliştirmek olmalıdır. Özellikle finans sistemi bu konuda son derece yapıcı davranmak zorundadır. Bankalar olarak yarışacaksak, bugünün şartlarında bunun bir kâr yarışı değil, feragat yarışı olması gerekir. Bu konuda sadece bankalara değil tabii ki, kamuya, reel sektöre ve tüm iş dünyasına büyük görev düşüyor.”
HER KESİME İNDİRİM 
Bu amaçla aldıkları yeni kararları açıklayan Bali, şöyle devam etti: “Yıl sonuna kadar esnaf ve küçük işletmelere, yeni taleplerinde 100 bin TL’ye kadar, aylık yüzde 0,99, bugünkü yıllık bileşik maliyetlere bakıldığında 3 puandan daha fazla aşağıya tekabül eden yeni kredi paketini sunuyoruz. Konut kredisi faiz oranını yüzde 0,95’ten yüzde 0,90’a çekiyoruz. Taşıt kredilerini yüzde 1,18’den yüzde 1,10 seviyesine indiriyoruz. İhtiyaç kredilerinde en düşük faiz oranını yüzde 1,20’den yüzde 1,15 seviyesine çekiyoruz. Kredi kartlarında tavan faiz oranını yüzde 2,02’den, yüzde 1,90 seviyelerine indiriyoruz.”

Maliyet düşerse indirime devam

-  Fonlama maliyeti düşüyor ama risk primi o oranda inmiyor. Onun için kredi maliyetlerini aşağı çektik. Buna rağmen aşırı kredi büyümesi beklemiyoruz. Fonlama ve aracılık maliyetlerinde düşüş gözlememiz hâlinde, faiz indirimlerimize devam edeceğiz. Bugün topladığımız mevduat maliyetinin üzerine 5-7 puan daha koymak zorunda kalıyoruz. Bu yüksek aracılık maliyetlerini düşürmeliyiz.

Güneydoğu’da tİcari şube açtık

-  Reel sektörün de hassasiyet içinde olması gerekiyor. Bir taraftan bankacılık sisteminin faiz oranlarından şikâyet edeceksin, diğer taraftan fahiş vade farkları uygulayacaksın! Biz hangi olgunlukta davranıyorsak, aynısını muhataplarımızdan bekliyoruz. Ama son dönemde birbirimiz hakkındaki önyargılarımız azaldı. Güneydoğu’da şubeler kapanırken, biz Van’da ticari şubemizi hizmete açtık.

‘İnanılmaz kâr’ diye bir şey yok

-  Sadece mutlak rakamları sıralayarak, ‘Yine inanılmaz kârlar’ şeklindeki anlayıştan kendimizi kurtaralım. Bankamızın 35 milyar lira özkaynağı var. Normal faiz yatırımcısı olmayı seçse, yüzde 10 mevduat faizi oranından 3,5 milyar TL kârı var zaten. Hem de bu kadar riske girmeden. Özkaynak kârlılığı bakımından önemli bir artış yok. Kaldi ki bu kârlar, ilave iş yapma ve kredi verme imkânıdır.