Adım adım ABD Başkanlık seçimleri

Amerika Birleşik Devletleri (ABD)  halkı 8 Kasım’da doğrudan başkan adayına oy vermek yerine, eyaletlerdeki "seçiciler kurulu üyeleri" için oy verecek. 

Seçmenlerden en fazla oyu almak başkanlığı garantilemeye yetmeyecek, seçiciler kurulu üyelerinden en fazla oyu alan yarışı kazanacak. 

270’e ulaşan aday başkan olacak
50 eyalet ve özel statüsü bulunan başkent Washington DC’de toplam 538 seçici kurulu üyesi başkanı belirleyecek. Salt çoğunluğa, yani 270’e ulaşan aday başkan olacak.

Eyaletlerdeki seçici kurul üyelerinin sayısı eyalet nüfus yoğunluğuna göre belirleniyor. Örneğin California’nın 55, Teksas’ın 38, New York ve Florida’nın 29 üyesi bulunuyor.

En fazla oyu almak başkanlık için yetmeyebiliyor 

ABD seçim sistemine göre seçimde en fazla oyu almak başkan olmak için yetmeyebiliyor. Bunun son örneği, 2000 yılı başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti adayı George W. Bush ile Demokrat Parti adayı Al Gore arasında yaşandı. Bush, Gore'a göre 500 binden daha az oy almasına rağmen seçiciler kurulunda 266'ya karşı 271 üye üstünlüğü sağladığı için başkan seçildi. ABD tarihinde oyların çoğunluğunu alamadan başkanlık seçimi kazanan çok sayıda kişi var.

Bu sistemde bir eyaletteki oyların çoğunu alan aday, tüm seçici kurul delegelerini almaya hak kazanıyor. Örneğin, en çok delegesi olan California'da oyların çoğunu kazanmak 55 delegenin tamamını kazanmak demek.

Salıncak eyaletler belirleyici 

Salıncak eyaletler (swing states) çok önemli. Örneğin Ohio, Florida ve Virginia, sonucu çok merak edilen eyaletler arasında geliyor. Hatta Obama, “Clinton Florida’yı kazanırsa seçimleri de kazanır” dedi. 

Seçim süreci 1 Şubat 2016’da başladı 

Ön seçimler 1 Şubat 2016’da Iowa’da başladı. Temmuz ayında Clinton ve Trump’ın başkan adaylığı parti kurultaylarında resmiyet kazandı. 

Clinton’ın başkan yardımcısı adayı Virginia Senatörü Tim Kaine, Trump’ın adayı ise Indiana Valisi Mike Pence. 

İki aday 3 kez canlı yayında kozlarını paylaştılar. Yardımcı adayları ise 1 kez karşı karşıya geldi. 

Erken oy kullanma işlemi Ekim ayında başladı 

Erken oy kullanma işlemi çoğu birçok eyalette ekim ayı başında başladı. Bu yıl 37 eyalet ve Washington DC’de erken oy kullanma işlemi yapıldı. Şu ana kadar yaklaşık 42 milyon kişi erken oy kullandı. Clinton, sandık çıkışı anketlerine göre erken oy kullanma sürecinde önde gözüküyor.

Temsilciler Meclisinin tamamı yenilenecek

Bu seçimlerde başkanın yanı sıra 100 üyeli Senatonun üçte biri (yani 34), 435 üyeli Temsilciler Meclisinin ise tamamı yenilenecek. 

Ayrıca her eyalette farklı konular da 8 Kasım’da sandıkta halka sorulacak.