Yıldırım'dan Bahçeli'ye 3 teklif

İsmail Sonsuz ANKARA
Başbakan Binali Yıldırım ile MHP lideri Devlet Bahçeli, Anayasa değişikliği konusunda 17 Ekim’de yapılan zirvenin ardından dün yeniden bir araya geldi. Çankaya Köşkü’ndeki görüşmede Yıldırım’ın “geniş, orta ve dar ölçekli” 3 ayrı anayasa değişiklik teklifi sunduğu,  bunların “başkanlık”, “partili cumhurbaşkanlığı” ya da “güçlendirilmiş başbakan ve sembolik hale getirilen cumhurbaşkanlığını kapsayan parlamenter sistem” olduğu bildirildi.  Önceliğin, başkanlık odaklı yeni anayasanın gündeme getirilmesi yerine, mevcut anayasada başkanlıkla ilgili uyarlamanın yapılması olduğu kaydediliyor. 
MHP’NİN HASSASİYETLERİ 
Anayasa’nın ilk dört maddesinde değişikliğe gidilmemesi ve vatandaşlık tanımının değiştirilmemesi yönündeki MHP hassasiyetlerini göz önünde tutan AK Parti, Meclis’te gerçekleşecek oylamada sıkıntı yaşanmaması için bu konuları yeni anayasa yapılması durumunda tartışmaya açacak. Ana çalışmanın, Cumhurbaşkanı’nın görev ve yetkilerini Başkanlık sistemine çevirecek adımlarla ilgili olduğu belirtiliyor.  Başkan’ın 5+5 yıllığına iki kez seçilebilmesi, ABD sisteminde olduğu gibi Başkan ve Başkan Yardımcısının birlikte sandıkta belirlenmesi, Başbakanlık makamının olmaması öngörülüyor. Taslak teklife göre Başkan, bakanlarını parlamento dışından atayacak. Milletvekilleri bakan olamayacak, eğer bu göreve getirilirlerse milletvekilliğinden istifa edecek. Üzerinde çalışılan teklife göre, Başkan’ın kararname çıkarma yetkisi olacak. Buna karşın, Meclis’i fesih seçeneği teklifte bulunmayacak. ABD modelinden farklı olarak, “Parlamenterler Meclisi” ve “Senato” gibi ikili yapı olmayacak. TBMM tek yasama organı olacak. Sistemde, kesin kuvvetler ayrılığı olacak. Kanun yapımı, milletvekillerinin parlamentoda verecekleri tekliflerle gerçekleşecek.
2 YIL İÇİNDE DÜZENLEME
Başkanlık seçimlerinin, teklif kabul edilirse hemen değil, 2019’da Cumhurbaşkanı’nın görev süresi dolduktan sonra, milletvekili genel seçimleriyle birlikte yapılması üzerinde duruluyor. Aradaki iki yıllık süreçte, Anayasa değişikliğine uygun yasal düzenlemelerin de yapılması, Seçim ve Siyasi Partiler Kanunu’nda rötuşa gidilmesi öngörülüyor. Dar seçim sistemiyle ilgili adımın bu süreçte atılması düşünülüyor. AK Parti yöneticileri, dünkü görüşmenin ardından son istişarelerin de yapılacağını, gerekli rötuşlar sonrası teklifin Meclis’e sunulacağını belirtiyor. Teklifin önümüzdeki hafta içinde Meclise gelmesi, yıl sonuna kalmadan Anayasa Komisyonu’nda değerlendirilmesi öngörülüyor. Bütçe görüşmeleri sırasında Genel Kurula başka düzenleme getirilmediğinden, Anayasa değişiklik teklifinin ocak ayında Genel Kurulda ele alınması planlanıyor. Eğer teklife 330’un üzerinde olumlu oy çıkarsa, muhtemel referandumun nisan-mayıs döneminde gerçekleştirilebileceği vurgulanıyor.