BES’e uymayan patronlara ceza

İSMAİL SONSUZ ANKARA - Yeni yıldan itibaren devreye girecek olan, Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) 45 yaşını doldurmamış çalışanların otomatik katılımı işverene de önemli sorumluluklar yüklüyor. Başbakan Binali Yıldırım, konuyla ilgili genelge yayımlayarak bu sorumluluklara dikkat çekti. Sisteme göre, çalışanlar adına işverenin yapacağı katkı payı, prime esas kazancın yüzde 3’ü kadar olacak. Bu miktar, Bakanlar Kurulu kararıyla artırılıp azaltılabilecek. Kamunun ve özel işverenlerin, 45 yaş altındaki çalışanlarını, sözleşmeyle emeklilik planına dâhil etmesi gerekiyor. Bunun için, Hazine Müsteşarlığının gösterdiği şirketlerden biriyle anlaşmak şart. Başbakan Binali Yıldırım da, sistemin 1 Ocak’tan itibaren hayata geçeceğine dikkat çekerek, işverenlere yükümlülüklerini hatırlattı. Başbakan Yıldırım, şu ifadeleri kullandı: 
Hem kamu kesimi hem de özel sektör işverenleri tarafından yerine getirilmesi gereken birtakım yükümlülükler bulunmaktadır. Söz konusu yükümlülüklerin yerine getirilmesi işverenin sorumluluğunda olup yükümlülüklerini ifa etmeyen işverenlere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından idari para cezası uygulanacaktır. İşverenler öncelikle otomatik katılım için emeklilik planı düzenleme konusunda Hazine Müsteşarlığı tarafından yetkilendirilmiş bir veya birden fazla emeklilik şirketiyle anlaşma, merkez ve taşra birimleri adına emeklilik sözleşmesi imzalanmasına ilişkin olarak yetkili yöneticilerini belirlemek, kapsamda yer alan çalışanlarına emeklilik planı sunmak ve çalışanın ücretinden keseceği katkı payını emeklilik şirketine aktarmak zorundadır. İşveren, söz konusu katkı payını zamanında emeklilik şirketine aktarmaz veya geç aktarırsa çalışanın birikiminde meydana gelen mali kaybından sorumlu olacaktır.

OTOMATİK KATILIMLA İLGİLİ MERAK EDİLENLER
- MAAŞLARDAN KESİNTİ OLACAK: Katılım karşılığı, her ay, çalışanın maaşından, prime esas kazanç tutarının yüzde 3’ü oranında BES katkı payı kesilecek. Bu yıl itibarıyla asgari ücret alan bir kişinin maaşından 50 TL civarında para kesilmiş olacak. SGK tavanı üzerinde ücret alanlarda tutarın 320 TL’ye kadar çıkması bekleniyor. 
- CAYMA HAKKI VAR: Çalışanlar, sistemde yer almak istemezse cayma hakkını kullanılabilecek. Bunun için, sisteme dâhil olduktan sonraki iki ay içinde başvuru gerekiyor. Cayma hakkını kullananlardan kesilen paralar, hesaplarına geri yatırılacak.
- DEVLET, BİN TL KATKI YAPACAK: Sisteme giren kişilere devlet bir defaya mahsus bin TL katkı yapacak. Bunu alabilmek için en az 10 yıl sistemde kalmak gerekiyor. Cayma hakkını kullananlar, bundan yararlanamayacak. Devlet ayrıca, yıllık brüt asgari ücretin toplam tutarının yüzde 25’i kadar da katkıda bulunacak. 
- EMEKLİLİK HAKKINI KAZANMADAN ÇIKILIRSA: Emekli olmadan sistemden çıkışlarda devlet katkısının bir kısmı  hak edilebiliyor. Eğer sistemde 3-6 yıl kalınırsa bu katkının yüzde 15’ini, 6-10 yıl kalınırsa yüzde 25’ini, 10 yıldan uzun kalanlar yüzde 60’ını, emekliler tamamını alabilecek. 
- İŞ DEĞİŞİKLİĞİ OLURSA: Yeni geçilecek iş yerinde emeklilik planı varsa, çalışan birikimini ve önceki işverende sistemde geçen süresi ile birlikte yeni işverenin planına aktarabilecek. Ancak, yeni işverende emeklilik planı yok ise ve talep ederse önceki işverende katılmış olduğu planda devam edebilecek. 
- KAÇ KİŞİ SİSTEME DÂHİL OLACAK: Hâlen 6,5 milyon kişi BES’e katılmış durumda. Bunlardan 4,5 milyonu 45 yaşın altındaki kişilerden oluşuyor. 1 Ocak 2017’deki otomatik katılımla birlikte 10 milyonu aşkın kişinin bundan etkilenerek sisteme girmesi bekleniyor.
- TOPLU DA ALABİLİRSİNİZ, MAAŞ OLARAK DA:  Emekliliğe hak kazanan ve bireysel emeklilik hesabındaki birikimini almak isteyen katılımcılar, toplu para, programlı geri ödeme ya da yıllık gelir sigortası seçeneklerinden birini seçebilecek. 
- PARALAR TAKASBANK’TA TUTULACAK: Emeklilik fonunda bulunan paralar, TAKASBANK’ta tutulacak ve emeklilik şirketi dahil kimsenin tasarrufunda olmayacak. Fonların mal varlığı hiçbir amaçla kullanılamayacak ve rehin edilemeyecek. Çalışanlar, Emeklilik Gözetim Merkezinin sitesinden fonlarını takip edebilecekler.