Osman Akyüz: Artık takım tutar gibi banka seçmiyoruz!

Röportaj / Ö. Faruk Bingöl - Son yıllarda hem kamu hem de sektörün paydaşları tarafından ülkemizde faizsiz finansın gelişmesi için büyük çaba harcanıyor. Türkiye Katılım Bankaları Birliği Genel Sekreteri Osman Akyüz, “Kamu bu işi büyütmeye çalışıyor, bundan son derece memnunuz. Başbakan Yardımcımız Mehmet Şimşek başkanlığında, Faizsiz Finans Koordinasyon Kurulu oluşturuldu. Burada bizimle birlikte Borsa İstanbul, SPK, BDDK ve Hazine de var. 3 ayda bir toplanıyoruz, yapılması gereken konuları konuşup, aksiyona geçiriyoruz” dedi. Gazetemize özel açıklamalarda bulunan Osman Akyüz, sorularımıza şöyle cevap verdi:
956 şubemiz var
* Bugün itibarıyla Katılım Bankacılığı rakamlarla ne durumda?
- Türkiye’de katılım bankacılığı 31 yıldır var. Şu an 5 bankamız faaliyet gösteriyor. Bunların ikisi kamu bankası. Sektörün aktif büyüklüğü, 132 milyar TL, toplanan fonlar 82 milyar TL, kullandırılan fonlar 85,4 milyar TL, takipteki alacaklar da yüzde 3,7 düzeyinde... Yani makul düzeyde. Toplam 956 adet şubemiz var. 14.500 personelimiz mevcut. Şu anda bankacılık sektöründeki payımız, yüzde 5 civarında...
* Genelde kamu eliyle büyüyor, özel sektörün bakış açısı nasıl? 
- Bankacılık büyük sermayeler isteyen bir ticaret alanı. Asgari yüzde 12 sermaye koyacaksınız. Özel sektörün ilgisi var ama sermaye gerekliliği yüksek. Kanuna göre 30 milyonla banka kuruluyor, fakat 300 milyon dolar fiilen koymadığınızda size ruhsat verilmiyor. Bu doğru, her önüne gelen banka kurmamalı. Bir de Türkiye’de çok büyük bir boşluk yok. Piyasanın yüzde 80’ini 10 banka zaten kontrol ediyor.
* Faizsiz finans, bankacılık sektörü içinde yüzde 15 paya nasıl ulaşacak?
- Bugünden yarına olmuyor. Ne kadar şuraya götüreceğiz desek de, sermaye tabanını büyütmemiz lazım, yeni oyuncular şart. Bebeğin bir büyüme süreci var, yarın kalkıp yürümüyor, bunun bir emeklemesi var. Sektör de bana göre oluşum sürecini tamamlamış değil. Faize para yatırmak istemeyen bir talep var. Ben de bu ihtiyacı karşılamak için varım. Bütün sistemin yerine geçmek gibi bir amacımız olamaz, bu doğru da değil.

NOKSANLIĞIMIZ YOK
* Bebek örneği verdiniz, katılım bankacılığı hangi aşamada?
- Faizsiz bankacılık, kendi ayakları üzerinde yürüyebiliyor. Hizmette bir noksanlığı yok. Ciddi rekabetin içindeyiz. Futbol takımı tutar gibi banka seçmiyoruz artık. Kaliteye, ürüne, hizmete, müşteri ile ilişkiye, çabukluğa, ucuzluğa bakıyor vatandaş. Banka güler yüzlüyse, müşterisinin derdini süratle çözüyorsa avantaj sağlıyor. Bugün katılım bankalarımız herhangi bir dezavantaja sahip değil. Hizmet çeşitliliği, teknoloji ve insan kaynağı açısından noksanlık yok.

ZARARI DA PAYLAŞIRIZ
* Mevduat faizi ile kâr payı oranlarının birbirine yakın olması da merak ediliyor?
- Oranların birbirine yakın olması, bu işin farklı olmadığı anlamına gelmez. Tüketici fiyata bakıyor, benzer hizmeti sağlayanlarla mukayese ediyor. Rekabet olduğu için, fiyatların birbirine yakın olması normal. Önemli olan bu işin prensiplerine uygunluk. Bizim sistemde banka zarar ederse, hesap sahibiyle paylaşıyor bunu. Ama mevduat bankası zarar etse de taahhüt ettiği faizi veriyor. Kriz döneminde bizim dağıttığımız kâr payı, bu sebeple bankaların altında kalıyor.

%5 vergi kalksın, altını toplarız
Türkiye’de önemli miktarda altının ekonomiye katılmadığını söyleyen Osman Akyüz, “Bunu sisteme kazandırıp, parasal değerinden istifade etmemiz lazım. Katılım bankalarında 4,1 milyar TL’lik altın hesabı var, çok büyük değil ama hiç yoktu bu. Şimdi şuna uğraşıyoruz. Altın hesaplarında alım-satımda oluşan kâr üzerinden yüzde 5 vergi var. Bu vergiyi kaldırın, teşvik olsun, buraya daha çok yönelim olsun... Şu da var, devletin bütçe imkânları çok rahat olmadığı için, bu vergilerden vazgeçmek kolay değil” dedi.

Zaten zordaki KOBİ’ye banka da yüklenmedi
Bu yılın sıkıntılı geçtiğini belirten Osman Akyüz, yeniden yapılandırmanın şirketlere nefes aldırdığını söyledi. Akyüz “Ekonomide bir yavaşlama görüyoruz. Reel sektörde bazı zorluklar yaşanıyor. Bankaların müşterileri var reel sektörde. Oradaki büzülme bize de yansıyor. Gelip diyorlar ki; borcumu ödeyemiyorum, bunun vadesini uzat. Bankacılık sistemi de vadelendirme konusunda piyasaya yardımcı oldu. Müşteri borcunu ödeyemediği zaman, hemen avukatı gönder, haczet, bunlar çıkar yol değil. Adamın tezgâhı yavaşlamışsa, ürettiğini satamıyorsa, bir de siz onun üzerine çullanırsanız, işi daha çok bozulur, sizin alacağınız da tehlikeye girer. Şunu da belirtelim; Paramızın tehlikeye girdiğini farkedersek hukuki takibe gideriz. Çünkü bu benim vazifem” dedi. Önümüzdeki yıl için de karamsar olmadığını vurgulayan Osman Akyüz, şöyle devam etti: Dünyada olağanüstü radikal değişim olmazsa, siyasi ve ekonomik dalgalanmanın  normale döneceğini düşünüyorum. Kırılma noktası siyaset!.. Eğer Türkiye siyasi istikrarını sürdürürse, ekonomik zorlukları daha kolay geçer. Türkiye, bu bölgenin en güçlü ülkesi.