Büyüme ağrısı kanserle karışmasın

ZİYNETİ KOCABIYIK

Tüm dünyada 1-7 Nisan arası kanser haftası olarak değerlendiriliyor. Çocukluk çağı kanserleri tüm kanserler içinde küçük bir yer tutsa bile, erken teşhis edildiğinde tamamen iyileşme oranlarının en yüksek olduğu kanser türü. Bu sebeple belirtilerinin çok iyi izlenmesi ve zamanında tedaviye ulaşılması büyük önem taşıyor. Kanser hangi yaşta görülürse görülsün, meşakkatli ve uzun bir yolculuk. Bu yolculukta maddi imkânları kısıtlı, ihtiyaç sahibi ailelere çocuklarının tedavi süresince tıbbi, sosyal ve psikolojik destek veren sivil toplum kuruluşları ayrı bir önem kazanıyor. Bu kurumlardan biride Kanserli Çocuklara Umut Vakfı (KAÇUV).  KAÇUV Yönetim Kurulu Başkanı ve Pediyatrik Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. İnci Yıldız’la çocukluk çağı kanserlerini ve kanserli çocuklara yapılan sosyal destekleri konuştuk.
¥ Çocukluk döneminde en sık hangi kanserlere rastlanıyor? Türkiye’de ve dünyada görülme sıklığı nedir? 
15 yaş altında dünyada yılda 300 bin, Türkiye’de ise 3.500 çocuk kanser teşhisi alarak tedavi görüyor. 
¥ Türkiye’de daha sık görülen bir kanser türü var mı?
Bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çocukluk çağında en sık görülen hastalık lösemidir. İkinci sıklıkta yurdumuzda lenf bezi kanserleri (Hodgkin ve Hodgkin-dışı lenfoma) görülür.
¥ Kanser belirtileri çocukluk çağında rastlanan başka durumlarla karışır mı? Belirtileri nasıl ayırmak gerekir?
Çoğu zaman boyunda bezelerin ortaya çıkması üst solunum yolları enfeksiyonun bir belirtisi de olabilir. Bu belirtiler makul bir sürede geçmiyorsa veya antibiyotiğe cevap  vermiyorsa lösemi, lenfoma, nöroblastom, tiroit kanseri veya yumuşak doku tümörü belirtilerinden biri olarak düşünülebilir. Ateş de çoğunlukla enfeksiyonlara bağlı olarak gelişmektedir. Ancak görülme sıklığına ve ilaç tedavisine cevap vermemesine bağlı olarak lösemi, lenfoma, Ewing sarkomu veya nöroblastoma hastalığında da ortaya çıkabilir. Çocuk hastalıklarının belirtileriyle karıştırılan durumlardan bir tanesi de kemik ağrılarıdır. Bu ağrılar, çoğunlukla çocuklarda büyümeye bağlı olarak görülse de özelliklerine göre kemik tümörü, lösemi, lenfoma veya nöroblastoma kaynaklı da olabilir.

Erken teşhisle tam şifa mümkün

Çocukluk çağı kanserlerinde tedavi başarısı nedir? Tam şifa elde edilir mi?
Çocuklarda kanser, büyüklere göre çok daha az görülüyor. Teşhis alan çocukların çok büyük çoğunluğu tedavi edilebiliyor. Neredeyse 3 çocuktan 2’si tamamen iyileşiyor. 18 yaş altı çocuklarda tedavi tamamen devlet tarafından karşılanıyor.

Çocuğun vücudunu sık sık kontrol edin 

¥ Anne babaları alarma geçirecek belirtiler nelerdir?
Kanserler genel olarak başta karşımıza iştahsızlık, kilo kaybı, beslenme bozukluğu veya ateş gibi genel belirtilerle çıkabilir. Ancak, her kanser türü kendine has emareler gösterir ve her birinin birden çok belirtisi bulunur. Lösemi dışındaki kanserlerin çoğu vücutta belirli bir bölgede şişlik ve kitle oluşumu ile sinyal verir. Küçük bebeklerde gözde kedigözü parlaması gibi bir beyazlık göz içinde gelişen bir tümörün belirtisidir. Üreme organlarından çıkan habis tümörler erken ergenlik belirtilerine yol açabilir. Devam eden karın ağrısı karın içi kanserlerin belirtisi olabilir. Çocuklarda en sık rastlanan tür olan kan kanserleri, ateş ve enfeksiyonla gelebileceği gibi solukluk ve deri kanamaları, dalak ve karaciğer büyümesine bağlı karın şişliği ve bezelerde büyüme ile de karşımıza çıkabilir. Çocuklarda iki santimetreden büyük bir lenf bezi varsa bunun sebebi kesinlikle araştırılmalıdır. Çocuklarda normalde boyun, kasık ve koltuk altında küçük lenf düğümleri elle hissedilebilir. Ancak lösemiler, beze kanserleri ve birçok kanser metastaz yaparak lenf bezlerine yayılabilir. Kolda, bacakta, kalçada ağrı ile birlikte büyüyen şişlikler genellikle bir darbeye veya düşmeye atfedilir ve üzerinde durulmaz, oysa bu tip şişlikler bir kemik tümörünün belirtisi olabilir.

Tedavi sırasında eğitime devam 

¥ KAÇUV’un kanserli çocuklara ve ailelere desteği nedir?
Kanserli Çocuklara Umut Vakfı’nın başlıca amaçları arasında kanserle mücadelede önemli bir ihtiyaç olan olan uygun tedavi ortamının oluşturulması ve sürdürebilirliğinin sağlanmasıdır. Hastaların tıbbi ihtiyaçlarının yanında fiziksel şartları ve sosyal ihtiyaçlarına da destek veriyoruz. Millî Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş birliği ile Uzun Süreli Hastanede Yatan Çocukların Eğitimleri ve Hastane Okulları Projesi” başlattık ve İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi hematoloji ve onkoloji servisinde bir sınıf yaptırarak çocukların eğitimlerine devam etmesine katkıda bulunduk.