Rusya: Suriye'deki güvenli bölgeler bu gece hayata geçiyor

Türkiye, Rusya ve İran'ın dün Kazakistan'ın başkenti Astana'da imzaladığı Suriye'de güvenli bölgeler anlaşması, bu gece yürürlüğe giriyor.

Rusya Savunma Bakanlığı, bu gece 00.00'dan itibaren güvenli bölgelerde silahların susacağını duyurdu. Bakanlığın verdiği bilgiye göre, anlaşma Birleşmiş Milletler (BM), ABD ve Suudi Arabistan tarafından destekleniyor.

Açıklamada en büyük güvenli bölgenin İdlib ilinin tamamı, Lazkiye, Halep ve Hama'nın bir kısmını kapsadığı belirtilerek başarıya ulaşılması halinde yeni bölgelerin gündeme gelebileceği aktarıldı. Muhaliflerin kontrolündeki İdlib ve çevresinde 1 milyondan fazla insan yaşıyor.

Bakanlık ayrıca, Rus uçaklarının 1 Mayıs'tan bu yana söz konusu bölgelerin üstünde uçmadığını da ekledi. Ancak, yeni dönemde terör örgütü IŞİD'i hedef alan saldırılar durmayacak.

Amerikan savaş uçaklarına izin yok

Rusya'nın Astana'daki temsilcisi Alexander Lavrentyev, güvenli bölgelerin ABD savaş uçaklarının uçuşuna kapatılacağını duyurdu. Lavrentyev'in açıklamasını Reuters haber ajansı son dakika olarak dünyaya geçti.

Rusya Savunma Bakanlığı ise, ABD ve müttefiklerinin pozisyonlarının Suriye'de yeni bir durum yaşattığını açıkladı.

Önceki gün Soçi'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı ağırlayan Rusya lideri Vladimir Putin, dört noktada silahların tamamen susmasıyla uçuşa yasak bölgelerin hayata geçebileceğini söylemişti.

Türk askeri İdlib'de devriye gezecek

İngiliz The Times gazetesi, Orta Doğu muhabiri Richard Spencer'ın imzasını taşıyan haberde Türk askerinin İdlib'e ilerleyebileceğini yazdı.

Gazeteye konuşan iki kaynak, varılan anlaşmayla Türk ordusunun muhaliflerin kontrolündeki bölgelerde güvenliği sağlamak ve El Kaide bağlantılı grupları püskürtmek için İdlib'de devriye gezeceğini söyledi. Times'a göre, El Kaide bağlantılı Tahrir el Şam örgütü İdlib vilayetinden uzaklaştırılacak.

Times, imzalanan protokolün Suriye'deki savaşın son bulması için atılmış en büyük adım olabileceğini yazdı. Haberde, "Anlaşma, geçici bir çözümün garantörü dış güçlerin ilk kez bir hedefi gerçekleştirmek uğruna risk alacakları anlamına gelecek" ifadesi yer aldı.

Haber, Lavrentyev'in Astana'da yaptığı Moskova'nın dört bölgeye daha fazla gözlemci asker göndermeye hazır olduğu açıklamasıyla örtüşüyor.

Dün yazmıştı

The Times, dünkü haberinde de Rusya, Türkiye ve İran ordularının birlikte sahada olacağını yazmıştı.

Dün ilan edilen güvenli bölgeler muhaliflerin kontrolündeki İdlib ve çevresi, Hums'un kuzeyi, Şam'ın doğusundaki Guta ile güneydeki Deraa ve Kuneytra çevresini kapsayacak.

Astana zirvesine ABD ilk kez en üst düzey katılım gösterdi, masada Dışişleri Bakan Yardımcısı Stuart Jones da vardı.

Kesin sınırları üç ülke belirleyecek

Anlaşmadan dakikalar sonra açıklama yapan Türkiye Dışişleri Bakanlığı, "Çatışmasızlık bölgelerinin sınırları ve işleyişine ilişkin ayrıntı ve düzenlemeler, önümüzdeki dönemde üç Garantör ülke arasında tesis edilecek çalışma grubunda belirlenecektir" ifadesini kullandı.

Türkiye 24 Ağustos 2016'da Suriye'ye sınır ötesi Fırat Kalkanı Harekâtı'nı başlatmış ve kısa sürede Cerablus-Azez hattını terör örgütü IŞİD'den kazımıştı. Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ve Türk özel kuvvetleri daha sonra güneye doğru ilerlemiş ve Şubat ayında El Bab'ı geri almıştı. Söz konusu bölge halen ÖSO'nun kontrolü altında ve yalnızca IŞİD değil terör örgütü PKK'nın Suriye uzantısı YPG'den de temizlenmiş durumda.

Erdoğan ve Putin duyurdu

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya lideri Putin'in Soçi zirvesinde liderler harita üzerinde Suriye'de silahların susacağı bölgeleri belirlemişti. Basın toplantısında kameraların karşısına geçen iki lider, ABD Başkanı Donald Trump'ın da yeni plana destek verdiğini duyurmuştu.

Erdoğan, Soçi dönüşünde uçakta gazetecilere konuşmuş ve "Temennimiz, dört bölgede çatışmasızlık adımının atılması. Bu sağlanırsa, Suriye’de bu iş yüzde 50 çözülmüş olur" diyerek anlaşmanın önemini vurgulamıştı. 

Yedi yıldır süren savaş

Suriye'de Mart 2011'de gösteriler başladı ve ülke aylar içinde iç savaşa sürüklendi. Halihazırda ülke dörde bölünmüş halde. Güneyden Halep'e kadar olan hat Şam rejimi lideri Beşar Esad'ın kontrolünde. İdlib, güneydoğu ve güney sınırındaki bazı noktalar muhaliflerin elinde bulunuyor. Kuzeyde Cerablus-Azez hattı dışında terör örgütü PKK'nın Suriye uzantısı YPG'liler var. Ülkenin doğusu ise büyük oranda terör örgütü IŞİD'in elinde.

İç savaşın yedinci yılına girdiği ülkede bugüne kadar yüzbinlerce insan yaşamını yitirdi, milyonlarca Suriyeli de evlerini terk etmek zorunda kaldı. Başta Türkiye olmak üzere birçok ülkede milyonlarca Suriyeli sığınmacı bulunuyor.