Yabancının Türkiye sevdası dinmiyor

Ömer Faruk Bingöl

Türkiye, yaşadığı bütün olumsuzluklara rağmen yabancı yatırımcıların son dönemde en gözde ülkeleri arasında yer almayı başardı. Genç nüfusu, stratejik coğrafi konumu ve istikrarlı yönetimi ile gelecek vadeden Türkiye; Avrupa ve Körfez bölgesi başta olmak üzere, dünyanın dört bir yanından yatırımcıların radarında olmaya devam ediyor. Bu kapsamda uluslararası doğrudan yatırımlar (UDY), 2017 yılının ilk beş ayında artarak devam etti. Ocak-Mayıs döneminde ülkemize gelen UDY, geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 11 yükselerek, 4,7 milyar dolar olarak gerçekleşti. Son olarak geçen hafta yapılan Rüzgâr YEKA ihalesine dünyanın en büyük 10 yatırımcısından 8’inin ilgi göstermesi ve işi kapmak için yaşanan kıyasıya rekabet, Türkiye’nin ne kadar güvenilir ve yatırım yapılabilir ülke olduğunu da ortaya koydu. Türkiye’ye milyar dolarlık yatırımı kapsayan Rüzgâr YEKA ihalesini, 3,48 cent ile, dünyanın bu alandaki en düşük teklifini veren Siemens-Türkerler-Kalyon grubu kazandı. Geçen haftanın önemli yabancı ortaklıklarından birine de, Netlog Lojistik imza attı. Şirket, The Abraaj Group’a azınlık hisselerini sattı. İş birliği çerçevesinde Netlog Lojistik’in küresel bir oyuncu olması için önemli adımlar atılacak.

DAHA DA ARTACAK

Türkiye Yatırım Ajansı Başkanı Arda Ermut, “Normalde 2010 yılına kadar doğrudan yatırımların yüzde 75’i Avrupa’dan geliyordu, bu rakam yüzde 66’lara düştü. Asya’nın payı yüzde 2’den yüzde 7-8’lere çıktı. Rusya’nın payı arttı. Tek Kuşak Tek Yol stratejisinden sonra Türkiye, Çin’den büyük ilgi görmeye başladı. Özellikle Suudi Arabistan ve Katar, iki önemli aktör. İki ülke arasındaki problem bizi üzüyor, haliyle yatırımcıların kararlarını biraz ertelemelerini sağlıyor. Körfez’deki sorunlar çözülürse, en büyük yatırımı buradan bekliyoruz. Almanya ile yaşanan gerilimde ise, ‘Biz bu ilişkilerden dolayı sıkıntı yaşadık, bu olay yüzünden kaçıyoruz’ diyen bir tane bile yatırımcı yok. Gelen, gelmekte olan ve takip ettiğimiz şirketler var. Şu anda portföyümüzdeki projelerin yüzde 10’u, Alman şirketlerinin. Bunların bir kısmı da Türkiye’de yatırımı olan şirketler. Adam yatırımını büyütecek ya da bir konusu var, o da biz de bir proje olarak açık duruyor. Dolayısıyla Alman şirketler aslında bizim günlük iş akışımızın hâlâ önemli bir kısmını oluşturuyor. Geçen sene Türkiye’ye gelen uluslararası doğrudan yatırımlar 12,3 milyar dolar oldu. Ben bu sene kesinlikle onu geçeceğimizi düşünüyorum. Fakat ne kadar geçeceğimizi bölgesel gelişmeler, global belirsizlikler etkileyecek” dedi.

TEDBİRLER ETKİLİ OLDU

Yabancı yatırımcıların Türkiye’ye olan ilgisinin artmasında, hükûmetin aldığı tedbirlerin de etkisi büyük oldu. Bu kapsamda 2017 yılında yapılacak imalat sanayii yatırımları için uygulanan teşviklerde, yatırıma katkı oranları 15 puan artırıldı. Kurumlar vergisi indirim oranı da 2017 için yüzde 100 olarak uygulanacak. Yurt dışında yaşayan yabancıların ve Türk vatandaşlarının, Türkiye’de alacakları ilk konut ve iş yeri için KDV muafiyeti getirildi. Yine belli şartlar dahilinde konut alana, yatırım yapana, mevduatını getirene Türk vatandaşlığı imkânı getirildi. Gelir ve kurumlar vergisini düzenli ödeyen mükelleflere yüzde 5 indirim sağlandı. OSB’lerde (bilhassa kalkınmada öncelikli yörelerde) bedelsiz arazi tahsisinin önü açıldı. Emlak ve damga vergisi muafiyeti getirildi.

ENERJİDEN FİNANSA SAVUNMADAN GIDAYA HER SEKTÖRE GELDİLER

¥ Güney Koreli Hanwha, Kalyon Grubu ile birlikte bir konsorsiyum kurarak, dünyada tek seferde gerçekleşen en büyük güneş enerjisi ihalesi olan 1 GW’lik Konya Karapınar ihalesini kazandı. Konsorsiyumun yaklaşık 1.3 milyar dolarlık yatırım yapması planlanıyor.
¥ Suudi Arabistan-Mısır ortaklığı olan Al Aboud Holding, Tekno Ray Solar firmasına ait Burdur’daki güneş santralini satın aldığını duyurdu.
¥ İspanyol bankacılık devi BBVA, Garanti Bankası’nın Doğuş Grubu’na ait yüzde 9,95’lik hissesini 3,32 milyar TL’ye satın aldı.
¥ İngiltere Başbakanı Theresa May’in Ocak ayındaki Türkiye ziyareti sırasında İngiliz BAE Systems ve TAI (Türk Havacılık ve Uzay Sanayi), Türk Hava Kuvvetleri için savaş jeti üretmek üzere 100 milyon poundluk anlaşma imzaladı.
¥ Coca-Cola 110 milyon TL’lik yatırımla Isparta’da, Türkiye’deki 10. fabrikasını açıyor.
¥ MADO’nun yüzde 40 oranındaki hisseleri, Katar’lı Al Sraiya Holding ve Bahreyn’li Venture Capital Bank konsorsiyumuna 150 milyon dolar bedelle satıldı.
¥ İkitelli Şehir Hastanesi projesi için 1.5 milyar dolarlık yabancı finansman sağlandı.
¥ İngiliz havacılık devi Rolls-Royce, Kale Grubu ile ortak girişim kurma kararı aldı. Kale Grubu’nun yüzde 51, Rolls Royce’un yüzde 49 oranında ortak olacağı şirket Türkiye’de uçak motoru üretmeyi hedefliyor.
¥ Çinli gayrimenkul devi Wanda Grup, Mar Yapı ile İstanbul’da otel yatırımı yapmak üzere ortaklık kurdu.
¥ Fransız kozmetik devi Sephora, Tekin Acar Kozmetiği, Türkiye genelindeki 19 mağazası ile birlikte satın almaya karar verdi.
¥ Brezilya’lı BRF ve Katar Varlık Fonu ortak girişim kurarak, Banvit’i satın almaya karar verdi.
¥ Dubai merkezli Mirage Cargo, MNG Kargo’yu satın almak için Rekabet Kurumu’na başvuruda bulundu.
¥ Bank of China Türkiye’de banka kurmak için gerekli olan 300 milyon dolar asgari sermaye şartını yerine getirerek, bankacılık lisansı için BDDK’ya başvurdu.
¥ Hindistanlı Mahindra Grubu, tarımsal ekipman üreticisi Hisarlar firmasının yüzde 75’ini yaklaşık 19 milyon dolara satın aldı.