Örf ve âdetlerimiz eskisi gibi yaşanmıyor

Bursa’nın Nilüfer ilçesi İzmir Yolu üzerinde gelin alayı sırasında tabancasını ateşleyen maganda korku saçtı. Konvoy sırasında otomobilden çıkan takım elbiseli bir kişi, belindeki silahı çıkarıp havaya 11 et ateş etti. Tekrar şarjörü doldurmak üzereyken vatandaşlar “Burada çocuklar var” diyerek tepki gösterdi. Gelinin yakını ve polis olduğunu iddia eden şahıs “Teşkilatı buraya yığarım” sözleriyle etrafa tehditler savurdu. Yakınları genci araca geri bindirdi. 

Düğünlerde vazgeçilmez ve bir o kadar da tehlikeli âdetlerden biri de konvoyun önünü kesme. Ülkenin her kesiminde yapılan bu eylem, Malatya’daki yaklaşık 10 çocuk tarafından meslek hâline getirilmiş. Şehrin en işlek bölgelerinden biri olan Kanalboyu Caddesi’nde pusuya yatan çocuklar, gelin arabasının önüne atlayıp canlarını hiçe sayıyor. Para alana kadar araçların peşini bırakmayan çocuklar, yol üzerinde koşarak ezilme tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. 

Türkiye’nin birçok yerinde kız evinden çeyiz çıkarma geleneği hâlen devam ediyor. Erkek tarafı gelinin çeyizini almaya geldiğinde sandığın üzerine kız tarafından biri oturur ve bahşiş ister. Ama bu güzel âdeti abartıp evliliğin sonlanmasına yol açanlar var. Buna bir örnek Konya’dan... Bir düğünde maddi durumu kötü olan kayınbaba, istenilen bahşiş çok yüksek olunca kızı almaktan vazgeçti ve çiftin nikahları iptal edildi.

Murat A, evleneceği Merve Ç’yi Karabük Yenice’deki baba evinden almaya gitti. Kız alma töreni esnasında iki damat ve gelinin yakınları arasında tartışma çıktı. Neyse ki olay büyümeden yatıştırıldı. Ardından çift Zonguldak’ın Gökçebey ilçesindeki düğün salonuna geçti. Burada da gelinin annesi ile damadın ailesi arasında takıların kimde kalacağı hususunda ağız dalaşı oldu. Bu sefer sabahkinin aksine olay daha da büyüdü ve kavgaya dönüştü. Düğün salonuna gelen polis, olayı havaya ateş açarak sonlandırdı. Kavgada yaralanan 17 kişi hastaneye kaldırıldı.

Düzce’nin Yığılca ilçesine bağlı Hacılar köyünde yaşayan Fatih ve Faruk Yücekaya kardeşler aynı köyde oturan Fadime Kara ile Selma Yalçın ile görüşmeye başladı. Arkadaşlıkları ilerleyen çiftler bir süre sonra evlenmeye karar verdi. Ancak kızların ailelerinin karşı çıkması üzerine iki kardeş, kız arkadaşlarını aynı gece kaçırdı. Daha sonra ailelerinin gönlünü alan çiftler, evlenme hayallerine kavuştu. Kardeşler, aynı gece çifte düğün yaparak dünya evine girdi. Çok heyecanlı olduğunu ifade eden Fatih Yücekaya “Ağabeyimle aynı gecede kız kaçırdık. Ailelerimiz ikna ettikten sonra aynı gecede düğün yapmaya karar verdik. Sevenlerimiz bizi yalnız bırakmadı. Çok mutluyuz” dedi. 

Kadın sayfası editörümüz Canan Eraslan: Türkiye’nin hemen her yerinde uygulanan geleneğe göre, takılar, nişan töreninin ardından kızın annesi ya da kızkardeşi, düğünde ise erkek tarafı tarafından muhafaza edilir. Tıpkı ‘nişanı kız tarafı, düğünü erkek tarafı yapar’ geleneğinde olduğu gibi. Düğünde davetlilerin hediye ettiği takılar, gelinin görümcesi, yani damadın kız kardeşi, annesi ya da yengesi tarafından muhafaza edilir. Daha sonraki tasarruf ise gelin ve damada aittir. Tabii bunlar yazılı bir kaide değil, sadece gelenek, ‘ölüm kalım meselesi’ hâline getirmemek lazım.