Yeni sisteme uyum paketi hazır! Ana muhalefet tarih oluyor

Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminin yürürlüğe gireceği 2019 seçimlerinden önce, hükûmet anayasa değişikliğinden kaynaklanan uyum yasaları konusundaki çalışmalarını tamamlama aşamasına geldi. Özellikle seçimleri düzenleyen 6 ayrı yasa üzerinde yeni sisteme ilişkin değişiklik yapılacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yapılacak istişareden sonra Meclis’e sevk edilmesi planlanan yeni anayasaya uyum paketinde yer alması beklenen bazı düzenlemeler şöyle:
SEÇİM SÜRESİ:  Seçim kararı alınması hâlinde, 90 gün içinde seçime gidilmesine yönelik süre 60 güne indiriliyor. Cumhurbaşkanının ölümü veya istifası hâlinde seçim süresi 45 gün olarak uygulanacak.
100 BİN İMZA:  100 bin kişinin imzasıyla cumhurbaşkanı adayı gösterilmesine ilişkin anayasa maddesinin uygulama hükümleri belirlenecek. Aday gösterilen kişiden alınacak ücret de uyum yasasında yer alacak.
HER PARTİ TEK ADAY:  Her parti kendi adayını çıkaracak. Ancak, siyasi partilerin birden fazla aday gösterip gösteremeyeceğine ilişkin bir netlik bulunmuyor. Yapılan hazırlıkta, seçim sürecinde bir cumhurbaşkanı adayının ölmesi durumunda partinin adaysız kalması riski de tartışıldı. Örneğin meclis başkanlığı seçimlerinde genellikle iktidar partisi, siyasi literatürde ‘Tavşan aday’ olarak nitelendirilen ikinci bir aday gösteriyor. Ancak cumhurbaşkanlığı seçimleri için bu sistem uygun görülmedi. Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi kapsamında, her parti tek aday gösterebilecek. Seçime kadar cumhurbaşkanı adayının ölmesi veya çekilmesi durumunda parti adaysız kalacak.
PARTİ AMBLEMİ:  Adaylar YSK’nın oy pusulasında parti amblemi ile birlikte yer alacak. Kampanyada partilerinin amblem, logo, bayrağını da kullanabilecek. 100 bin imza ile aday olanların ise oy pusulasında sadece isimleri yer alacak.
18 YAŞ UYUMU:  Seçilme yaşının düşürülmesi ile birlikte cumhurbaşkanlığı adaylığı hariç, seçimle gelinen her görev için 18 yaş uyumuna gidiliyor. Bu kapsamda, seçimlerle ilgili yasalarda yer alan belediye başkanlığı, milletvekilliği, muhtarlık, belediye meclisi üyeliği gibi görevler için ‘Seçilme yaşı’ 18’e düşürülüyor.
İKİNCİ PARTİ:  ‘Ana muhalefet’ olarak nitelendirilen ve Meclis’te iktidardan sonraki çoğunluğa sahip parti, yeni sisteminde ‘İkinci parti’ olarak yer alacak. Bu kapsamda, yasalardaki ‘Ana muhalefet’ ifadesi ayıklanacak. Meclis’teki partiler ‘birinci, ikinci, üçüncü’ şeklinde tanımlanacak.