Orta Vadeli Program açıklandı! Ekonomide 3 yıllık yol haritası

2018-2020 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı. Programın duyurulduğu toplantıda, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Maliye Bakanı Naci Ağbal ve Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan yer aldı. 

Programda Türkiye ekonomisi için önümüzdeki üç yıla dair hedeflenen makro politikalar, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükler yer aldı. Ayrıca vergi gelirlerine yönelik çeşitli tedbirler de açıklandı. Bu kapsamda Maliye Bakanı Ağbal'ın finans sektörü kurumlar vergisinin ve motorlu taşıtlar vergisinin artırılmasına yönelik açıklamaları dikkat çekti.

KÜRESEL BÜYÜME TAHMİNİ YÜZDE 3,7

OVP'de küresel büyümenin yüzde 3,7 oranında gerçekleşmesi bekleniyor. Ticaret hacminde artış beklentisi ise yüzde 3,9 olarak açıklandı.

Başbakan Yardımcısı Şimşek, "Göstergeler büyümenin bir miktar daha hızlanabileceğine işaret ediyor." dedi. Şimşek, Euro Bölgesi'ndeki toparlanmanın da Türkiye için olumlu bir sinyal olduğunu söyledi.

Şimşek, gelişen ülkelere yönelik portföy akımları tarafında ise son iki yıldır Çin hariç pozitif akıma dikkat çekti.

OVP'de petrol fiyatları için sınırlı artış öngörülürken 55-60 dolar arasında bir seyir tahmin ediliyor.

KÜRESEL EKONOMİ İÇİN AŞAĞI YÖNLÜ RİSKLER

Küresel ekonomiye yönelik aşağı yönlü riskler şöyle sıralandı; Beklenenden hızlı parasal sıkılaştırma, jeopolitik gerginlikler, küresel ticarette korumacılık ve yüksek borçluluk ile yaşlanan nüfus.

Şimşek, "Fed'in senkronize bir sıkılaşmaya gitmemesi bizim gibi ülkelerin lehine bir durum." dedi.

Yüksek borçluluk tarafında ise Şimşek, "Küresel düzeyde borçluluk artmakta ve ekonomi üzerinde kırılganlık oluşturmakta" dedi.

"CARİ AÇIK YÖNETİLEBİLİR DÜZEYDE"

Şimşek, "Uzun dönem ortalamaları büyüme performansımızın son 15 dönemde arttığına işaret ediyor. Cumhuriyet döneminin başından hükümetimiz dönemine kadar büyüme oranı yüzde 4,7. Son 15 yılda ise yüzde 5,6. Türkiye alt-orta gelir grubundan üst orta gelir sınıfına çıktı." dedi.

Şimşek, şu ifadelerle devam etti:
"2002 yılı baz alındığında AB ile kıyaslamada kişi başı dolar cinsi gelir seviyemiz 37'den 62'ye yükselmiş yani fark 25 puan kapanmıştır. Cari işlemler açığı yönetilebilir düzeyde. Yüzde 9'a ulaşan cari işlemler açığnın milli gelire oranı gerek emtia fiyatlarında düşüş gerek hükümetimizin aldığı tedbirler sayesinde önemli ölçüde iyileşti.

Fiyat istikrarında da önemli mesafe kat ettik. 1982-2002 döneminde yüzde 70 olan ortalama enflasyon 2002-2017 döneminde yüzde 9 oldu.

2002 yılında yüzde 110'un üzerinde olan kamu borcu/GSYH oranı, 2016'da yüzde 1,3'e geriledi.

OVP dönem sonunda yüzde 4 altı cari açık/GSYH oranı bekliyoruz. 

Kamu borcu uluslararası standartlara göre oldukça düşük.

Hedefimiz büyümenin hızlandırılması, istihdamı artırıp gelir dağılımını düzeltmek.  

OVP'DE BÜYÜME VE ENFLASYON ÖNGÖRÜLERİ

Bu ve önümüzdeki 3 yıl için büyüme hedefi yüzde 5,5. 

Program sonunda kişi başı gelirin 13 bin doları aşacağını tahmin ediyoruz. Program sonunda kişi başına düşen gelirin 13 bin 24 dolar olması öngörülüyor. 

Kişi başına milli gelir 2017'de 10.579 dolar, 2018'de 11.409 dolar, 2019'da 12.100 dolar ve 2020'de 13.024 dolar

Daha sürdürülebilir bir büyüme patikası hedefliyoruz. 

Enflasyonun bu yıl sonunda yüzde 9,5 olacağı öngörülüyor. 2018'de enflasyonun yüzde 7, 2019'da yüzde 6, 2020'de ise yüzde 5 olacağı bekleniyor. 

İşsizlik oranının bu yıl yüzde 10,8, gelecek yıl yüzde 10,5, 2019'da yüzde 9,9 ve 2020'de yüzde 9,6 olmasını öngörüyoruz. 

Cari işlemler açığı beklentisi bu yıl 39,2 milyar dolar, 2018'de 40 milyar dolar, 2019'da 40,9 milyar dolar, 202'de 41,9 milyar dolar olarak hedefleniyor. 

Cari açık/GSYH oranının 2017'de yüzde 4,6, 2018'de yüzde 4,3, 2019 yılında yüzde 4,1 olacağı tahmin ediliyor. 

2020 sonunda cari açık/GSYH oranının yüzde 3,9 olmasını öngörüyoruz. 

Merkezi yönetim bütçe açığı bu yıl 61,7 milyar TL, 2018'de 65,9 milyar TL, 2019'da 73,2 milyar TL, 2020'de 70,5 milyar TL olarak öngörülüyor. 

Merkezi yönetim bütçe açığı/GSYH oranının bu yıl yüzde 2, 2018-19'da yüzde 1,9, 2020'de yüzde 1,6 olmasını bekliyoruz.  

OVP'DE POLİTİKA ÖNCELİKLERİ

Kamu harcamalarında etkinlik artırılacak. 

Kamu yatırımlarında verimlilik artırılacak. 

Atıl durumdaki tahsisli taşınmazlar kiralanacak. 

Toptancı hal yasası çıkarılacak. 

Kalıcı fiyat istikrarına odaklı para politikası sürdürülecektir. 

Emlak vergilerine yönelik mevzuat güncellenecek. 

BES gözden geçirilip, kapsamı genişletilecek. 

Emlak Bankası ve Kalkınm Bankası yeniden yapılandırılacak. 

Faizsiz finansal sistem geliştirilecek, turizm stratejileri yenilenecek. 

Eximbank ödenmiş sermayesi artırılacak. 

Öğretmen Akademisi kurulacak. 

Kadınların istihdama katılması amacıyla bakım hizmetleri geliştirilecek. 

Kayıtdışı istihdamı daha da azaltacağız. 

YERLİ MARKA OTOMOBİL DESTEK PROGRAMI

Büyük OSB'lerde tasarım merkezleri kurulacaktır. İlaç ve tıbbi cihaz sanayi, savunma sistemleri, bilişim ve haberleşme alanlarına öncelik verilecektir. Petro kimya sektörünü destekleyeceğiz. Yerli marka otomobil destek programı hayata geçirilecektir. Madencilik arama yatırımları artırılacaktır.

Tarımsal üretimin desteklenmesi için verimlilik ve çiftçi geliri düzenlenerek yeniden düzenlenecektir. Su kullanımının etkinleştirilmesi için su kanunu çıkarılacaktır. Hayvancılıkta üretimin artırılması için kaba yem üretimi ve işlenmesine yönelik altyapı geliştirilecek.

İş ve yatırım süreçlerini iyileştireceğiz. Onay ve işlemler elektronik ortamlara aktarılarak hızlandırılacak. ÇED kararı, yatırımcıların ÇED raporunu eksiksiz olarak tesliminin azami 2 ay içerisinde sonuçlandırılacaktır.

YENİ İCRA DAİRESİ MODELİ YAYGINLAŞTIRILACAK

Coğrafi bilgi sistemleri altyapısı tamamlandırılacak. İş ve ticaret uyuşmazlıklarında yatırım, ticaret ve finans konularında mahkemelere ihtisaslaştırma sağlanacak ve yargılama süreleri kısaltılacaktır.

Yeni icra dairesi modeli yaygınlaştırılacak. Elektrik, su telefon gibi borçlar için icra dairesine gidilmeden daha az masrafla ödeme yapılabilmesi sağlanacaktır.

KAMUDA YENİ KURUMLARA SINIRLAMA

Kamuda yeni kurum kurulması sınırlandırılacaktır. Büyükşehir belediyelerinde personelin uzmanlaşmasına yönelik program olacaktır.

Kamuda insan kaynağının kalitesinin artırılması için taşradaki uygulama etkinliği geliştirilecektir. Performans değerlendirmesi yapılacak ve sonuçlar kamuoyuyla paylaşılacaktır. Güvenlik güçlerinin teknik kabiliyet kapasitesi artırılacaktır. 

BİNEK OTOMOBİLE YENİ VERGİ

Maliye Bakanı Naci Ağbal da OVP ile ilgili açıklamalarda bulundu:

"2018 yılına ilişkin olarak hedefimiz 65 milyar 924 milyon lira bütçe açığı olacak ve milli gelire oranı da yüzde 1.9 olacak. 2018 yılı bütçesi büyümeyi destekleyecek. 2018 yılı bütçesi Türkiye'nin karşı karşıya olduğu riskleri yönetecek bir görünüme sahip. İmalat sanayi sektöründe özel sektör yatırımlarını teşvik edecek çalışmalara devam edeceğiz. Esnafımıza, çiftçimize verdiğimzi kredi destekleri artarak devam edecek.

2018 yılı bütçesi kolay bir bütçe değil, 2016 yılında aldığımız kararların 2018 yılında yönetilmesi son derece önemli. 2018 yılında bizim 2017 yılına göre gelecek sene harcamalarımız 89 milyar lira artacak, faiz giderlerimiz de 14.2 milyar lira artacak. Dolayısıyla buradaki harcamalarımıza rağmen milli gelirin yüzde 1.9 seviyesinde tutmayı hedefliyoruz. Yukarı yönlü harcama baskılarını yönetebilmek için birtakım tedbirler aldık, alacağız."

Binek otomobillerin motorlu taşıtlar vergisi önümüzdeki seneden itibaren yüzde 40 artırılacak.

Makaron denilen sigara kağıtlarına da ÖTV geliyor. 

Özelleştirme gelir hedefimiz gelecek yıl, 2018 ve 2019'da 10'ar milyar TL'dir.

Kurumların dağıtılmayan kar paylarından 1 oranında vergi tevkifatı öngörüyoruz. Şirketlerimizin 2 yıldan fazla elde tuttukları gayrimenkulleri elden çıkarmaları halinde istisnayı yüzde 50’ye düşüreceğiz.

Kira gelirindeki götürü gider oranını yüzde 25’ten yüzde 15’e düşürüyoruz.

Öncelikle Türkiye Şeker fabrikaları'ndan öncelikli olanlarla özelleştirmeyi hızlandırmak istiyoruz.

Savunma sanayi fonunun gelirlerini artırmak için vergilerden savunma sanayine daha fazla pay veren bir düzenleme getireceğiz.

YILDIRIM ORANLARI VERMİŞTİ

Başbakan Binali Yıldırım, daha önceki açıklamasında 2017, 2018 2019 ve 2020 yıllarında OVP'de büyüme hedefinin yüzde 5,5 olacağını söylemiş, işsizlik oranının bu yıl için yüzde 10,8, 2018'de yüzde 10,5, 2019'da yüzde 9,9, 2020'de yüzde 9,6 olarak öngörüldüğünü açıklamıştı.

Yıldırım'ın açıkladığı OVP tahminlerine göre enflasyon 2017'de yüzde 9,5, 2018'de yüzde 7, 2019'da yüzde 6 ve 2020'de yüzde 5 olarak öngörülüyordu.