24.01.2012 - 01:00 | Son Güncelleme: 24.01.2012 - 01:00
Memalik-i Mahruse-i Şahane
Bugün, İbrahim Pazan Beyin gönderdiği notlardan bir bölüm aktaracağım: Üniversitede okurken Osmanlıca kitaplara merak saldığımız 70li yıllarda Sahaflardan satın aldığım, hicri 1325, miladi 1907 basımlı Memalik-i Mahruse-i Şahaneye Mahsus Mükemmel ve Mufassal Atlas isimli kitaba, bayram günlerindeki tatilden istifadeyle tekrar göz gezdirdim.
Bugün, İbrahim Pazan Beyin gönderdiği notlardan bir bölüm aktaracağım: Üniversitede okurken Osmanlıca kitaplara merak saldığımız 70li yıllarda Sahaflardan satın aldığım, hicri 1325, miladi 1907 basımlı Memalik-i Mahruse-i Şahaneye Mahsus Mükemmel ve Mufassal Atlas isimli kitaba, bayram günlerindeki tatilden istifadeyle tekrar göz gezdirdim. Yüreğim yandı. Sultan ikinci Abdülhamid Hanın son devirleri. Osmanlı İmparatorluğu hâlâ üç kıta üzerinde ve 7338035 kilometrekarelik bir toprağa sahip. İttihatçılar, padişahı 1909da tahttan indirip Selanikte hapsettiler. Onun 30 küsur sene muhafaza ettiği imparatorluk topraklarını kar gibi eritip 10 senede 10da birine indirdiler. Kitaptaki haritalardan Selanik Vilayetininkini mesaja ekliyorum. Rahmetli dedem, bu haritada Selanik Vilayeti, Serez Sancağı sınırları içinde kalan Razlık şehrinden Türkiyeye 1930 yılında hicret etmiş.
1907 yılındaki mülki taksimata bir bakın ve siz de ah edin:
Avrupa-yi Osmani (325766 km2)
İstanbul Vilayeti
Çatalca Mutasarrıflığı
Edirne Vilayeti
Selanik Vilayeti
Manastır Vilayeti
Kosova Vilayeti
İşkodra Vilayeti
Yanya Vilayeti
Girit Vilayeti
Bosna ve Hersek Vilayeti
Rumeli-yi Şarki Vilayeti (Özerk)
Bulgaristan Eyaleti (Özerk)
Asya-yi Osmani (1.776.869 km2)
Hüdavendigâr Vilayeti
Aydın Vilayeti
Adana Vilayeti
Ankara Vilayeti
Kastamonu Vilayeti
Konya Vilayeti
Sivas Vilayeti
Trabzon Vilayeti
Erzurum Vilayeti
Mamuret-ül Aziz Vilayeti
Bitlis Vilayeti
Diyarbekir Vilayeti
Van Vilayeti
Halep Vilayeti
Suriye Vilayeti
Beyrut Vilayeti
Bağdad Vilayeti
Basra Vilayeti
Musul Vilayeti
Hicaz Vilayeti
Yemen Vilayeti
Cezair-i Bahr-i sefid Vilayeti
İzmit Mutasarrıflığı
Biga Mutasarrıflığı
Cebel-i Lübnan Mutasarrıflığı
Kudüs-i Şerif Mutasarrıflığı
Zur Mutasarrıflığı
Kıbrıs Adası
Sisam Beyliği
Afrika-yi Osmani (5.235.400 km2)
Mısır Hidivliği
Trablusgarp Vilayeti
Bingazi Mutasarrıflığı
Tunus Eyaleti
Cezayir Memleketi
Söz konusu kitabı 3 tane subay derlemiştir: Binbaşı Mehmet Nasrullah, Kolağası Mehmet Rüştü, Mülazım Mehmet Eşref.
Kitabın başında, Genel başlığı altındaki bölümde aşağıdaki ifadeye yer verilmiştir:
(Memalik-i mahruse-i şahane, Avrupanın cenub-i şarkisinin etrafını ve Bahr-i Ahmerin hemen her tarafını ihata ederek Karadenizin garp ve cenup sevahiliyle Basra Körfezinin sevahil-i şimaliyye ve garbiyyesini şamildir. Devlet-i Aliyye-i Osmaniyyenin Asya ve Afrika kıtalarındaki ülkesi vüsatçe memalik-i Osmaniyyenin kısm-ı azamını teşkil etmekte ise de ehemmiyetçe Avrupa kıtasındaki memalikidir.)