Zeytinyağının kilosu 20 lirayı geçmemeli

Canan ERASLAN akhisar

Zeytin ve zeytinyağı... Sağlık açısından faydası saymakla bitmeyen, ekonomimiz açısından paha biçilmez değerdeki ürünlerimiz. Akdeniz çanağındaki ülkeler arasında en kaliteli zeytin ve zeytinyağını üreten çiftçimiz ne yazık ki bunun parasal karşılığını alamadığı gibi tüketici de çok yüksek fiyattan tüketiyor bu iki nadide ürünü. Bu çarpıklığa en büyük tepkiyi de küçük bir destekle büyük işler yapmak isteyen üretici gösterdi. 4-5 kilo zeytinden 1 litre zeytinyağı çıkaran, en kaliteli sızma zeytinyağını 14-15 liraya elinden çıkaran üretici, “Raflarda zeytinyağının litresi 20 liradan fazla olmamalı” diye kampanya başlattı.
14 milyon zeytin ağacıyla Türkiye’deki tüm rakip il ve ilçeleri geride bırakan, kalitesiyle de “En iyisi biziz” diyen Akhisar, 25 Kasım Dünya Zeytin Günü’ne de ev sahipliği yaptı. ‘Zeytine Minnet Yürüyüşü’ ile başlayan kutlamalar, zeytinyağının üretim ve tüketim aşaması, markalaşma yolculuğu ve sektörün kat ettiği aşamaya ilişkin bilgilerin verildiği panel ile devam etti. Akhisar Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Alper Alhat, Akhisar’ın tütünden zeytin üretimine geçtiğini, son 10 yılda ağaç sayısını 6 milyon artırarak 14 milyona çıkardığını söyledi. Alhat, “Bin 650 yaşındaki zeytin ağacına sahip olduğumuz gibi en genç zeytin ağaçlarına da sahibiz. Zeytinde büyük başarılar elde ettik, tüketimi yılda 100 bin ton artırdık. Türkiye’deki tüm sofralarda neredeyse Akhisar zeytini tüketiliyor. Sıra zeytinyağında. Halkımızın bilinçlenmesi konusunda epey yol aldık ama tüketimde aynı başarıyı gösteremedik.” dedi.
Yurt içinde tüketim artmayınca ihracatta da beklenen başarı sağlanamıyor. Yurt içinde tüketilemeyen zeytinyağını üretici Avrupa ülkelerine 3-4 avrodan satıyor. Türk insanı da ambalajlanmış Akhisar zeytinyağını, birkaç kat fiyatla İtalya’dan, İspanya’dan satın alıyor. Bu çarpıklığın giderilmesi için elini taşın altına koyan üretici, tüketiciden ve hükûmetten destek istiyor.

Meşrubat şişesinde zeytinyağı süsü verilmiş ürün var
“Türkiye’nin İzmir’inde de Van’ında da zeytinyağının değeri biliniyor. Vanlı bir vatandaşımız da zeytinyağının en kıymetli yağ olduğunu biliyor ama almıyor.” Evet, Alhat, bilincin tüketime yansımamasındaki en önemli sebebin fiyat olduğunu söylüyor. Raflarda fiyatın düşmesi için de ellerinden ne gelirse yapacaklarını söyleyen Alper Alhat, “Zeytin tüketimi arttı ama zeytinyağında yıllık kişi başına 1,5-2 kilogram olan tüketim artmadı. Biz zeytinyağını 14-15 liraya mal edip satıyoruz ama raflarda 30-40 liradan aşağı zeytinyağı yok. 70-90 lira arasında etiket taşıyanlar da var. Biz diyoruz ki; 20 liranın üzerinde fiyatla satılan zeytinyağı, tüketimin azalmasına sebep oluyor. Kullanılmış meşrubat şişesinde zeytinyağı süsü verilmiş kontrolsüz satışlar yapılmasına sebep oluyor.” dedi. Zeytinyağı tadım ve kalite uzmanı Müge Nebioğlu da, tüketicilerin ‘doğaldır, çiftçinin ürünüdür’ diye aldığı yol üzerinde satılan yağların asla zeytinyağı olmadığını ifade etti.

10 yılda ağaç sayısı 190  milyona ulaştı

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakan Yarımcısı Mehmet Daniş zeytin ağacı sayısını son 10 yılda ülke genelinde yüzde 70 artırarak 190 milyona ulaştıklarını söyledi. Tüketimin artırılması için kamu spotu fikrine sıcak baktıklarını söyleyen Daniş, “50 araştırma enstitümüz var. Tüm networkumuzu, Ar-Ge desteklerimizi, insan kaynağımızı özel sektöre açtık. Her arkadaşımız yarı zamanını özel sektörde geçirebilir. Özel sektöre AR-GE’ye destekleri ve imkanlarımızı 700 milyon lira.” dedi.

Türküyü değiştirelim

Panelde Gurme Yazar Sahrap Soysal, “Zeytinyağlı Yiyemem Aman” türküsünün sözlerinin değiştirilmesini istedi. 1954 yılında Muzaffer Sarısözen tarafından, İhsan Kaplayan’dan kaynak gösterilerek derlenmiş türkünün sözlerinin değiştirilmesi gerektiğini söyleyen Soysal “Böylece zeytinyağı tüketiminin artırılması üzerine çok güzel bir hamle olur. Türkünün sözleri ‘Zeytinyağlı yiyelim aman, basma da fistan giyelim aman’ şeklinde düzenlenmeli.” dedi.