Bağımsız denetim, kaliteli inşaat

OSMAN ÇOBANOĞLU

Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında Türkiye için son derece önemli bir göreve sahip olan yapı denetim sektörüne yeni bir sistem geliyor. Bu yıl içerisinde hayata geçilmesi planlanan yeni sistemle, müteahhitlerin inşaatını denetleyecek yapı denetim firması ‘e-Dağıtım’ yoluyla belirlenecek. Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki’nin geçtiğimiz günlerde ‘yapı denetim sisteminde sıkıntı var’ diyerek bu sene içinde geçilecek yeni sistemle ilgili bazı mesajlar vermesinin ardından yapı denetimcilerden de olumlu değerlendirmeler geliyor. Yapı Denetim ve Deprem Mühendisliği Derneği Başkanı Nazmi Şahin “Artık yeni gelen değişiklikle müteahhit ve yapı denetim firmaları arasında bir bağ olamayacak. Yapı denetim tamamen bağımsız olacaktır” dedi. Mevcut sisteme ilişkin görüşünü de paylaşan Şahin “Yaklaşık 17 yıldır yapı denetim firmaları, kamu adına denetim yapacağı, denetleyeceği inşaatları, kişilerin ayaklarına giderek ‘sizi denetlemek istiyorum’ diye iş istiyordu. Sizce böyle bir denetimin sağlıklı olması mümkün müdür?” diye konuştu.

GÜVENLİ YAPILAR İÇİN ŞART
Bakanlığın yapı denetim sektörünün daha kaliteli ve verimli çalışabilmesi için, denetleyen ile denetlenen arasındaki ilişkiyi keseceğini söyleyen Şahin “Yanlış bir sistem, ya da yanlış uygulamada, doğru denetim yapabilecek firmaları aramakta yanlış bir düşüncedir. Sonuçta kamu adına denetim görevini yerine getiren yapı denetimciler vatandaşımızın can ve mal emniyetini sağlamakla sorumludurlar. Deprem odaklı, kaliteli, güvenli ve yaşanabilir inşaat yapılabilmesi için, yapı denetim sistemi; bağımsız, güvenilir ve etik kurumlar şeklinde işlevselleştirmek gerekiyor” dedi.

YENİ DÜZENLEME ÇALIŞTAYLA GELDİ
Yapı denetimin sorunlarıyla ilgili geçtiğimiz dönemde gerçekleştirilen çalıştaya da değinen Şahin, şu ifadeleri kullandı: Yapı İşleri Genel Müdürlüğümüzce yapı denetimi konusunda yaşanılan sorunların paydaş kurumlarla istişare edilmesi için “Yapı Denetimi Sisteminin Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı” ilgili kamu kurumları, il müdürlüklerimiz, yerel yönetimler, OSB’ler, ilgili STK temsilcilerinden oluşan 105 kişinin katılımı ile gerçekleştirilmişti. Bakanlık, biz yapı denetimcileri ve sektörü bir araya getirerek, sektörün sorunlarını karşı karşıya yetkili ağızlar tarafından dile getirilmesi fırsatını sağlamıştı. Çalıştaydan çıkan sonuç da yapı denetim sisteminin daha verimli ve işlevsel hâle gelmesi benimsenmişti.

Sistem nasıl işleyecek?
Önümüzdeki dönemde yapılması planlanan düzenlemeyle, elektronik ortam vasıtasıyla yani ‘e-dağıtım’ yoluyla müteahhitlere yapı denetim firmalarının dağıtılması bekleniyor. Bu sistemle eğer yapı denetim firmaları da denetimlerini düzgün bir şekilde yapmazlarsa çok büyük cezalarla karşı karşıya kalabilecek.