Usta sanatçı Alparslan Babaoğlu: Ebruya bakarken Batı gözlüğünü çıkarın

Murat Öztekin

Ebru sanatı günümüzde çok farklı cereyanların tesiri altında. Bazı kesimler şimdiye kadar hiç yapılmamış modern tarzda ebrular ortaya çıkarıyor. Bazıları da değişimin yavaş yavaş olacağını savunarak, bu sanatı geleneğimize uygun olarak devam ettiriyor. Ebru sanatını, Osmanlıdaki üslupla sürdürmeye çalışan üstadlardan biri de Alparslan Babaoğlu… Mustafa Esad Düzgünman’dan icazet alıp, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nün de sahibi olan Babaoğlu, 33 yıldır klasik ebrular meydana getiriyor. Sanatçı, geçtiğimiz günlerde İstanbul’daki Kuveyt Türk Bankacılık Üssü’nde açtığı “Suyun Naif Sırrı Geleneksel Türk Ebrusu” adlı sergiyle sanatseverlerle buluştu. Biz de Babaoğlu ile bir sohbet gerçekleştirdik...

BATI’DA AMAÇ, İSLAM’DA ARAÇ

Ebrunun modern sanatlardan çok farklı bir yerde durduğunu söyleyen Alparslan Babaoğlu, “Batı’da sanat bir amaçtır ama İslam sanatlarında öyle değil. İslam sanatçılarının maksadı Allah’ın rızasını kazanmaktır. Bizim sanatlarımıza Batılı bir gözle bakanlar, ‘zanaat’ zannediyorlar. Resim, heykel gibi sanatlara bakarken kullandığınız gözlüğü İslam sanatlarına bakarken değiştirmeniz lazım. Çünkü onların argümanlarıyla bizimkiler farklı” diyor.

Söylenenlerin aksine geleneksel ebrunun geliştiğini söyleyen sanatçı “Klasik sanatlarda bir noktadan sonra ustanızın görmediği eksiklikleri görmeye ve daha güzel işler yapmaya başlıyorsunuz. Ebru ‘Ben farklı şeyler yapayım’ mantığıyla değil, ‘Ben ustamın yaptığını yapayım’ derken tekâmül ediyor” ifadelerini kullanıyor. 

ONLARA EBRU DEMEYİN

Klasik sanatlarda yıllardır devam eden tartışmalarına da değinen Babaoğlu “Ebru şimdilerde teatral showlarda kullanılıyor, halıya işleniyor ve animasyon oluyor. Herkes istediği sanatı yapar ama yapılan şeylerin adını doğru koymak lazım. Hakiki ebru, klasik ebrudur. Diğerlerine ise başka bir isim bulmak gerekiyor. Zira bu işleri ebru olarak kabul etmek mümkün değil” şeklinde konuşuyor.

2 AYDA HOCA MI OLUNUR

Alparslan Babaoğlu, Türkiye’de ebru sanatının yıpratıldığını söyleyerek şunları anlatıyor: Geçen bir haberde okudum; bir belediye kurs açmış, iki ayda kursiyerlere ebru sertifikası verecekmiş. Yahu ben 15 senede ebruyu öğrenemedim. 2 ayda sertifika alıp, bir yerde atölye kuruyorlar. Sonra da sergi açmaya başlıyorlar. Bu sergileri gezenler de, orada gördüklerini ebru zannediyor. Bu iş bu kadar ucuz değil. Ebruyu öğrenmek çok kolay zannediliyor.  Hâlbuki çeşitli kaideleri olan ebru çok ciddi bir sanat.