Left
Lamba

HAYIRLI RAMAZANLAR

__:__:__
Lamba
Right

Fazla kilolar ve halsizliğin sebebi TİROİD olabilir

/ Kaynak: Reçete Dergisi
Fazla kilolar ve halsizliğin sebebi TİROİD olabilir

SAĞLIK Haberleri  / Reçete Dergisi

Su içsem yarıyor, ne yapsam kilo veremiyorum, erken yatıp yorgun uyanıyorum, en sıcakta bile üşüyorum, herşeyi unutuyorum... Son yıllarda etrafımızda bu tip şikayetleri daha sık duymaya başladık. Pek de ciddiye alınmayan bu yakınmaların kaynağı, aslında bütün vücut sistemimizi etkileyen TİROİD olabilir. Sağlıklı çalışmayan tiroid hormonu kontrol altına alınmazsa, siz hiç farketmeden hayatınızı kabusa çevirebilir.

Tiroid bezi; boynumuzun ortasında, âdemelması denilen sert çıkıntının altında yerleşmiş, kelebek şeklinde hormon üreten bir dokudur. Sağ lob, sol lob ve ortada bu iki kısmı birleştiren isthmus denilen bölümlerden oluşur. Ağırlığı 10-20 gr civarındadır.

Tiroid bezi T3 (Triiodotironin) ve T4 (Tiroksin) denilen hormonları üretir. Bu hormonlar bütün vücut metobolik aktivitesinin düzgün bir şekilde devamı için çok önemlidir.

Bebeklerin beyin ve bedensel gelişimleri, erişkinlerin bütün vücut fonksiyonlarının sağlıklı devamı için zorunludur. Tiroid bezinde bu hormonların üretilmesi, depolanması ve buradan bütün vücut dolaşımına salgılanması çok hassas bir sistemle dengede tutulmaktadır. Bu hormonların üretmesini ve salgılamasını düzenleyen TSH (tiroid uyarıcı hormon) ise beynin alt bölgesinde yer alan hipofiz bezinden salgılanır.

Hipotiroidizm nedir?

Tiroid hormon üretimi yetersiz olduğunda hipotiroidizm (tiroid tembelliği) gelişir. Bütün vücut fonksiyonlarında yavaşlama olur. Buna cevap olarak TSH (tiroid uyarıcı hormon) aratarak tiroid bezini çalışması için uyarır.

Tiroidin belirtileri nelerdir?

Tiroid Tembelliğinde Belirtiler:

  • Yorgunluk, hâlsizlik
  • Soğuğa tahammülsüzlük
  • Eforla çabuk yorulma, nefes darlığı
  • Kilo alma
  • Bilinç fonksiyonlarında bozukluk; konuşmada, hareketlerde yavaşlama
  • Kabızlık
  • Kuru cilt
  • Ses kısıklığı
  • Ödem
  • İşitmede azalma
  • Kas, eklem ağrıları, uyuşukluk
  • Depresyon
  • Düzensiz âdet kanamaları, âdet kanamalarında artma
  • Hipertansiyon, kalp hızında yavaşlama
  • Anemi (kansızlık), kolesterol yüksekliği
  • Zekâ ve bedensel gelişme geriliği (bebeklikte başlayanlarda) şeklinde sayılabilir.

Ancak burada belirtilenler haricinde daha birçok belirti ve bulgularla karşımıza çıkabilir.

Tiroid Tembelliği Olanlarda Tedavi:

Eksiklik nedeni ve seviyesi belirlenerek, hastanın diğer hastalıkları ve içinde bulunduğu diğer özellikleri göz önünde bulundurarak günlük tiroid hormonu takviyesi yapılır. Bu tedavi altta yatan duruma göre ömür boyu devam edebilir. Aralıklı ölçümler yapılarak ilaç dozu ayarlanır.

Hipertiroidizm nedir?

Tiroid hormonu üretimi normalden fazla olduğunda hipertiroidizm (tiroid zehirlenmesi) gelişir. Bütün vücut fonksiyonlarında hızlanma olur. Hipofiz bezi TSH seviyesini düşürerek tiroid hormon üretimi ve salgılanması azaltılmaya çalışılır.

Hipertiroidizmde belirtiler:

  • Çarpıntı
  • Kilo kaybı
  • Sinirlilik, korku hâli, depresyon
  • Sıcağa tahammülsüzlük
  • Terleme
  • Titreme
  • Bağırsak hareketlerinde artış, kusma, karın ağrısı
  • Nefes darlığı
  • Âdet düzeninde bozulma, azalma
  • Saçlarda incelme, tırnaklarda kırılma, ciltte renk değişiklikleri
  • Kemik yoğunluğunda azalma
  • Sık idrara çıkma, gece idrara çıkma

Burada sayılanlar haricinde de birçok belirti görülebilir. Hastalığın bulunduğu evreye göre belirtilerden sadece bir tanesi olabileceği gibi, birçok belirti bir arada bulunabilir.

Hipertiroidi tedavisi:

Tiroid hormon üretimini ve depolanmış olan hormonların kana salınmasını, aktifleşmesini engelleyen ilaçlar başlanır. Hastanın takibine göre doz ayarı yapılır. Yan etki yönünden takip uygulanır. Bazen bu tedavi ömür boyu devam eder. Hastanın durumu düzeldikten sonra altta yatan hastalığa bağlı olarak gerekirse cerrahi veya radyonüklit ablasyon tedavisi uygulanabilir veya sadece ilaç tedavisi ile devam edilir. Tiroid bezinde bahsettiğimiz bu fonksiyonel (çalışma) bozuklukları dışında başka hastalıklar da görülebilir. Bunlara göz atacak olursak:

Guatr (Tiroid bezinin büyümesine verilen genel isimdir.), tiroid nodülleri, tiroid kanseri

Tiroid bezinde anotomik bozulmalarla kendisini gösteren bu grup hastalıklarda tiroid bezinin hormon üretimi normal olabileceği gibi fazla ya da tembellik şeklinde kendini gösterebilir. Hormon düzeyi bozuklukları olduğunda daha önce bahsettiğimiz şekilde tedavi başlanır. Takiplerde tedavinin devamlılığına karar verilir.

Tiroid bezinde büyümeler gözle görülebilecek kadar belirgin olabileceği gibi elle muayene veya sadece ultrasonografi ile anlaşılabilecek boyutta olabilir. Bu büyümeler hızlı veya yavaş gelişebileceği gibi ağrılı ya da ağrısız olabilir.

Tiroid bezinde guatr (büyüme) tek başına olduğunda, nodül veya kanser riski gibi bir durum ve hormon bozukluğu olmadığında takip uygulanır. Eğer büyüme çevre dokulara baskı yapacak boyutta olursa nefes almada güçlük ya da başka yakınmalar oluşturuyorsa tedavi düşünülür.

Tiroid bezinde nodüller görüldüğünde, nodüllerin özelliğine göre ek tetkikler yapılabilir. Tiroid sintigrafisi ve tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi istenebilir. Tiroid biyopsisi genellikle boyutu 1-1.5 cm çapından büyük olan nodüller için istenir. Ancak nodül 1 cm’den küçük olsa bile ultrasonda tespit edilen bazı özelliklere bakılarak biyopsi istenebilir. Ailesinde bazı özel tiroid kanser cinsleri tespit edilmiş olanlarda küçük boyutlu nodüllerde bile biyopsi istenebilir. Tiroidde nodül tespit edilmeden etraftaki lenf bezlerinde anormal büyümeler olduğunda biyopsi istenebilir. Bazen de 2 cm çapından büyük olduğu hâlde ultrasondaki özelliklerine bakılarak biyopsisiz takip uygulanabilir. Yani biyopsi kararını doktorunuz sizin özel durumlarınıza ve ultrasondaki özelliklere göre verecektir.

Tiroid biyopsisi genellikle uygulaması kolay ve başarılı şekilde olmaktadır. Lokal anestezi uygulayarak veya uygulanmadan yapılabilir. Elle hissedilen nodüllerde ultrasonografi olmadan da yapılabilir. Ancak elle hissedilmesi güç olan, ulaşılması daha zor olan bölgelerde yerleşik olanlarda ultrason eşliğinde yapılır. Bazen ulaşması kolay olan büyük nodüllerde nodülün birden fazla yerinden örnek alabilmek amacıyla da ultrason eşliğinde yapılır. Neticelerde kanser veya kanser şüpheli sonuç gelirse cerrahi uygulanır. Temiz gelmesi durumunda hasta takibe alınabilir.

Tiroid kanserleri köken aldıkları hücre cinsine göre sınıflandırılır. Tedavi şekli ve tedaviye cevapta kanser cinsi önemlidir. Zamanında yapılan cerrahi ile sonuçlar genellikle çok başarılıdır. Bazen onkoloji ve nükleer tıp bölümü ile koordineli çalışarak ek tedavi yöntemleri uygulanabilir. Tedavi sonrası belirli aralıklarla kontrol uygulanır. Ameliyatla tiroid dokusu alındığından ömür boyu tiroid hormon desteği uygulanır. 

Tiroiditit nedir?

Tiroid bezi iltihaplanmasıdır. Tiroiditler genel olarak iki başlık altında gruplandırılır.

1. Hassasiyet ve ağrının eşlik ettiği tiroiditler:

  • Subakut tiroidit
  • Enfeksiyoz tiroidit
  • Radyasyonun tetiklediği tiroidit
  • Dokunma ve travmanın tetiklediği tiroidit

2. Hassasiyet ve ağrının olmadığı tiroidtler:

  • Ağrısız (sessiz) tiroidit (doğum sonrası veya bazı ilaçlara bağlı)
  • Kronik lenfositik tiroidit Amiodoron (kalp ritm ilacı) ile ilglili tiroidit
  • Fibroz tiroidit

Tiroiditlerde tedavi alta yatan duruma ve hastanın takibine göre düzenlenir. Hastalığın seyri, hastalığın bulunduğu gruba ve hastaya göre değişiklik gösterir. 

Türkiye Hastanesi / İç Hastalıklar Uzm. Dr. Mehmet Necip Çetiner

SAĞLIK
Kaynak: Reçete Dergisi
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.
Sonraki Haber Yükleniyor...