3 çocuktan biri şişman

Ziyneti Kocabıyık
BARSELONA

İspanya’da düzenlenen “11. Uluslararası Çocukluk Çağı Obezitesi  ve Beslenme Konferansı”nda çocuklarda obezitenin tüm dünyada hızla arttığına dikkat çekildi.  Dünya Sağlık Örgütü, UNİCEF ve Dünya Bankası’nın Çocuk Malnutrisyonu 2017 raporuna göre 5 yaş altı 41 milyon çocuk; 5-19 yaş arası 360 milyondan fazla çocuğun fazla kilolu ya da şişman olduğu bildirildi. Çocuklarda şişmanlığın en önemli sebebinin enerjisi yüksek gıdalarla beslenme ve fiziksel aktivite azlığı olduğunun altını çizen uzmanlar, çocuklarda obezitenin önüne geçmek için okul öncesi dönemden itibaren beslenme eğitimi verilmesi gerektiğini vurguladılar.  
Kongre’deki iki özel oturumda, Türkiye’ye ait veriler de paylaşıldı. Buna göre Türkiye Çocukluk Çağı Şişmanlık Araştırması’na göre ülkemizde 6 yaş üzeri her 3 çocuktan biri kilolu ya da şişman, her 10 çocuktan biri şişmanlık sınırını aşmış durumda. Türk çocuklarının şişmanlıkta Avrupalı çocukları geride bıraktığını belirten Doğu Akdeniz Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Halit Tanju Besler, “Belki Almanya ve Rusya bu konuda bizimle yarışabilir. Şişmanlık sadece fiziksel bir problem değil. Çocukluk döneminde kilolu olmak, yetişkinlikteki obezitenin temelini oluştururken, diğer taraftan yetişkinlikte görülen kronik hastalıkların çocukluk çağına inmiş olması gelecek nesilleri risk altına sokuyor” dedi.

HEM ŞİŞMANLIK HEM BESLENME YETERSİZLİĞİ ARTIYOR
Türkiye’de 10 çocuktan üçünün vücut ağırlığı denetimi bozulmuş çocuklar olduğuna işaret eden Prof. Dr. Besler, Türkiye’nin diğer ülkelerden farklı bir durumu olduğunu hatırlatarak, “Ülkemizde çocuklarda hem şişmanlık artıyor hem de beslenme yetersizliği var. Yani iki uçlu beslenme bozukluğu söz konusu. Yapılan araştırmalarda zayıf ve bodur denilebilecek kadar kısa çocukların sayısının da yüksek olduğu görülüyor” dedi.
Çocukluk döneminde beslenmenin, gelecek sağlıklı nesillerin yetişmesinde en önemli etmen olduğunun altı çizilen 11. Uluslararası Çocukluk Çağı Obezitesi  ve Beslenme Konferansı’nda, Sabri Ülker Vakfı’nın Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Müdürlüğü ile birlikte ilkokullarda yürüttüğü, “Yemekte Denge Eğitim Projesi” alanında en iyi uygulama örneği olarak sunuldu.  Kongre  bünyesinde düzenlenen özel bir oturumda Yemekte Denge Eğitim Projesi’nin detaylarını ve çocukların beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikleri aktaran Oxford Brookes Üniversitesi Fonksiyonel Gıdalar Merkezi Öğretim Üyesi ve Sabri Ülker Vakfı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Julian Stowell, beslenme eğitiminin okul öncesi dönemde başlatılması ve okul hayatı boyunca devam etmesi gerektiğini söyledi.  Kongre bünyesinde düzenlenen “Okul temelli beslenme eğitimleri: Türkiye, İngiltere ve İspanya'dan uygulama örnekleri” başlıklı çalıştayda okullardaki beslenme uygulamaları Sabri Ülker Vakfı Bilimsel İletişim Yöneticisi Dr. Burcu Aksoy, İngiliz Beslenme Vakfı Beslenme Bilimi Sorumlusu Dr. Stacey Lockyer ve İspanya Beslenme Vakfı Bilgi ve Bilimsel İletişim Direktörü Dr. Teresa Valero Gaspar tarafından paylaşıldı.

ARTIK ÇOCUKLAR PIRASA YEMEK İSTİYOR
Kongre’de örnek proje olarak özel bir oturumda dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen bilim insanlarına tanıtılan Sabri Ülker Vakfı’nın Yemekte Denge Eğitim Projesi 7 yıldan bu yana Türkiye’nin farklı bölgelerindeki 10 ilde sürdürülüyor. Proje’nin ilk günden bu yana toplamda 6 milyon ebeveyn, öğretmen ve çocuğa ulaştığını söyleyen Sabri Ülker Vakfı Genel Müdiresi Begüm Mutuş, “Projenin amacı çocuklara doğru beslenme alışkanlıklarını kazandırmak ve sağlıklı yaşam bilincinin gelişmesine katkıda bulunmak. Çocuklara ‘Her türlü besini tüketebilirsin ama bunu bir denge içinde yapmalısın’ diyoruz ve bu dengeyi nasıl kuracaklarını öğretiyoruz. Yemekte Denge Eğitim Projesi’nin ana mesajları 2017-2018 Hayat Bilgisi dersi programı içine girerek müfredattaki yerini aldı. Projenin etkisini ölçmek için 2-3 ve 4. Sınıflardaki toplam 618 öğrenci ile yaptığımız 2014-2015 Yemekte Denge Besin Tüketim Kaydı Araştırması’ın sonuçları öğrencilerin toplam enerji alımı miktarının azaldığını, fiziksel aktivite düzeylerinin arttığını, şişman çocuk sayısının ise azaldığını gösteriyor. Eğitim alan çocuklar artık, köfte patates yerine ‘pırasa, brokoli, ıspanak yemeyi seviyorum’ diyorlar” dedi.

DOĞRU BESLENMEYİ EĞLENEREK ÖĞRENİYORLAR
Proje kapsamında 1000 öğretmene eğitim verildiğini anlatan Begüm Mutuş “Öğretmenleri pedogogların çocukların yaşlarına göre hazırladıkları eğitim materyalleri ile de destekliyoruz. Öğretmenlerin talebi üzerine 6-10 yaş grubundaki çocuklar için  hazırladığımız ‘Küçük Şefler Restoranı’ hikâye kitabı Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 81 ilde dağıtılıyor. Bu kitap 500 bin kişiye ulaşacak. Farklı yaş grupları için 3 kitap daha geliyor” dedi.

BESLENME TAVSİYESİ UZMANDAN ALINIYOR
Beslenme konusundaki bilgi kirliliği ile mücadele konusunda çalışmalar yapan Sabri Ülker Vakfının koordine ettiği "Sağlıklı Beslenme Bilgisi için Kullanılan Kaynaklar ve Bu Kaynaklara Güven 2018" araştırması, sanılanın aksine umut vadediyor. Türkiye genelinde 15 ilde 1241 kişiyle gerçekleştirilen araştırma, toplumun yarıdan fazlasının sağlıklı beslenme konusuyla ilgilendiğini ve beslenmeyle ilgili artık en çok konusunda uzman hekimlere güvendiğini ortaya koydu.
Sağlıklı beslenme konusunda herhangi bir mecradan bilgi edinen 10 kişiden biri duyduklarını her zaman uyguluyor. Her 5 kişiden biri sağlıklı beslenmenin yanı sıra sağlık konusunda genel bilgiler ve kilo verme ve diyet konularını da merak ediyor. Araştırmaya göre sağlıklı beslenme konusunda en çok merak edilen konuların başında yüzde 32 ile sağlıklı beslenme geliyor.