Göstermelik operasyon

ABD, Fransa ve İngiltere’nin beklenen Suriye’ye saldırısı sabaha doğru yapıldı. Operasyonu, dünyaya önce Fox News duyurdu. Dakikalar sonra ABD Başkanı Donald Trump kameraların karşısına geçerek “Saldırı emri verdim. Suçlu Esad rejimine en çok ekipman, finans sağlayan ve destek veren iki yönetime de mesajım var: İran ve Rusya’ya. Ne tür bir millet, masum kadın, çocuk ve erkekleri kitlesel olarak katleden bir suçluyla bağlantılı olmak ister ki? Toplumlar, dostluklarını sürdürdükleri ülkelerle değerlendirilir. Hiçbir devlet vahşi diktatörleri destekleyerek uzun süre devam edemez” dedi. Dünyadaki bütün haber televizyonları akışlarını kesti, canlı yayına geçti. Suriye’nin başkenti Şam ile Hama, Humus, Dera ve Süveyda’da patlama sesleri duyuldu, füzelerin ışıkları gökyüzünü aydınlattı.

TOMAHAWK VE B1’LER KATILDI
ABD, Suriye’deki hedefleri, Basra Körfezi, Kızıldeniz ve Akdeniz’deki gemilerinden attığı Tomahawk füzeleri ile vurdu. Füzelerin her biri 1 milyon 590 bin dolar. Nokta atışı yapabilen ve seyir füzesi sınıfındaki Tomahawklar gemi, denizaltı veya karada konuşlu fırlatıcılardan atılabiliyor. Ayrıca operasyonda B1 bombardıman uçakları da kullanıldı. Fransa Savunma Bakanlığı ise operasyona Mirage ve Rafales savaş uçaklarının katıldığını, 4 savaş gemisinden de füzeler atıldığını duyurdu. İngiltere Savunma Bakanlığı, harekâta Kıbrıs’tan kalkan 4 Tornado ve Tayphoon jetlerinin katıldığını duyurdu. İngiliz uçaklarının Humus’taki eski bir füze üssünü hedef aldığı ve “Storm Shadow” (Fırtına Gölge) füzelerinin kullanıldığı belirtildi. İngiliz basınında yer alan haberlere göre İngiliz uçakları saldırılarını Suriye hava sahasına girmeden yaptı.

16 HEDEF VURULDU
Operasyonda 16 hedefin vurulduğu bildirildi. Söz konusu yerler arasında Hizbullah ve İran’a ait yerler bulunuyor. Ancak bombalanan hedefler, Trump’ın “akıllı füzelerimiz geliyor” açıklamasının ardından boşaltılmıştı. Operasyon başlamadan önce Fransa, Rusya’yı uyarırken Ankara’ya da haber verildi. Operasyonun ardından Fransa’dan “rejim hedef alınmadı, kimyasal saldırıların düzenlendiği tesisler vuruldu” açıklaması geldi. Saldırılarda Esad’ın tek bir askeri ölmezken, 6 kişi yaralandı.

SOSYAL MEDYA DELİL OLDU
Bu arada Fransa Savunma Bakanlığından ilginç bir itiraf geldi. Bakanlık, Suriye’nin kimyasal silah programı yürüttüğüne dair iddiaların yer aldığı bir istihbarat raporu yayınladı. Bakanlık, raporda basında ve sosyal medyada yer alan materyallerin kullanıldığını itiraf etti.

TRUMP: GÖREV TAMAMLANDI
Operasyondan saatler sonra ABD Başkanı Trump yeni bir mesaj daha attı: Geçen gece mükemmel bir saldırı gerçekleştirdik. Fransa ve İngiltere’ye bilgelikleri ve üstün ordularının gücü sebebiyle teşekkür ediyorum. Daha iyi bir sonuç alamazdık. Görev tamamlandı.

İşe yarayacak başka alternatifimiz yoktu
İngiltere Savunma Bakanlığı, yazılı açıklama yaparak saldırının çok başarılı olduğunu duyurdu. Saldırının, Suriye’nin geleceğine özel bir etki yapabileceği belirtildi. İngiltere Başbakanı Theresa May ise “Güç kullanımından başka işe yarar bir alternatif yoktu” dedi. Fransa lideri Emmanuel Macron İSE “Onlarca erkek, kadın ve çocuk kimyasal silahlarla katledildiği için saldırı emri verdim. Kırmızı çizgi aşıldı. Saldırı kimyasal tesislere yapıldı” dedi. Bu arada Almanya Başbakanı Angela Merkel, “Biz BM Güvenlik Konseyi Daimi üyeleri olan müttefiklerimiz ABD, İngiltere ve Fransa’nın sorumluluk almalarını destekliyoruz” dedi. Avustralya ve Kanada’nın destek verdiği operasyona tepkiler de geldi. Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, Ürdün Hükümet Sözcüsü Muhammed el-Mumeni ve Cezayir Başbakanı Ahmed Uyahya operasyonun Suriye’deki siyasi krize çözüm olmayacağını getirdi.

Rusya: 105 füzenin 71’i imha edildi
ABD, İngiltere ve Fransa’nın Suriye’deki bazı noktalara düzenlediği hava harekâtının maliyeti dudak uçuklattı. Rusya Genelkurmay Başkanlığı Ana Harekât Dairesi Başkanı Orgeneral Sergey Rudskoy, Suriye hava savunma sistemleri, hava ve deniz bazlı füzelere başarıyla karşılık verdi ve 71 seyir (Cruise) füzesini önledi” dedi. Bunun ardından Pentagon ise Rusya’yı yalanladı. Pentagon Sözcüsü Dana White ve Genelkurmay Başkanlığı Sözcüsü Korgeneral Kenneth McKenize “105 füze atıldı. Hiçbir hava aracımız veya füzemiz Suriye hava savunması tarafından önlenmedi. Operasyonda sivil kayıp yaşanmadı” diye konuştu. Bu arada askerî uzmanlar, füzelerin maliyeti, uçakların yakıtı ve diğer bazı unsurların da eklenmesiyle operasyonun maliyetinin yaklaşık 238 milyon dolar seviyelerinde olduğunu açıkladı. Rusya, saldırıda Suriye’deki askerî üslerinin ve Rus savunma sisteminin koruduğu üslere füze gelmediğini açıkladı. Suriye’de, Rusya’nın kontrolünde S-300 ve S-400 hava savunma sistemleri bulunuyor. Harekâtın ardından Rusya’dan “Suriye’ye S-300’leri verebiliriz” açıklaması geldi.

Putin: Bu saldırının yıkıcı etkisi olacak
Suriye’deki iç savaşın başından beri rejimin yanında yer alan Rusya, İran ve Çin operasyona tepki gösterdi. Rusya lideri Vladimir Putin, “Saldırıyı en sert şekilde kınıyoruz. İlişkilerde yıkıcı etki yapacak” dedi. “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin yaptırımı olmadan, BM kurallarını ve uluslararası hukukun normlarını ihlal ederek, terörle mücadelenin ön saflarında yer alan egemen bir devlete karşı bir saldırı eylemi gerçekleştirdi. ABD ve müttefikleri, Suriye’deki askeri ve sivil bölgelere saldırdı” diyen Putin, BMGK’yi acil toplantıya çağırdı. Rusya, ABD’nin kınanması için BM’ye tasarı sundu. Rusya’nın ABD Büyükelçisi Anatoly Antonov de “Korktuğumuz oldu. Uyarılarımız göz ardı edildi. Önceden hazırlanmış bir senaryo uygulanıyor ve bizi tekrar tehdit ediyorlar. Bu tür eylemlerin cevapsız kalmayacağı konusunda uyardık” ifadelerini kullandı.

İRAN: HAYDUTLAR SALDIRDI
Saldırının ardından rejime destek veren bir başka açıklama İran’dan geldi. İran Dışişleri Bakanlığı, “Saldırıyı kınıyoruz, bölgesel sonuçları olacak” derken İran’ın dini lideri Ali Hamaney, Batılı ülkelerin Suriye’ye karşı düzenlediği saldırının ‘hiçbir kazancı olmayan bir suç’ olduğunu söyledi. Hamaney “ABD ve müttefikleri Suriye’deki suçlardan hiçbir kazanç elde edemeyecek. Suriye’ye saldırmak bir suçtur. Amerikan Başkanı, İngiltere Başbakanı ve Fransa Cumhurbaşkanı birer hayduttur” dedi. İran destekli Lübnan Hizbullahından yapılan yazılı açıklamada, “Saldırıda amacına ulaşamadılar” denildi.

ÇİN: BM ONAYI GEREKİRDİ
Çin’in BM’deki Daimi Temsilcisi Ma Zhaoxu, Suriye’nin savaş ve barış yollarının kesiştiği tehlikeli bir noktada bulunduğunu ve şu anda kimyasal saldırı hakkında kapsamlı, tarafsız ve adil bir inceleme yapılmasının en öncelikli olduğunu belirtti. BM Güvenlik Konseyi’nde Orta Doğu’nun durumu ve Filistin-İsrail meselesi ele alınmak üzere düzenlenen toplantıda konuşan Ma Zhaoxu, BM Güvenlik Konseyi’nin onayı olmadan tek taraflı askeri operasyon yapılmasının BM Tüzüğü’ne, uluslararası hukuka ve uluslararası ilişkilerin temel prensiplerine aykırı olduğunu kaydetti.

Şam sokaklarında zafer turu attılar
Dünyayı sarsan saldırının ardından en çok merak edilen, Suriye lideri Beşar Esad’a ne olduğuydu. Operasyondan sonra resmi olarak paylaşılan bir video, Esad’ın sabah saatlerinde elinde çantasıyla ofisine gittiğini gösterdi. Suriye Cumhurbaşkanlığı, söz konusu videoyu Twitter hesabından ‘azim sabahı’ başlığıyla paylaştı. Rejim destekçileri söz konusu görüntüyü sosyal medyada büyük coşkuyla karşılarken günün ilerleyen saatlerinde Esad’dan açıklama geldi: Batı, kontrolü kaybettiği için saldırdı. Batı’nın çatışmadaki kontrolü ve güvenilirliğini kaybettiği için füze saldırısını düzenlediğini söyleyen Esad, saldırının “ülkenin her köşesindeki teröristlerle savaşıp, yok etme kararlılığını artırdığını da vurguladı. Esad saldırının ardından İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile telefonda görüştü. Görüşmede Ruhani, İran’ın Suriye’nin yanında olduğunu söyledi. Bu arada Suriye Devlet Televizyonunda yapılan “füzeleri başarıyla imha ettik” açıklamasının ardından başkent Şam’da halk sokağa döküldü. Çok sayıda kişi ellerindeki Suriye bayraklarıyla zafer turu atarken, gösteriye bazı silahlı askerler de katıldı.

‘Nato’dan tam destek
NATO Kuzey Atlantik Konseyi, Esad rejimine karşı düzenlenen saldırıları görüşmek için Genel Sekreter Jens Stoltenberg'in başkanlığında 29 üye ülkenin daimi temsilcilerinin katılımıyla olağanüstü toplandı. Öğleden sonra Brüksel'deki NATO karargâhında olağanüstü toplanan İttifak, Esad rejimine yönelik saldırıları görüştü. Konsey'de İngiltere, Fransa ve ABD temsilcileri Suriye'ye yönelik saldırıları hakkında diğer müttefiklere bilgi verdi. Stoltenberg toplantı öncesi yaptığı yazılı açıklamada, rejime yapılan operasyonu desteklediğini belirterek, "Bu saldırı rejimin Suriye halkına tekrar kimyasal saldırı düzenleme gücünü zayıflatacaktır" ifadesini kullandı. Müttefiklerin daha önce de rejimin Suriye'de kimyasal silah kullanmasını kınadığını hatırlatan Stoltenberg, bu tür saldırıların uluslararası kuralların ve anlaşmaların açık bir ihlali olduğunu kaydetti.

Dunford: Rus güçlerini vurmamak için dikkat ettik
ABD Savunma Bakanı Jim Mattis ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Dunford operasyonun ardından basın mensuplarına bilgi verdi. İlk saldırı dalgasının bittiğini söyleyen Dunford, saldırıların bölgedeki Rus güçlerinde kayba yol açmaması için azami dikkat gösterdikleri bilgisini verdi. Savunma Bakanı Mattis ise saldırının orantılı ancak ağır olduğunu söyledi. Mattis, "Bu yıl (geçen yılki saldırıya göre) iki katından biraz üzerinde fazla silah kullandık ama bu silahları kimyasal silah hedeflerine münhasır kullandık" dedi.