Ücreti yatır, aday ol

Yücel KAYAOĞLU

Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine uyum kapsamında, 24 Haziran seçimlerinde uygulanması zorunlu olan ve seçim kanunlarındaki değişiklikleri içeren mini uyum paketi önceki gece TBMM’ye sunuldu. Uyum paketi ile 100 bin imza ile aday olacaklara “adaylık ücreti” ödemesi zorunluğu getirildi. AK Parti ve MHP’nin ortak imzasını taşıyan mini uyum paketinde yer alan düzenlemeler şöyle:
∂ Cumhurbaşkanı seçimleri ile milletvekilleri seçimlerinin her 5 yılda bir aynı gün yapılacak. Bir kişi hem Cumhurbaşkanlığı hem de milletvekili adayı olamayacak. Milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarılacak. Seçilme yaşı 18’e inecek.
∂ Cumhurbaşkanlığı seçim pusulasında; Cumhurbaşkanı adayının ismi ve fotoğrafı yer alacak. Parti logosu yer almayacak.
∂ İkinci tura kalan Cumhurbaşkanı adaylarından birinin çekilmesi durumunda, çekilen adayın yerine birinci turun, üçüncü sırasında yer alan aday gelecek.
∂ Meclis’te grubu bulunan siyasi partiler grup kararıyla, son seçimde yüzde 5 oy alan Meclis dışındaki partiler ise yetkili kurullarının kararı ile Cumhurbaşkanı adayı gösterebilecek.

100 BİN SEÇMENLE ADAYLIK ŞARTLARI
100 bin seçmenin imzasıyla Cumhurbaşkanlığına aday olacak kişiler, “seçilme yeterliliğine” ilişkin belgelerle YSK’ya bizzat başvuracak. Teklife göre, bu adaylar önce “En yüksek devlet memuruna mali haklar kapsamında yapılmakta olan her türlü ödemelerin bir aylık brüt tutarının on katının ilgili maliye veznesine emanet yatırdığına dair” makbuzu da YSK’ya verecek. AK Parti kaynakları, bu durumda, Cumhurbaşkanlığına 100 bin seçmenin imzası ile aday olacak kişilerin 131 bin 680 lira adaylık ücreti ödemesi gerektiğini söyledi. AK Parti kurmayları adaylık ücreti zorunluluğu getirilmesinin gerekçesini, “Bağımsız milletvekilli adaylarından nasıl ücret alınıyorsa, Cumhurbaşkanı adaylarında da bu sistemin uygulanması zorunluydu. Aksi halde, sonuç alamayacağını bile bile, birçok kişi ‘adayım’ diye ortaya çıkardı. Suistimal yaşanırdı” şeklinde açıkladı.

ÜCRETİN İADE ŞARTLARI
∂ 100 bin seçmen tarafından aday gösterilmesinin YSK tarafından kesinleştirilmesi ile birlikte, adaydan alınan ücret seçimden sonra iade edilecek. 100 bin imzayı bulamayanların ve gerekli şartları yerine getiremeyenlerin ücreti ise Hazineye gelir kaydedilecek.
∂ YSK gerekli şartları yerine getiren adayın başvurusunu iki gün içinde inceleyecek, varsa eksikliklerin giderilmesi için adaya iki gün süre verilecek. Eksiklikler giderilmezse, başvuru kabul edilmeyecek. YSK, başvurusu kabul edilen adayların isimlerini ilan ettikten sonra, seçmenler, ancak bu ilanda belirtilen kişilerden sadece biri için imza verecek. İmza vermek isteyen seçmenler, kayıtlı oldukları ilçe seçim kurullarına bizzat başvuracak. Bu durumda öncelikle, başvuran kişinin seçmen niteliğine sahip olduğu ve daha önce başka bir aday için imza verip vermediği kontrol edilecek. Ardından da, ilan edilen adaylar arasından tercih yaparak, adayın bilgilerini içeren forma imza atacak. Bu formlar, hem elektronik ortamda, hem de belge olarak muhafaza edilecek.