Hapisten korkan patron, 'asgari' ücretten vazgeçti

Türkiye'de birçok çalışan, eline geçen ücretten değil, asgari ücret ya da bu ücrete yakın seviyeden SGK'ya bildiriliyor. Geçmişte bu oran yüzde 75'lere ulaştı. İş yerlerinde bir mühendis ile aşçı aynı ücreti alıyor gibi görünüyor, milyonlarca liraya transfer edilen futbolcuların bile SGK'ya bildirimi 'asgari ücretle çalışıyor' gibi yapılıyordu. Bu problem yüzünden devletin büyüyen açıklarına 'dur' demek isteyen hükümet, önce denetimleri sıklaştırdı. Ayrıca kasım 2012'de 'meslek kodu' uygulaması başlatıldı. Karara aykırı davrananlara ise hapis cezası verileceği hükmü getirildi. Sistemle futbolcu, futbol antrönörü gibi profesyonel sporcuların prime esas kazancı 2 bin 311 lira olarak belirlendi. Daha düşük gösterildiğinde yöneticilerin mercek altına alınmasına karar verildi. SGK, öğretmenlerin ortalama kazanç seviyesinin 2 bin 311 lira olduğunu belirlerken, ortalama ücretlerin mühendislerde 3 bin 327, mimarların 2 bin 554, doktorların 3 bin 628, eczacıların 2 bin 268, avukatlarda 2 bin 329 lira olduğunu belirledi. Bu mesleklerde çalışanların ücretlerinin, belirlenen seviyenin altında gösterilmeyeceğini düzenleyen 'meslek kodu' uygulaması ve sıkılaştırılan denetimlerin işe yaradığı yine rakamlarla ortaya çıktı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'in açıkladığı SGK verilerine göre 2012'de yüzde 42 olan kayıt dışı istihdam, yüzde 36.8'e geriledi. 2012'de yüzde 41 olan 'asgari ücretten gösterilen' çalışan sayısı yüzde 35.1'e geriledi. Kayıt dışının azalmasıyla SGK'nın prim geliri, yılın ilk 5 ayında tahminlerden 3.3 milyar lira daha fazla oldu.Faiziyle birlikte geri ödenecek
Getirilen kural ile fabrikadaki bir mühendisin asgari ücretten gösterilmesi mümkün olamıyor. Aynı şekilde bir doktor ile aşçının ücreti de aynı olamıyor. Çalışanları aldıkları ücretten değil de daha düşük veya asgari ücretten gösterenler tespit edildiğinde işverene yüklü fatura çıkıyor. İdari para cezaları ve geriye dönük olarak çıkarılan prim farkları faiziyle işverenden tahsil ediliyor. İşverenler ayrıca 'resmi belgede yanıltıcı olmak' suçundan hapis cezası ile karşı karşıya kalıyor. Ücreti olduğundan düşük gösteren çalışanın ise sosyal haklarının önemli kısmı elinden alınmış, emekli maaşının daha düşük belirlenmesine yol açılmış oluyor.