Namaz nasıl kılınır? Namaz kılmayan nasıl ölür?

Namaz kılmamanın zararı
Sual: Namaz kılmak büyük bir ibadet olduğu için terk edilmesi de çok büyük günah değil midir?
CEVAP
Elbette çok büyük günahtır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kasten [mazeretsiz] namaz kılmayanın diğer amellerini Allahü teâlâ kabul etmez. Tevbe edinceye kadar da Allah'ın himayesinden uzak olur.) [İsfehani]
(Beş vakit namazı terk eden, Allahü teâlânın hıfz ve emanından mahrum olur.) [İbni Mace]
(Namaz kılmayanın Müslümanlığı, abdest almayanın namazı yoktur.) [Bezzar]
(İman ile küfür arasındaki fark, namazı kılıp kılmamaktır.) [Tirmizi]
(Namaz, imanın başı ve Cehennemden kurtarıcıdır.) [Miftah-ul-Cennet]

##tgvideo##

Namaz kılmayan
Sual: Namaz kılmamanın zararı nedir?
CEVAP
Birçok zararı vardır. Seyyid Abdülhakim efendi hazretleri buyurdu ki:
Namaz kılmayan, her şeyden önce bütün müminlere zulmetmiş olur; çünkü her namazda (Esselamü aleyna ve ala ibadillahissalihin) demekle bütün müminlere dua ediliyor. Namaz kılmayan, her gün beş vakit namazda sünnetlerle beraber 21 kere tekrarlanan bu duadan Müslümanları mahrum bırakıyor. Kıyamette bütün müminler bu haklarını namaz kılmayanlardan alacaktır.

Namaza gevşeklik gösteren, kıymetini bilmeyip hafif tutan birçok cezaya uğrar: nbsp;
Ömründen hayır ve menfaat görmez. Çeşitli hastalık, aşağılık, hakaret ve zilletler içerisinde hayat sürer. Salihlerden saygı görmediği gibi, çeşitli mahrumiyet ve sıkıntılara maruz kalır. Sıhhatinden hayır ve menfaat görmez. Genelde kötü yerlerde çalışanlar, namaz kılmayan veya namaza gevşeklik gösterenlerdir. Zahmetli, yorucu ve ağır işlerde çalışanlar da çoğunlukla bunlardır. Namazı doğru kılan, hem salihlerin yanında, hem de, arkadaşları ve akrabaları arasında saygı ve itibar sahibidir.

Namaz kılanda yaratılışındaki güzellikten başka bir güzellik ve cemal vardır ki, namaz kılmayan ne kadar güzelleşmeye, süslenmeye çalışsa da, her gün yıkansa da, yeni elbiseler giyse de, yine bu güzellik ve cemale kavuşamaz. Güzel kokular sürünse de, kendisinde hâsıl olan tiksindirici kokuyu, hissedenlerden gizleyemez.

Namaz kılanın yüzü güzel olur, uzun zaman yıkanmasa da, günlerce çamaşır değiştirmese de, vücut, elbise ve çamaşırları pis kokmaz. Namaz kılmayan, sık sık yıkanıp çamaşır değiştirse de, o nezafete, o zarafete sahip olamaz. Günde defalarca sadaka verse, yetimleri sevindirse, yedirip giydirse, günlerce Kur'an okusa, her yıl hacca gitse, buna benzer ibadet ve iyilik yapsa da sevap alamaz. Allahü teâlâ, o vakitleri namaza mahsus kıldığından bu vakitleri namazda geçirmek gerekir. Bu vakitleri Allahü teâlânın tayin ettiği şekilden çıkarmak yani bozmak zulmünde bulunduğu için namaz kılmayanın her işinden, hayır ve bereket kalkar, duası da makbul olmaz.

Namaz kılan Ya Rabbi dediği zaman, Allahü teâlâ, (Lebbeyk = söyle yapılsın) buyurur. Namaz kılmayana lebbeyk, işittim demez. Ancak namazı doğru kılan hayır ve berekete ve rahmete vesile olur. Namazda, Hazret-i Âdem'den itibaren bütün müminlerin ve bütün mahlûkatın hakları vardır. Namaz terk edilince, Hakkın rahmeti, örtülü kalır. Rahmetin gelmesine kesilmesine sebep olduğundan bütün mahlûkat namazı terk edene buğzeder. Müslümanların dualarının bereketinden mahrum kalır. Ölse, mezarı yanından geçen bir Müslümanın okuduğu Fatihadan gerektiği kadar faydalanamaz. Allahü teâlâ böylelerini, ulûhiyet makamında özel hizmet sayılan namaza almadığından, bu önemli hizmetten kovulmuş olur. Bu hizmet için verilecek olan faydalardan mahrum kalır.

Namaz kılmayan, görünüşü bozularak yatağa düşer. Üstünü başını, yatağını, yorganını ve diğer şeylerini pisleterek berbat eder. Öyle olur ki, en yakınları, çocukları, hanımı, ana ve babası da ölümünden nefret eder. Hiç kimseden saygı göremez.. Bu kimse büyük bir padişah da olsa, yine ölüm zamanında nefret edilen bir şekilde ölür.

Namaz kılmayanın ölümünde, gözlerinde korku alametleri, telaş ve hüzün eserleri, gözünü göğe dikme işaretleri görünür. Gözlerinin rengi değişir. Yukarıya veya aşağıya doğru dikilir ki, bakmak mümkün değildir. Burun delikleri kurur. Kuş tüyü yatakta, süslü odada ve sarayda bin bir ihtişam ve debdebe içerisinde bulunsa da, yine zelil ve aşağı olur.

Namaz kılmamakla iman zayıflar. Bu kimsenin namaza saygısı olmadığından melekler, ölüler ve diğer yaratıklar da ona saygı göstermez.

Namaz kılmayan ölürken saçı sakalı karışır. Namaz kılanın ise ölümünde de hayattaki durumu bozulmaz, canlı gibi kalır. Onun ölümünü gören, ölümünden haberdar değilse, uyuduğunu zanneder.

Namaz kılmayan ne kadar çok yemek yese de, yine açlık ızdırabı dinmez. Gittikçe şiddetlenir, dayanılmaz bir hâl alır. Ne kadar fazla ve iyi yemekler yedirilse, bu acı, bu ağrı, bu sızı dindirilemez. Bu ızdırap teskin olunamaz. Hep açlıkla acı çeker. Açlık bir orantı halinde yükselir, artar. Nihayet kıvrana kıvrana can verir; çünkü namazı terk etmek büyük günahtır. Cezası da o nispette büyük olur.

Namaz kılan, güler yüzlü, parlak ve nurani yüzlü olur. Sevinç ve neşe alametleri yüzünde ve gözlerinde aşikâr olur. Kendi kusurlarını ve Hak teâlânın lütuf ve ihsanını görür de, alnından terler dökülür, burnunun delikleri sulanır. Kulak altları ve burun delikleri hafif bir şekilde terler. Güzel bir şekilde kokar. Renginde latif bir güzellik olur. Etrafa güzel kokular yayılır. En lezzetli ve en nefis yemekler yemiş gibi tok ve kanmış olarak vefat eder.

İbadetler imandan parça değildir. Yani inandığı halde bir ibadeti yapmayan veya bir haramı işleyen kâfir olmaz. Ancak namazda sözbirliği olmadı. Hanbeli'de bir namazı özürsüz terk eden kâfir olduğundan öldürülür. Yıkanmaz, kefene sarılmaz, namazı kılınmaz ve Müslümanların kabristanına konulmaz. Ayağına ip bağlanır, murdar bir it gibi, bir çukur kazıp içine konur. Üzerine toprak atılır. Üzerine kabir alameti de yapılmaz. Şafii ve Maliki'de büyük günah işlediği için ceza olarak öldürülür. Hanefi'de namaza başlayıncaya kadar dövülüp hapse atılır. Namaz kılmamak imansız ölmeye, namaz kılmak ise iki cihan saadetine sebep olur.

Namaz ve dindarlık
Sual: Namaz kılmadan da, hayır hasenat yaparak dindar olmak mümkün değil midir?
CEVAP
Sermaye olmadan kâr etmek nasıl mümkün değilse, namaz kılmadan da dindar olmak mümkün değildir. Namaz kılmayanın hayır hasenatına sevab verilmez. Peygamber efendimiz, (Namaz kılmayanın ibadetlerine sevap verilmez) buyuruyor. (Ebu Nuaym)

Namaz, dinin direğidir. Namaz kılan dinini doğrultmuş olur. Namaz kılmayanın dini yıkılır. Namazları, müstehab zamanlarında ve şartlarına ve edeplerine uygun olarak, mümkünse cemaatle kılmalı. Muhammed Masum hazretleri, (Bunlardan biri yapılmazsa, yas tutulsa yeridir) buyuruyor. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Bir mümin, namaz kılmaya başlayınca, Cennet kapıları açılır. Rabbiyle arasındaki perdeler kalkar. Bu hâl, namaz bitinceye kadar devam eder.) [Taberani]

Namazın önemi
Sual: Bir arkadaş, (Namaz kılmakla cennete girilemez) derken, başka bir arkadaş da, (Namaz kılmadan, cennete hiç girilmez) dedi. Hangisi doğru? nbsp;
CEVAP
İki sözde de, doğruluk ve yanlışlık var. Cennete girmek için, namaz kılmak yeterli değildir. Namaz kılan, Ehl-i sünnet itikadında değilse, mutlaka cehenneme girecek, imanını kurtarabildiyse, sonunda cennete girecektir; fakat itikadı doğru olmayanın, imanla ölmesi çok zordur. İtikadının bozukluğu küfre sebep olmuşsa, o zaman cehennemde ebedi kalır.

Namaz kılmayan da, imanını kurtarabilirse, günahlarının cezasını çektikten sonra cennete girebilir; ama namaz kılmayanın imanla ölmesi çok zordur. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Kıyamette önce, namazdan sorulacaktır. Namaz doğruysa, diğerlerinin hesabı, Allahü teâlânın yardımıyla kolay geçecektir. (2/67)

Vazife elbette mukaddestir
Sual: Bazı kimseler, (Ben namaz kılmam ama fakirlere yardım ederim, hayvanlara acırım. Bunlar da ibadettir. Sadece namaz kılmakla olmaz. Vazife mukaddestir. Önce iş, sonra namaz) diyorlar. Namaz kılmayanın yaptığı iyi işler kabul olur mu?
CEVAP
(Sadece namazla olmaz) demek, namazı hafife almak olur. Namaz sanki iman gibidir. Nasıl ki, imanı olmayanın hiçbir ibadetine, iyiliğine sevap verilmiyorsa, namaz kılmayanın da hiçbir ibadetine sevap verilmez.

(Namaz kılmayanın ibadetleri kabul olmaz.) [Ebu Nuaym]

(Vazife mukaddestir. Önce iş, sonra namaz) diyerek namaz kıldırmamak doğru değildir. Namaz kılmakla işverenin hakkı geçmiş olmaz. Yani işverenin namaza mani olma hakkı olmaz.

Vazife ne demektir? Vazife, âmir tarafından emredileni yapmak, yasak edileni yapmamak demektir. Birkaç âmirin verdiği emir, birbirine benzemiyorsa, daha üstün olan âmirin emri yapılır. Memuriyette ve askerlikte de, birinci vazife büyük âmirin emrini yapmaktır. En büyük âmir kimdir? Vazife elbette mukaddestir. Çünkü hadis-i şerifte, (İnsanların en iyisi, insanlara faydalı olandır) buyuruldu. (Kudai)

İnsanlara ne yapılırsa faydalı olacağını da, en büyük âmir olan Allahü teâlâ bildirmiştir. Birinci vazife, en büyük âmirin emrini yapmak olduğuna göre, en büyük âmir ne diyor? (İmandan sonra en büyük vazife namaz kılmaktır) buyuruyor. Namaz kılmayanın ibadetleri, iyi işleri kabul olmadığı gibi, kazancı da bereketsiz olur.

Namaz kılmak, işi aksatmaz. Hatta namaz kılan, işini daha canla başla yapmaya gayret eder. Namaz kılan, kul hakkından, haramdan korkar, vazifesini ihmal etmez. (Namaz kılmaya vaktim yok) demek veya başka bahane uydurmak, beynamaz mazeretidir, namazın önemini bilmemektir. Hadis-i şerifte, (Bir kimse, namazını kasten, mazeretsiz kılmazsa, Allahü teâlâ onun diğer ibadetlerini faydasız kılar) buyuruldu. (İ.Gazali)

Allahü teâlâ, namaz kılmayanın iyiliklerine sevap vermez. (Sefer-i ahiret)

Namaz dinin direğidir
Sual: İşlerimin yoğunluğu sebebiyle namazları vaktinde kılamıyorum. Bir arkadaş, dinde kolaylık vardır, namazların hepsini birleştirip kılmamı söyledi. Gece eve gidince hepsini kıl dedi. İşlerimi aksatmadan namazımı nasıl kılabilirim?
CEVAP
Namazlarınızı aksatmadan işlerinizi yapmalısınız. Müslüman için en önemli ibadet namazdır. İş aksayabilir, ama namaz asla aksamaz. Namazı aksatanın işinde hayır olmaz. İşi esas alıp namazı ikinci plana almak salih Müslümana yakışmaz. Onun maksadı namazdır, onun en zevkli anı namazdadır. Namazı gaye bilenin, diğer işleri kolaylaşır.

Dünya ve ahiret saadetimiz için, işlerimizin hayrını görmek için, namazı öne almalı, namaz kılmadan işe başlamamalı. Namaza mani olan işte hayır olmaz.


İşlerin yoğunluğu sebebiyle namaz cem edilmez. Herhangi bir sebeple namaz kazaya kalma tehlikesi varsa, kazaya bırakmamak için cem edilir. Sonra gündüz kılmayıp gece cem edilmez. Öğle ile ikindi, akşamla yatsı zaruret olunca Hanbelî mezheb taklit edilerek, takdim veya tehir edilip birleştirilerek kılınır. Namaz her işten önemlidir. Ayakta kılınamazsa, oturarak kılınır, oturarak da kılamayan yatarak kılar. Su bulunmazsa veya suyu kullanmakta sakınca varsa, teyemmüm edilir. Bütün bunlar namazın önemini göstermektedir. Peygamber efendimiz, (Namaz dinin direğidir) buyuruyor. (Taberanî, Beyhekî)


Direksiz bina olmadığı gibi, namazsız Müslümanlık da olmaz. nbsp;


Namazsız din olmaz
İş arasında namaz kılanlardan olma sen,
Mahşer günü saçını yolanlardan olma sen.


Allah'ın her emrini öne almalı kişi,
Önce namazı kılıp sonra yapmalı işi.


İş önce gelir diye namazları aksatma,
Önce namazını kıl, dini dünyaya satma.


Direksiz bina olmaz, direk varsa yıkılmaz,
Namaz dinde direktir, namazsız İslam olmaz.


Vücutta baş ne ise, öyledir dinde namaz,
Başsız vücut olmazsa, namazsız da din olmaz.


Başsız beden yürüse korku kaplar insanı,
Başsız görür evliya da namaz kılmayanı.


Evlenmekle affedilir mi?
Sual: Eğer namazı evlenince kılsam kılmadıklarımın günahı af olur mu? nbsp;
CEVAP
Namaz, hac gibi ömürde bir defa yapılmıyor ki, evlenince, askerlikten sonra kılarım diyesiniz. Günlük yemek gibidir. Mesela ben birkaç gün yemeyeyim veya evlendikten sonra yerim deseniz olur mu?


Namaz kılmayanın hali
Sual: Namaz vakti çıkarken namazı kılmadığı için üzülmeyenin imanı gider mi?
CEVAP
Evet, imanı gider ama üzülmemek ne demektir? Namaz kılmayan, içki içen ve açık gezen, eğer ben de namaz kılsam iyi olur, içki içmesem iyi olur, açık gezmesem iyi olur diyerek günahlarına devam ediyorsa kâfir değildir. Bunları yapıyor bu arada oruç da tutuyorsa yine kâfir denmez. Biz de bazı günahları işliyoruz, gıybet ediyoruz. Hadis-i şerifte gıybet zinadan kötüdür buyuruluyor. Suizan ediyoruz vs. Ama yaptığımıza günahtır diyoruz. Namaz kılmayan da böyle diyorsa kâfir olmaz. Namaz kılmasam da açık gezsem de içki içsem de kalbim temizdir, içmeyenleri namaz kılanları görüyoruz, benim onlardan neyim aşağı diyorsa tehlikededir. Ben kapanırsam namaz kılarsam onlardan iyi olurum diye düşünüyorsa, yaptığının yanlış olduğunu biliyorsa küfür olmaz. nbsp;


Farzı yapmamanın günahı nbsp;
Sual: Bir insan içki içip kumar oynasa mı daha çok günah kazanır, yoksa namaz kılmasa mı?
CEVAP
Namaz kılmasa veya oruç tutmasa yani bir farzı yapmasa daha çok günah kazanır. Çünkü farzları yapmamanın günahı, haram işlemek günahından daha çoktur. Haramdan sakınmanın sevabı, farzı yapmanın sevabından kat kat çoktur.


İbadetleri kazaya bırakmak
Sual: (Çok kimse, şimdi ibadetlerini yapmıyor, "Emekli olunca hepsini kaza ederim" diyor. Be mübarek adam, sanki yaşayacağın garanti mi de ibadetlerini emekli olmaya bırakıyorsun? Yaşaman garanti olsa bile, insan yaşlanınca, gençken olduğu gibi kolay ibadet edemez, abdestli duramaz, ağrıdan sızıdan namazlarını doğru dürüst kılamaz, Ramazan orucunu tutamaz, nerede kaldı ki bunları kaza etsin) deniyor. Böyle denince, sanki yaşaması garantiyse ve yaşlanınca ibadetini rahat yapabilirse kazaya bırakmasının caiz olduğu anlaşılıyor. İnsan hiç yaşlanmasa ve yaşayacağı da garanti olsa, orucunu ve namazını kazaya bırakması haram olmaz mı?
CEVAP
Elbette haram olur. Hep genç kalsa, emekli olunca kazalarını rahatça ödese bile, ibadetlerini kazaya bırakıp geciktirdiği için haram işlemiş olur. Bir de, bir ibadeti zamanında yapmakla, kazasını ödemek arasında sevab bakımından dağlar kadar fark vardır. Namaz vakitli ibadettir. Vaktinde kılmak gerekir. Bir vakit namazı kazaya bırakmak, çok büyük günahtır. Kaza edilse bile günahı affolmaz. Ayrıca tevbe etmek gerekir.


Emekli olunca, kazalarını ödeyebilen sadece azaptan kurtulur, ama namazdan ve oruçtan hâsıl olacak büyük sevaba kavuşamaz. Kurban kesmeyip kazasını yapan, yani değerini sonra veren kimse de, sadece azaptan kurtulur, kurban kesme sevabına kavuşamaz.


Namazı, kazaya bırakmak büyük günah olduğu gibi, kazasını geciktirmek de büyük günahtır. Bu büyük günah, kaza kılacak kadar zaman geçince, bir misli artar. Kaza etmeyi geciktirince de, tevbe etmek farz olur. (S. Ebediyye)


Namaz kılmayan
Sual: (Namaz kılmayanın İslam'dan nasibi yoktur) sözü, namaz kılmayana kâfir demek olur ki, bu da Ehl-i sünnet itikadına aykırı değil midir?
CEVAP
Bu söz hadis-i şeriftir, çeşitli hadis kitaplarında vardır. Bunun gibi namaz kılmamanın küfür olduğunu bildiren hadis-i şerifler çoktur. Birkaçı şöyledir:
(Namazı kasten terk eden kâfirdir.) [Taberani]


(Namaz kılmayanın dini yoktur.) [İbni Nasr]


(Namaz kılmayanın müslümanlığı yoktur.) [Bezzar]


(İman, namaz demektir. Namazı itinayla, vaktine ve diğer şartlarına riayet ederek kılan, mümindir.) [İbni Neccar]


S. Ebediyye'de, (Namaz kılmayanın İslam'dan nasibi yoktur) hadis-i şerifiyle diğer hadis-i şerifler açıklanarak deniyor ki:
Ehl-i sünnet âlimleri sözbirliğiyle, (İbadetler imandan parça değildir) buyurdular. Yalnız, namazda söz birliği olmadı. Fıkıh imamlarından İmam-ı Ahmed ibni Hanbel, İshak ibni Raheveyh, Abdullah ibni Mübarek, İbrahim Nehai, Hakem bin Uteybe, Eyyub Sahtiyani, Davud Tai, Ebu Bekir ibni Şeybe, Zübeyr bin Harb ve daha birçok büyük âlimler, (Bir namazı bile bile, kasten kılmayan kimse kâfir olur) dedi. (Namazın ehemmiyeti kısmı)


El-fıkh-u alel mezahibil-erbea kitabında da deniyor ki:
Hanbelîler ile Abdullah bin Mübarek, İshak bin Raheveyh ve Şafiî'nin bazı eshabı dediler ki: Namazı mazeretsiz olarak, kasten terk eden kimse kâfir olur. Bu söz, Hazret-i Ali'den de nakledilmiştir. Bunlar, delil olarak Tevbe suresinin (Eğer müşrikler tevbe eder, namaz kılar ve zekât verirlerse serbest bırakın!) mealindeki 5. âyet-i kerimesini bildirmişlerdir. Resulullah efendimiz bu âyet-i kerimeyi açıklayarak buyurdu ki:
(Müşrikler La ilahe illallah deyinceye, namaz kılıncaya ve zekât verinceye kadar onlarla savaşmakla emrolundum.) [Buhari]


Diğer üç mezhep mensuplarıysa, (Namaz kılmayı, zekât vermeyi vazife bilmez, farz olduğuna inanmaz, bunları yerine getirmediği için üzülmez, günaha girdiğini bilmezse, kâfir olur) demişlerdir. Yani Hanefi, Maliki ve Şafii'de namaz kılmayan kâfir olmuyor; ancak önem vermezse kâfir oluyor.


Namazı kazaya bırakmak
Sual: S. Ebediyye'de, Tergib-üs-salat kitabından alınarak, (Bir namazı özürsüz, vaktinden sonra kılan, seksen hukbe Cehennemde yanacaktır) mealindeki hadis-i şerif bildirilmektedir. Namazı kılmak niye günah oluyor?
CEVAP
Günah olan, namaz kılmak değil, namazı kasten kılmayıp kazaya bırakmaktır. Tevbe edip o namazı kaza ederse, cezadan kurtulur. Çünkü Mektubat'taki bir hadis-i şerifte, (Bir namazı bile bile, vaktinde kılmayıp, kaza etmeyene, Cehennemde seksen hukbe azap edilecektir) buyuruluyor. (m. 266)


Demek ki, tevbe edip kaza eden, hattâ kaza etmediği hâlde, şefaate yahut affa kavuşan cezadan kurtulur.


Namazla ilgili çeşitli sorular


Sual: Namaz çeşitleri nelerdir?
CEVAP
Namazlar farz, vacip ve nafile olmak üzere üçe ayrılır. Bunlardan;
1- Farz namazlar: Beş vakit namazın farzları, Cuma namazının iki rekat farzı ve cenaze namazı, farz namazlardır. (Cenaze namazı farz-ı kifayedir.)


2- Vacip namazlar: Vitir namazı, bayram namazları, adak olan namaz ve başlanıp yarıda kalan nafile namazlardır. Kazaya kalan vitir namazını da, kaza etmek vaciptir.


3- Nafile namazlar: Beş vakit namazın sünnetleri, teravih namazı ve sevap kazanmak niyeti ile kılınan teheccüd, tehıyyet-ül-mescid, işrak, duha, evvabin, istihare, tesbih namazları gibi namazlar, nafile namazlardır. Yani kılınması emir değildir. Farz ve vacip olan namazlardan, borcu olmayan bir kimsenin, nafile ibadetlerine de sevap verilir.


Namaza giderken
Sual: Namaz kılmaya gittiğim zaman, benimle oturan insanlara, gelin namaz kılalım demiyorum. Bu durumda günahım var mıdır?
CEVAP
Size günah olmaz. Namaz kılmaya giderken, ben namaz kılmaya gidiyorum derseniz, iyi olur. Onlara namazı hatırlatmış olursunuz. Bak bu genç kılıyor, biz de kılsak diye düşünen çıkabilir. Yani bir çeşit emr-i maruf olur, iyi olur. Namaza düşman olanlara ise söylenmez. Hatta onlardan namaz kıldığımızı gizlemek lazımdır.


Cünüp olduğunu bilmeden
Sual: Farkında olmadan cünüp olarak namaz kılan, haram işlemiş olur mu? nbsp;
CEVAP
Bilmeyince günah olmaz. Eğer hiç farkına varmasaydı, namazı bile sahih olurdu. Allahü teâlâ gücümüzün yetmediği işleri, emirleri teklif etmez.


Çalar saat nbsp;
Sual: Allahü ekber sesi çıkaran saatleri sabah namazına uyanmak için kullanmak caiz mi?
CEVAP
Çalar saat kullanmalıdır.


İhtiyaç varsa
Sual: İhtiyaçsız, sabah Maliki, öğle Şafii'ye göre namaz kılmak caiz mi?
CEVAP
Bir ihtiyaç olunca caiz olur.


Namazda kastedilen kol
Sual: Namazda bütün kol, iki uzuv mu?
CEVAP
Evet.


Fildişi tarakla nbsp;
Sual: Maliki'de, fildişi tarakla, namaz kılmak caiz mi?
CEVAP
Evet.


Yan tarafa alsa
Sual: Yol üstüne durup namaz kılanın önünden geçmemek için, onu tutup, bir metre yan tarafa alsak, bu kimsenin namazı bozulur mu?
CEVAP
Hayır.


Farzı nafile olarak yapmak
Sual: (Farzı nafile olarak yapmak, müekked sünnetleri yapmaktan daha çok sevap olur) buyuruluyor. Bu hangi ibadetlerde olur?
CEVAP
Namaz ve hacda olur. Mesela, nafile hac yapmak, umre yapmaktan daha sevaptır. Öğleyi yalnız kılıp son sünneti kılacağı sırada yanında cemaatle namaz kılınmaya başlansa, hemen cemaate uyup onlarla öğleyi nafile olarak kılmak, öğlenin ilk ve son sünnetinden daha sevaptır.


Tekrar kılmak
Sual: Farzı nafile olarak yapmak, sünnetten evla olduğuna göre, farzı tekrar kılmakta mahzur var mı?
CEVAP
Farz tekrar kılınmaz. Ancak, farz kılarken sünnetlerinden birini terk etmişse veya mekruh işlemişse o zaman caiz olur. Bir de, hazır cemaat varsa onlara uyarak nafile kılmak caizdir. nbsp;


Sünnet olanı değiştirmek
Sual: Namazda otururken, sünnet diye, kıbleye dönmesi için, sol ayağı da, sağ ayak gibi dikmek bid'at olur mu?
CEVAP
Evet, bid'at olur. nbsp;


Farzdan sonra nbsp;
Sual: Yetişilemezse, yatsının ilk sünneti, farzdan sonra kılınır mı?
CEVAP
Evet. nbsp;


Abdestsiz olduğunu hatırlamak
Sual: Akşamın farzını kılıp, sünneti kılarken abdestsiz olduğunu hatırlayanın, farzı tekrar kılması gerekir mi?
CEVAP
Evet, abdest alıp farzı tekrar kılar. Vakit çıktıktan sonra hatırlarsa kaza eder.


Namazın içindeki sünnetler
Sual: Namaz içindeki sünnetlerden biri terk edilince, mesela başı açık namaz kılanın, o namazı iade etmesinin hükmü nedir?
CEVAP
Gerekmez. O namazı iade etmek, sünnettir. İade etmese de olur. Yanlışlıkla terk edilirse mahzuru olmaz.


İbadetten sevap beklenir
Sual: S. Ebediyye'de orucun Allahın emri olduğuna inanmak ve sevab bekleyerek tutmak lazım olduğu bildiriliyor. Oruç gibi, namaz için de, aynı şekilde sevab beklemek lazım mıdır?
CEVAP
Elbette sevab beklemek lazımdır. Zekât da öyle, hac da öyledir.


Dört rekât niyetiyle
Sual: Dört rekât niyetiyle bir nafile namaza başlayıp, herhangi bir sebeple iki kılıp selam verilirse, kılmadığımız iki rekât üzerimize vacib mi olur?
CEVAP
Evet.


Peygamberlere kıldırdığı namaz nbsp;
Sual: Peygamber efendimiz miraca çıkmadan namaz farz edilmemişti. Kudüs'te bütün Peygamberlere kıldırdığı namaz nafile mi idi? nbsp;
CEVAP
Evet.


Eda niyetiyle kaza
Sual: Eda niyetiyle kaza, kaza niyetiyle eda caiz midir?
CEVAP
Eda niyetiyle kılınan bir namaz, vakti girmemişse, nafile olur. Vakti çıktıktan sonra kılınmış ise, kaza olur. Mesela, (Bugünkü öğle namazını eda etmeye) diye niyet eden, vakti çıkmış ise öğleyi kaza etmiş olur. Öğle vakti çıktı zannederek, (Bugünkü öğleyi kaza etmeye) diye niyet edip namaz kılarsa, vakit çıkmadığı anlaşılınca, öğleyi eda etmiş olur; fakat geçmiş öğle namazını kazaya niyet ederek kıldığı namaz, o günün öğle namazının yerine geçmez; çünkü bugünün namazına diye niyet etmemiştir.


Erkeğin buluğa ermesi
Sual: Erkek çocuklar buluğa kaç yaşında ulaşır? Buluğa ulaşmadığı müddetçe dini emirlerle yükümlü olmaz mı?
CEVAP
12 yaşından itibaren buluğa ulaşır. Eğer 15 ini doldurduğu halde, hâlâ buluğa ermemişse, ermiş kabul edilir, dini emirleri yapmakla yükümlü olur. nbsp;


Sevabı gönderilir
Sual: Ölü veya diri için namaz kılmak, oruç tutmak ve ona bu sevabı yollamak caiz olur mu?
CEVAP
Namazın, orucun sevabı ona gönderilir; fakat onun için namaz kılınmaz, oruç tutulmaz.


Küçük çocuk ve abdest
Sual: Küçük çocuk Kur'an-ı kerimi abdestsiz tutabilir mi, namaz kılabilir mi?
CEVAP
Tutabilir. Usulen olsun abdesti öğretmeli, teyemmümü öğretmeli. Namaz kılacaksan teyemmüm et demeli, abdestsiz kılsa da olur, fakat namaz için abdestin lüzumunu öğrenmeli. Abdestsiz kılınamayacağını bilmeli.


Yeni iman eden
Sual: Kâfirken müslüman olan, kâfirken kılmadığı namaz ve tutmadığı oruç borçlarını kaza eder mi?
CEVAP
İman edenin namaz ve oruç borcu olmaz; çünkü o kâfir iken ona namaz kılmak ve oruç tutmak farz değildi. Diğer ibadetler de, zekât ve hac da böyledir.


İçki içen de namaz kılmalı
Sual: İçki içen birinin, içkinin 40 gün vücuttan çıkmayacağını ve 40 gün ibadetlerinin kabul olmayacağını düşünerek, namazı bırakması doğru olur mu?
CEVAP
Doğru olmaz. Çok yanlış olur. Namazı bırakmak çok büyük günahtır. İçki vücuttan kırk gün çıkmaz diye bir şey yok. Kur'an-ı kerimde sarhoş iken kılmayın deniliyor, okuduğunu anlarsa kılması lazım. Ayıkken kılması lazımdır. Derhal namaza başlamalı. Ne günah işlenirse işlensin namaz terk edilmemeli. İçki içenin namazı sahihtir, yani borç ödenmiş olur; ama büyük sevablara kavuşamaz.


Evde namaz kılmak
Sual: (Namazlarınızın bir kısmını evde kılın ve evlerinizi kabre çevirmeyin) hadisine uyarak, ara sıra namazlarımızı evde kılıyor, camiye, cemaate gitmiyoruz. Uygun mudur?
CEVAP
Hadis-i şeriften kendi anladığımıza göre amel etmemiz caiz olmaz. İmam uygunsa, evde kılmak uygun olmaz. Evlerde kaza ve nafile kılarak evleri ibadetsiz geçen kabir haline getirmemeli. İmam-ı Münziri hazretleri buyuruyor ki: nbsp;
(Evlerinizi kabre çevirmeyin) hadis-i şerifi, evlerinizi namaz kılmamakla, kabirlere benzetmeyin demektir; çünkü kabristanda namaz kılmak caiz değildir.


Yatsının ilk ve son sünneti nbsp;
Sual: Yatsı namazının ilk ve son sünnetiyle alakalı bir hadis-i şerif var mıdır?
CEVAP
Hazret-i İbni Ömer'in, (Resulullah ile beraber, yatsı namazından sonra iki rekat namaz kıldık) diye bildirdiği hadis-i şerifi, yatsının son sünnetini, Hazret-i Abdullah ibni Mugaffelin rivayet ettiği, (Her ezan ve ikamet arasında namaz vardır) hadis-i şerifi de, yatsının ilk sünnetini göstermektedir. (Buhari)


Tembelliğin ilacı
Sual: Tembellikten, boş şeylerden nasıl kurtulabiliriz?
CEVAP
Tembelliğin ilacı, çalışkanlarla konuşmak, tembel, uyuşuk kimselerden kaçınmak, Allahü teâlâdan hayâ etmek lazım geldiğini ve azabının şiddetli olduğunu düşünmek ve namazları vaktinde kılmaktır. Namaza önem veren tembellikten kurtulur.


Haramdan kaçmayan
Sual: İçki içmek ve kumar oynamak gibi bir haramdan kaçmak mı daha sevap, yoksa namaz kılmak, oruç tutmak mı daha sevaptır? Yani bir kimse içki içiyorsa, kumar oynuyorsa, fakat namazlarını da kılıyorsa ahirette kârlı mı çıkar zararlı mı?
CEVAP
Zararlı çıkar. Çünkü haramdan kaçmanın sevabı, farzları yapmanın sevabından daha fazladır.


Sahibinin rızası olmayan yerde
Sual: Rızasız olarak zorla bir kimsenin evinde, bahçesinde namaz kılmak caiz midir?
CEVAP
Gasp edilen yerde namaz kılmak caiz ise de mekruhtur. Yani namaz borcu ödenmiş olursa da, namaz kılmakla hasıl olacak büyük sevaptan mahrum kalınır. Midesinde, elbisesinde azıcık haram bulunan kimsenin de namazı mekruh olur.


Müekked sünnetler kılınamamışsa nbsp;
Sual: Müekked sünnetlerin vaktin farzlarından sonra da kılınabileceği, gayri müekked sünnetlerin ise kılınamayacağı doğru mudur?
CEVAP
Yanlıştır. Doğrusu şöyledir:
Öğlenin, müekked sünnet olan ilk sünneti, farzdan önce kılınamamışsa, farzdan sonra kılınır. Sabahın çok faziletli olan müekked sünneti, farzdan önce kılınmamışsa, farzdan sonra kılınmaz. Çünkü sabah namazının farzından sonra nafile kılınmaz. Sünnetler de nafiledir.


İkindinin sünneti, farzdan önce kılınamamışsa farzdan sonra kılınmaz. Çünkü akşama kadar kerahet vaktidir. Kerahet vaktinde sünnet, nafile kılınmaz. Yatsının ilk sünneti, gayr-i müekked olmasına rağmen, farzdan sonra kılınabilir. Çünkü yatsıdan sonra kerahet vakti yoktur. Sabaha kadar kılınabilir. Bu hususlar bütün fıkıh kitaplarında, mesela Redd-ül-muhtar'da yazılıdır.


Müstehab daha sevap olur mu?
Sual: Namaz kitabında, abdest alırken dişleri misvak ile temizlemek müstehaptır denirken, abdestin sünnetleri bahsinde ise, misvak önemli sünnet deniyor. Burada bir çelişki yok mu? Bunun gibi namaz kılarken rüku ve secdelerde tesbihleri üçer kere okumak sünnet, 5,7,9 gibi fazla okumak ise müstehaptır deniyor. Fazla okuyunca sevabı niye azalıyor ki?
CEVAP
Abdest alırken dişleri temizlemek, fırçalamak sünnettir. Bunu misvak ile yapmak müstehabdır, daha iyidir. Yani misvak kullanılınca hem sünnet yerine geliyor hem müstehab, parmakla veya diş fırçası ile dişler temizlenirse sadece sünnet yerine gelir. Bu sünnet misvakla yapılınca ayrıca müstehab sevabı da alınıyor.


Rüku ve secdelerde üçer defa tesbih çekmek sünnet, daha fazla çekince ayrıca müstehab sevabı da alınıyor.


Bunun gibi, namazda selam verirken, iki omuzuna bakmak sünnet, dikkatle bakmak ise müstehabdır.


Namaz içinde niyet
Sual: Namaz içinde, başka mezhebi taklide niyet etmek caiz mi?
CEVAP
Hayır.


Namazı kazaya bırakmamak için
Sual: Namaz vakti çıkmaya yakın, semavi özür olmadan eli kanayan, Maliki'yi taklit edip namaz kılabilir mi?
CEVAP
Namazı kazaya bırakmak haramdır. Namazı kazaya bırakmamak için taklit caizdir.


Haram işleyenden uzaklaşmalı
Sual: Tam İlmihal'de, (Parmağında altın yüzük takılı kimsenin bulunduğu sofraya oturmamalı ve birinci safta, böyle biri yanında namaz kılmayıp, arka safa kaçmalı. Başka haramları kullananlardan da böyle uzaklaşmalı) deniyor. Bid'at sahibi olmak da bu hükme dâhil midir?
CEVAP
Evet.


Namaz kıldığından şüphe etmek
Sual: Namazı kılıp kılmadığından emin olamayan kimse ne yapmalı?
CEVAP
Namazı kıldığından şüphe eden kimse, vakit çıkmadıysa, o namazı tekrar kılar. Vakit çıktıysa artık kılması gerekmez.


Haram elbiseyle namaz nbsp;
Sual: Bir erkeğin yanında çalınmış elbise ve ipek varsa, bunlarla namaz kılmak caiz olmadığı için namazını kazaya mı bırakması gerekir?
CEVAP
Namaz kazaya bırakılmaz. Özürsüz namazı kazaya bırakmak büyük günah olur. İpek elbiseyle namazını kılar. İbni Âbidin hazretleri buyuruyor ki:
İpek ve gasp edilmiş, çalınmış elbiseyle namaz kılmak tahrimen mekruhtur. Hiçbir şey bulamayan bir erkeğin, yalnız ipek bulunca, ipek elbiseyle namaz kılması lazım olur. (Redd-ül-muhtar)


Kamet okunduktan sonra nbsp;
Sual: Peygamber efendimiz, (Farz namaz için kamet okununca, artık başka namaz kılınmaz) buyurunca, oradakiler, "Ya Resulallah, sabahın iki rekât sünneti de mi kılınmaz" diye sorduklarında, (Evet, sabahın iki rekât sünneti de kılınmaz) buyurduğu bildiriliyor. Kamet okunduktan sonra niye namaz kılınmaz?
CEVAP
Âlimler bu hadis-i şerifi şöyle açıklıyorlar:
Cemaatle farz namaz kılınırken sünnet kılmaya başlanmaz, hemen cemaate uyup farz kılınır demektir. Onun için cemaate geç gelen, sünnete hemen başlamamalı, farzı kıldıktan sonra o sünneti kılmalıdır. Ancak bundan sabah namazının sünneti ile ikindinin sünneti hariçtir. Sabah namazının kuvvetli sünneti farzdan sonra kılınmayacağı için, mümkünse, farza yetişebileceğini iyi anladığı takdirde, caminin girişinde cemaatten ayrı bir yerde kılmalı. Buna da imkân yoksa bir direk arkasında kılınabilir. Cemaatin arasında kılınmaz.


Kaza namazı olan Şafii
Sual: Şafii mezhebinde kazası olanın sünnet kılması harammış. Şafii âlimleri nasıl olur da namaz kılmaya haram diyebiliyorlar? Bu kadar mantıksızlık olur mu?
CEVAP
Bazı deyimler, tabirler vardır, bir şey söylenir başka şey anlaşılır. Mesela soba yanıyor denir, maksat içindeki odun yanıyor demektir, yoksa demir sobanın kendisi değil. Şafii âlimlerinin ve diğer mezhep âlimlerinin, kaza namazı varken sünnetle iştigal etmeye haram demeleri de böyledir. Haram olan sünnet kılmak değildir, farzı tehir etmektir. Sünnet olsun, nafile olsun namazla meşgul olmak sevaptır, ancak farz borcunu tehir etmek haramdır. Onun için sünnet kılmak haramdır deniyor. Sünnet kılınınca farz tehir edildiği için sünnet kılmak haramdır deniyor. Yoksa bizzat sünnet kılmak haramdır denmiyor.


Bu konuya örnek vermek için Tergib-us-salat kitabındaki iki hadis-i şerifi bildirelim:
(Bir namazı, vakti çıktıktan sonra kılan, 80 hukbe Cehennemde kalacaktır.)


(İki farz namazı bir araya getirmek, büyük günahtır.)


Birinci hadis-i şerifte, sanki namaz kılmak veya kazasını kılmanın cezası Cehennemde 80 hukbe kalmak olarak bildiriliyor. Burada namaz kılmak, kaza namazı kılmak günahtır denmiyor. Namazı özürsüz kazaya bırakmak günahtır deniyor.


İkinci hadis-i şerif de böyledir. Diyelim mazeretsiz öğle namazının farzını kılmayıp ikindi ile beraber kılmak büyük günahtır deniyor. Bu ne demek? Öğleyi mazeretsiz ikindi vaktine bırakmak büyük günahtır deniyor. Kaza etmekle bile günah affolmuyor. Ayrıca istiğfar etmek gerekir.


Namazda esnemek
Sual: Namazda esnerken ağzımızı elin içi ile mi yoksa dışı ile mi kapatmalıyız?
CEVAP
Ağzı açarak esnemek mekruhtur. Esnemeye mani olmak için, alt dudağı dişlerin arasına sıkıştırmalıdır. Esnemeye mani olunamazsa, ayakta sağ elin, diğer rükünlerde ve namaz dışında sol elin dışı ile, ağzı örtmek gerekir.


Tenin birbirine değmesi
Sual: Namazda, bacakların çıplak olarak, birbirine değmemesi için, eteğin altına mutlaka iç çamaşırı giymek gerekir mi?
CEVAP
Hayır, gerekmez. Değmesinin mahzuru olmaz.


Sabah namazına uyanabilmek için
Sual: Genelde sabah namazına kalkamayanın ne yapması gerekir?
CEVAP
Namaza uyandırıcı bir tedbir almak gerekir. Mesela erken yatmalı ve çalar saati kurmalıdır. Bu tedbirleri aldıktan sonra, Kevser suresini okuyup, (Ya Rabbi, sabah namazına vaktinde kalkmamı ihsan et) diye dua etmelidir. (Cennet Yolu İlmihali)


Kâbe'de kadın erkek cemaatle namaz
Sual: Kâbe'de erkek kadınla yan yana cemaatle namaz kılabilirler mi?
CEVAP
Kılabilirler. Bu, sadece Kâbe'ye mahsus istisna bir durumdur. (Dürr-ül-muhtar)


Uyuyanı namaza kaldırmak
Sual: Kaldığımız yerde uyuyanları, namaza kaldırmak gerekir mi?
CEVAP
Memnun olacak kimseyi kaldırmak sünnettir. Beni kaldır diye tembih etmişse, kaldırmak farz olur. Memnun olmayanları kaldırmak gerekmez.


Dizlerini sert yere koyamamak
Sual: Dizlerinde ağrı olan bir kimse, dizlerini sert yere koyamıyorsa, namaz kılarken dizlerinin altına yumuşak bir şey, mesela sünger koyabilir mi?
CEVAP
Mazeret olduğu için mahzuru olmaz.


Erkeklerin tülbentle namazı
Sual: Arap ülkelerinde, erkekler başlarına beyaz tülbent bağlıyorlar. Tülbendi, agel denilen bağ ile tutturuyorlar. Bununla namaz kılmak caiz midir?
CEVAP
Arap ülkeleri çok sıcak yerlerdir. Beyaz renk güneş ışığını yansıtır. Belki de onun için başlarına tülbent takıyorlardır, üstelik ince ve hafiftir. Bununla da namaz kılmak caizdir.


Sert yatakta namaz
Sual: Somya veya sert yatak üzerinde, namaz kılmak caiz midir?
CEVAP
Evet, caizdir.


Pantolonla namaz
Sual: Kadın, pantolonla namaz kılabilir mi?
CEVAP
Örtünün dar olması veya bol olsa da, herhangi bir avret yerine yapışıp, uzvun belli olması, namaza zarar vermez, fakat böyle başkalarına karşı örtülmüş olmaz. (S. Ebediyye)


Pantolon erkek kıyafetidir. Kadın giyemezse de, herhangi bir sebeple giyilmişse, pantolon üstüne bir etek giyerek kılmak uygun olur.


Seccadeyi açık bırakmak
Sual: Namazdan sonra seccadenin açık kalması caiz midir, kapatmak veya kenarını kıvırmak gerekir mi?
CEVAP
Açık kalması caizdir, kapatmak veya kenarını kıvırmak gerekmez. Tozlanmasın, kirlenmesin diye kaldırmak iyi olur.


Namazı sebepsiz iade etmek
Sual: Bir farz namazı, sebepsiz iade etmekte mahzur var mıdır?
CEVAP
Eda edilen bir namazı, sebepsiz iade etmek, hadis-i şerifle yasaklanmıştır. İade etmek yerine, (Vaktine yetişip de kılamadığım son ... namazına) diye niyet edilerek bir namaz kılınabilir. Böyle kılınca, farz sahih olmadıysa, bu namaz farzın yerine geçer; eğer sahih olmuşsa, o zaman, kaza namazı yerine geçer. Kazası da yoksa nafile olmuş olur. Farz terk edilmişse, iade etmek farz olur. Vacib terk edilerek mekruh işlenmişse, o namazı iade etmek vacib olur. Sünnet terk edilerek mekruh işlenmişse, o namazı iade etmek sünnet olur, vacib olmaz.


Kurulanmadan namaza durmak
Sual: Acele ile abdest alıp, kurulanmadan namaza durmak caiz midir?
CEVAP
Kurulanmadan namaza durmak caizdir. Şafii'de, kurulanmamak daha iyidir.


Yaradan ve çıbandan çıkan kan
Sual: Namaz kıldıktan sonra yarasından veya çıbanından kan çıktığını gören kimsenin, kıldığı namazı iade etmesi gerekir mi?
CEVAP
Eğer selam verince hemen bakıp, damlamış olduğunu görürse, namazını iade eder. Selamdan birkaç dakika sonra bakıp görürse, namazını abdestli kılmış sayılır.


Böyle akan yarası olan kimsenin Maliki mezhebini taklit etmesi iyi olur. Çünkü, Maliki'de yarasından kan çıksa da, abdesti bozulmuş olmaz. Kan, namazda iken çamaşırına bulaşsa da, Maliki'de necaset namaza mani olmaz.


Namazını ve orucunu bozan
Sual: Nafile namaz kılarken veya nafile oruç tutarken bir mazeretle veya mazeretsiz namazını veya orucunu bozan kimsenin, bunları kaza etmesi gerekir mi?
CEVAP
Bozulan nafile namazları tekrar kılmak, bozulan nafile oruçları da tekrar tutmak vacibdir. Çünkü, nafileye başlanınca, bunu tamamlamak vacib olur. (Uyun-ül-besair)


Namaza uyandırmak
Sual: Namazı kerahat vaktine veya kazaya kalacak olanı uyandırmamak günah mıdır?
CEVAP
Fitneye sebep olmayacaksa, uyandırmamak mekruh olur. Eğer söz vermişse, o zaman uyandırmamak haram olur.


Namaz kılıyor mu?
Sual: Bir kimsenin namaz kılıp kılmadığını takip etmek, araştırmak suizan olur mu?
CEVAP
Sebepsiz takip, suizan olur. Önemli bir sebep için olursa, mesela onunla evlenmek gerekiyorsa, o zaman caiz olur.


Namazda Resulullah'a uymak
Sual: Namaza dururken, (Peygamber efendimiz bu namazı kıldığı için ben de kılıyorum) diye düşünmek uygun olur mu?
CEVAP
Evet, çok iyi olur. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
(Bu farzı Peygamber efendimiz kıldı, ben de kılıyorum) diye niyet edilirse, farzı yapmak sevabından başka, tâbi olmak sevabı da ayrıca hâsıl olur. (3/87)


Hayırlı işlere sağdan başlanır
Sual: Namaz kılarken, yanıma gel anlamında, arkamızdan biri sırtımıza dokunuyor. Onun yanına giderken önce sağ adımı mı atmak gerekir?
CEVAP
Evet, hayırlı işlere sağdan başlanır.


Namazı geçmeyenler
Sual: (İslam Ahlakı) kitabındaki hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(1. kat gökteki melekler, yalancının;
2. kattakiler, kalbi namazda dünya işiyle meşgul olanın;
3. kattakiler, namazını beğenenin;
4. kattakiler, kibredenin;
5. kattakiler, haset edenin;
6. kattakiler, merhametsizin;
7. kattaki meleklerse, tamahkârın namazını geçirmeyip geri çevirirler.)
Peki, bu namazlar sahih olmuyor mu?
CEVAP
Şartlarına uygunsa sahih olur, yani namaz borcundan kurtulur. (Namazını geçirmezler) demek, (O namaz için vaat edilen büyük sevablara kavuşamaz) demektir.


Namaz kılındığını gizlemek
Sual: Namaz kıldığımızı saklamamız caiz midir?
CEVAP
Evet, gerekiyorsa gizli kılınır.


Uyanmak için tedbir
Sual: Namaz vakti girdikten sonra, tedbir almadan uyuyup namazı kaçırmak haram mıdır?
CEVAP
Vakit girdikten sonra uyuyup namazı kaçırmak, haram değilse de, tahrimen mekruhtur. Birine tembih ederek veya çalar saat kurarak uyanmayı temin edince mekruh olmaz. Vakit girdikten sonra, kılmadan uyumak özür olmaz. Bunun, vakit çıkmadan uyanması için tedbir alması farz, vakit girmeden uyuyanın tedbir alması ise, müstehabdır. (S. Ebediyye)


Korku namazı
Sual: Korku namazı nasıl kılınır?
CEVAP
Bir tehlike anında veya düşman saldırınca, cemaat iki gruba ayrılır, imamın arkasında, farz namazı nöbetleşe kılarlar. İki rekâtlı bir namazın ilk rekâtını veya dört rekâtlı bir namazın ilk iki rekâtını imamla birlikte kılan birinci grup, ikinci secdeden veya ilk oturuştan sonra cemaatten ayrılıp görev başına gider, ikinci grup gelerek imamla birlikte kalan rekâtları tamamlayıp görevlerine dönerler. İmam kendi başına selam verir. Daha sonra da birinci grup kıraatsiz, ikinci grup kıraatli olarak nöbetleşe namazlarını tamamlar, böylece hem cemaatle namaz ifa edilmiş, hem de görev aksatılmamış olur. (F. Hindiyye)


Sünneti kaza etmek
Sual: Kitaplarda, (Sabah camiye gelen biri, sünneti kılınca cemaati kaçıracağından korksa, sünneti terk edip imama uyar. Kılmadığı sünneti kaza etmesi de gerekmez) deniyor. Kılınamayan bu sünnet, öğleden önce kaza edilse, bir mahzuru olur mu?
CEVAP
Mahzuru olmaz, iyi olur. İmam-ı Muhammed'e göre sünnet, Şeyhayn'a göreyse nafile sevabı alır. Diğer dört vaktin sünnetleri de kaza edilirse, sünnet değil, nafile kılınmış olur ve nafile sevabı alınır.


Bahçeye izinli girmek
Sual: Birinin bahçesinde izinsiz namaz kılmak caiz midir?
CEVAP
Bahçeye zarar verilmezse caizdir. Bahçenin etrafı çevriliyse izinli girmeli!


Cepteki resim
Sual: Bazıları parada resim olduğu için, paraları çoraplarının içine koyup yalın ayak kılıyorlar. Caiz mi?
CEVAP
Paradaki resim, cepte kapalı olduğu için namaza zararı olmaz. Hanefi'de yalın ayakla namaz kılmak mekruhtur.


Çok önemli beş şart
Sual: Tergib-üs-salat kitabındaki hadis-i şerifte, (Cuma günü sabah namazından önce, üç kere "Estağfirullah el-azîm ellezî lâ ilâhe illâ hüvel hayyel kayyûme ve etûbü ileyh" okuyanın, kendinin ve ana babasının bütün günahları affolur) buyuruluyor. Bu herkes için geçerli midir?
CEVAP
Şartsız bildirilen böyle hususlar, mutlaka şarta bağlıdır. Bu şartlar şunlardır:
1- Müslüman olmak. [Müslüman olmayanın hiçbir iyiliğine sevab verilmez. Ana babası Müslüman değilse, Müslüman evladın okumasının onlara bir faydası olmaz.]


2- Ehl-i sünnet itikadında olmak. [Bid'at ehlinin de, hiçbir ibadetine sevab verilmez.]


3- Kul haklarını ödemek. [Ödenmedikçe, kul hakları istiğfar söylemekle affolmaz.]


4- Kazaya kalmış farzları ödemek. [Namaz, oruç gibi farz ibadetleri ödemedikçe, istiğfar söylemekle bunlar ödenmiş olmaz.]


5- Haramlardan vazgeçmek. [Haramlardan el çekmedikçe, istiğfar söylemekle haramlar affolmaz. Haramlar bırakılınca, istiğfar söylemekle günahlar affolur.]


Demek ki, bu beş şart varsa üç istiğfar duası okumakla, hem kendisinin, hem de ana babasının bütün günahları affolur. Bu şartlar yoksa affolmaz.


Namazda abdesti bozulan
Sual: Namazı veya abdesti bozulan, namazdan çıkarken, selam verir mi?
CEVAP
İkisi farklıdır. Namazı bozulan, zaten namazdan çıkmış olur, selam vermesi gerekmez. Abdesti bozulan ise, hemen bir omzuna selam verip, namazdan çıkar, çünkü abdesti bozulmuş olup, namazı bozulmamıştır. Hemen gidip abdestini tazeleyip, kaldığı yerden namazına devam edebilir, ama baştan kılması iyi olur.


Rabbena atina
Sual: Son oturuşta salli bariklerden sonra okunan Rabbena atina âyetini, Allahümme Rabbena âtina… diye okumak daha mı iyi olur?
CEVAP nbsp;
Allahümme diye başlayarak okumak da caizdir; fakat Rabbena diye başlamak daha iyidir.


Alındaki yara
Sual: Alnımda, sağ kaşımın hizasında yara var. Namaz kılarken yaranın üstüne secde edersem kanıyor. Abdestimin bozulmaması için sadece alnımın sol tarafını ve burnumu yere değdirmem caiz olur mu?
CEVAP nbsp;
Caiz olursa da, yarayı oksijenli suyla yıkayıp, merhem sürüp, bantlayarak normal secde etmek daha uygun olur.


Namazda şaşıran
Sual: Bir kimse, dört rekâtlık bir namaz kılarken, üçüncü rekâtta mı, beşinci rekâtta mı olduğunda şüphe ederse nasıl hareket eder?
CEVAP
Üçüncü rekâtta mı, beşinci rekâtta mı olduğunda şüphe ederse, hemen oturup Ettehıyyatüyü okur. Sonra kalkar bir rekât daha kılıp tekrar oturup Ettehıyyatüyü okur. Sonra ayağa kalkar; bir rekât daha kılıp oturur. Ettehıyyatüyü okuduktan sonra secde-i sehv yapar. Böylece namaz tamamlanmış olur.


Eğer üç kıldıktan sonra şaşırmışsa, dördüncü rekâtta oturduğu için o namaz sahih olur. Beşinci rekâta kalktığında şaşırmışsa, yine dördüncü rekâtta oturduğu için o namaz sahih olur. Böyle durumlarda son rekâtta oturmaya dikkat etmelidir; çünkü son rekâtta oturulmazsa namaz sahih olmaz.


Şafak nedir?
Sual: S. Ebediyye'deki bir hadis-i şerifte, (Cebrail aleyhisselamla şafak kararınca yatsıyı kıldık) buyuruluyor. Yine S. Ebediyye'de (Akşam namazının vakti, güneş kaybolduktan sonra başlayıp, şafak kararıncaya kadar devam eder) deniyor. Şafak, sabah, tan vaktine denmiyor mu?
CEVAP
Güneş doğmaya yakın tan zamanına şafak dendiği gibi, Güneş'in batıp ortalık kararmaya başladığı zamana da şafak deniyor.


Namazı ilk vaktinde kılmak
Sual: Cemaate gidemeyenin ve kadının, namazı vakti girer girmez kılmaları daha iyi değil midir?
CEVAP
Evet, namazı vakti girer girmez kılmak daha faziletlidir. Cemaatle kılmak veya cemaati çoğaltmak için geciktirmek caizdir. Cemaatle kılınmayan yerlerde ise, vakit girer girmez kılmak evladır. Kadınların da vakit girer girmez hemen kılmaları evladır. (Redd-ül Muhtar)


Namaza dört şeyle girilir
Sual: İslam Ahlakı kitabında (Namaza dört şeyle girilir: Farz, vacib, sünnet ve müstehabla) deniyor. Bunlar nelerdir?
CEVAP
Hanefî'de, ellerini kulağının hizasına kaldırmak ve avuç içini kıbleye çevirmek sünnettir.


Erkeklerin başparmağını kulak yumuşağına değdirmesi ve kadınların, omuz hizasına kaldırması müstehabdır.


Tekbir getirmek farzdır. Tekbir getirirken Allah demek farz, ekber ile birlikte söylenince vacib de yerine gelmiş oluyor.


İmam-ı a'zama göre, Allah demekle farz yerine gelmiş olur. Fetva da böyledir. Allahü ekber ifadesinden başka şeyle namaza başlamak mekruhtur. (İbni Âbidin)


Yalnız Allah deyip de, ekber denmezse vacib terk edilmiş olduğundan tahrimen mekruh oluyor.


Allah-ül-kebîr veya Allahü kebîr demekle de farz yerine gelir. Allahü celle, Allahü a'zam, Er- Rahmanü ekber, Lâ ilahe illallah, Tebarekellah, Er-Rahman, el-Hâlık, er-Rezzak derse farz yerine gelmiş olur. (Halebi)


Vacibin de yerine gelmesi için, Allahü ekber diyerek namaza başlamak şarttır. Diğer üç mezhepte Allahü ekber demek farzdır. (İslam Ahlakı)


Depremden kaçmak
Sual: Namaz kılarken deprem olsa, hemen namazı bozup kaçmak mı gerekir?
CEVAP
Muteber kitaplarda, (Kapalı yerdeyken deprem olursa, oradan dışarı kaçmak müstehabdır) buyuruluyor. (Redd-ül-muhtar, Bezzaziyye)


Namazı, zaruretsiz bozmak haramdır. Ancak deprem sebebiyle evimize, kendimize veya çoluk çocuğumuza bir zarar gelecekse, o zararı önlemek için namazı bozmak caiz olur. Ortada başka sebep yoksa bozmak caiz olmaz.


Namazı ilk vaktinde kılmalı
Sual: Namazı vakti içinde mesela vaktinin sonunda kılmakta mahzur var mıdır?
CEVAP
İkindi, akşam ve yatsı namazını geciktirip, mekruh vakte bırakmak tahrimen mekruhtur, günahtır. Sabah ve öğle namazını ise vaktin sonunda kılmak günah değildir, ama efdali her namazı vakit girer girmez kılmaktır. Bir hadis-i şerif meali:
(İlk vaktinde kılınan namazda Allah'ın rızası vardır, vaktin sonunda kılınanda da Allah'ın affı vardır.) [Tirmizî]


(Namazı vakit girer girmez kılmak Allah'ın rızasına, ortasında kılmak Allah'ın rahmetine, sonunda kılmak ise Allah'ın affına vesiledir.) [Dâre Kutnî]


Namazı mekruh olarak son vaktinde de kılan, yine affa uğrayabiliyor. Hiç kılmayan için öyle bir af müjdesi yoktur. Namazı kesinlikle aksatmamalı, namaza mani olan işlerde hayır olmadığını bilmeli.


Son teşehhütte
Sual: Bir hadiste, (Allahü teâlâ buyurdu ki: Abdesti bozulunca abdest almayan bana cefa etmiş olur. Abdest alıp da, iki rekât namaz kılmayan da bana cefa etmiş olur. İki rekât namaz kılıp da, dua edip benden bir ihtiyacını istemezse yine bana cefa etmiş olur. İki rekât namaz kıldıktan sonra dua edenin duasını kabul etmezsem ben de ona cefa etmiş olurum. Hâlbuki ben cefa etmem) buyuruluyor. Bu müjdeye kavuşmak için her namazda, son teşehhütte Rabbena'dan sonra şu duaların hepsini okumakta mahzur var mıdır? 1- Rabbicalni…, 2- Rabbenağfirli…, 3- Allahümme inni eselüke…, 4- Allahümme inneke…, 5- Allahümme mağfiretüke…, 6- Allahümme ya mukallibel kulüb… 7- Allahümme inni euzübike…
Bu duaların manaları nedir?
CEVAP
Namazda okunan Kur'an-ı kerim daha sevab olduğu gibi, namazda yapılan dua da daha sevabdır. Dediğiniz duaları son teşehhütte, Rabbena'dan sonra okumakta mahzur yoktur, iyi olur. Duaların manaları şöyledir:
1- Rabbic'alnî mukîmessalatî ve min zürriyyetî rabbenâ ve tekabbel düâi = Ey Rabbim! Beni ve soyumdan gelecekleri namazı devamlı kılanlardan eyle, ey Rabbimiz! Duamı kabul et!


2- Rabbenağfirlî veli vâlideyye ve lil-mü'minine yevme yekûmül hisab = Ey Rabbimiz, kıyamette hesaba çekileceğimiz gün beni, ana babamı ve müminleri affet!


3- Allahümme innî es'elükes-sıhhate vel-âfiyete vel-emânete ve hüsnel-hulkı verrıdâe bilkaderi birahmetike yâ Erhamerrâhimîn = Yâ Rabbi, bana sıhhat, âfiyet [dinimi ve itikadımı bid'atlerden, amelimi ve ibadetimi âfetlerden, nefsimi şehvetlerden, kalbimi heva ve vesveseden koru] ve güzel ahlak ver, emanete riayet etmeyi, hıyanet etmemeyi ve kaderine rıza göstermemi nasip eyle! Ey merhamet sahiplerinin en merhametlisi! Merhametin hakkı için, duamı kabul eyle!


4- Allahümme inneke afüvvün kerîmün tuhıbbül afve fa'fü annî = Ya Rabbi sen elbette affedicisin, kerimsin, affetmeyi de seversin, ihsanınla beni de affet!


5- Allahümme mağfiretüke evsau min zünûbi ve rahmetüke erca indî min amelî = Yâ Rabbi, senin mağfiretin, benim günahlarımdan çok geniş, çok fazladır. Sonsuz rahmetinin yanında benim amelim hiçtir. Ben bu amelime değil, rahmetine güveniyorum. Rahmetinle günahlarımı affet!


6- Allahümme yâ mukallibel kulûb, sebbit kalbî, alâ dînik = Ey büyük Allah'ım, kalbleri iyiden kötüye, kötüden iyiye çeviren, ancak Sensin. Kalbimi, dininde sâbit kıl, dininden döndürme, Müslümanlıktan ayırma!


7- Allahümme innî eûzü bike min hemezât-iş-şeyatîn = Yâ Rabbi, [insan ve cin] şeytanlarının vesvesesinden, şerrinden ve sataşmalarından sana sığınıyorum, beni onlardan koru!


İmsak vaktinden sonra
Sual: Sabah namazının sünnetinden önce, şükür namazı, tehıyyet-ül mescit gibi herhangi bir nafile namaz kılınır mı?
CEVAP
İmsak vaktinden sonra, sabah namazının sünneti hariç, hiçbir nafile namaz kılınmaz. Sabahın farzından sonra ise, sabahın sünneti de kılınmaz. (Dürer)


Sabahleyin, tan yeri ağardıktan, güneş doğuncaya kadar, sabah namazının sünnetinden başka nafile kılınmaz. (S. Ebediyye)


Namazda selam verirken
Sual: Namazın sonunda selam verirken, (Peygamber efendimize ve şerefli meleklere) diye niyet ediyorum. Böyle niyetin bir mahzuru var mıdır?
CEVAP
Mahzuru yoktur, iyi olur. Melekler için şerefli denir. Şerefli oldukları Kur'an-ı kerimde bildirilmektedir. (Enbiya 26)


Elde olmadan gülmek
Sual: Ruhi yönden rahatsızım. Elimde olmadan her namazda yanımdakiler işitecek kadar gülüyorum. Namazım ve abdestim bozulmuş oluyor mu?
CEVAP
Elde olmadan gülmek, elde olmadan idrar kaçırmaya benzer. Yani elde olmadan gülmek bir özürdür. Elde olmadan idrar kaçırmak gibi, abdesti de, namazı da bozmaz. Hanefî'de özür sahibi olur, her namaz vakti girince abdesti bozulur. Mâlikî taklit edilirse, abdesti bozan başka bir şey olmadıkça, böyle özürler abdesti de, namazı da bozmaz.


Namazda gözler nereye bakar?
Sual: Namaz kılarken, kıyamda, rükûda, otururken ve selam verirken gözler nereye bakar?
CEVAP
Kıyamda secde yerine, rükûda ayakların üstüne, otururken dizlerin üstüne, selam verirken omuz başlarına bakılır. Bunlar müstehabdır.


Sabah namazına kalkmak
Sual: Sabah namazlarına kalkamayan ne yapmalıdır?
CEVAP
Şu üç şeye dikkat etmelidir:
1- Namazları vaktinde kılmak için gerekli tedbirleri almalı. Mesela erken yatmalı, çalar saat kullanmalı.
2- Haramlardan sakınmalı.
3- Helâl yiyip içmeli.


Farzı az önde kılmak
Sual: Sünneti, farz kılınan yerden geri de mi kılmak gerekir? Önde kılmak mekruh mudur?
CEVAP
Mekruh değildir. Farzı önde kılmak evladır. Mesela öğlenin sünnetini kılınca, imkân varsa, son sünneti de farz kılınan yerin solunda ve az gerisinde kılmak iyi olur. Farzı biraz solda ve ileride kılmak iyidir. Böyle farklı yerlerde kılmak müstehabdır. Namaz kılınan yer şahitlik edecektir. Bunun için değişik yerlerde namaz kılmak daha sevabdır. (Şir'a şerhi)


İmamın, farz kıldığı yerde, son sünneti kılması mekruhtur. Cemaatin kılması mekruh değilse de, başka yerde kılmaları müstehabdır. Son sünneti başka yerde, hattâ yolda kimseyle konuşulmazsa, evde kılmak daha iyidir. (İmdad)


Cami kalabalık olunca, farzdan sonra aynı yerde son sünneti kılmak zorunda kalan, müstehab işlemek için yanındakini emrivaki ile kendi yerine çekip, kendisi onun yerine geçmeye çalışmamalıdır.


Sual: Namazda selam verdikten sonra, eksik kıldığını hatırlayan kimse, kalkıp kalan rekâtları tamamlasa, namazı sahih olur mu?
CEVAP
Selam verince hatırlayıp da kalkarsa sahih olur. Allahümme entesselam'ı okuduktan sonra kalkarsa sahih olmaz, çünkü Allahümme... denince artık namazdan çıkılmış olur.


Namazı nasıl kılacağım