BM ve ABD'den Barzani'ye: Reformumu erteleyin, Konfedaralizm modeline geçin

Çetiner ÇETİN / ANKARA - Irak Kürt bölgesi yönetimi başkanı Mesud Barzani’nin, bölgedeki siyasi partilerin büyük bir bölümünün desteğini alarak ilan ettiği 25 Eylül bağımsızlık referandumuna az bir zaman kala BM Güvenlik Konseyi üyesi ABD, Almanya, Fransa, İngiltere’nin resmi temsilcileri Barzani ile 4 saati aşkın bir toplantı gerçekleştirdi. Temsilciler, referandum kararının bölgesel güvenlik şartlarını geri dönülmesi güç bir sürece doğru sürükleyeceği uyarısında bulunarak referandum kararının iptali veya ertelenmesini talep etti.
 
KÜRTLERİN KOPMASI SÜNNİ-Şİİ SAVAŞA BAŞLATIR
Öncelikle Ankara’dan dün sabah saatlerinde gelen sert tepkinin ardından BM Güvenlik Konseyi ülkelerin üyeleri, “referandum hakkınız, ancak Ortadoğu radikalizmi Kürtleri hedefi haline dönüştürecektir. Kaygılarımız var, önerilerimiz var. Çözümsüz kalınmamalı. Bölge terör örgütlerinin hareket alanı. Terör temizleninceye kadar kararınızı ertelemeniz bölge halkları için somut bir destek olacaktır. Kürtlerin Irak’tan kopması Irak’ı İranlaştırır. Bu bölgedeki terör olaylarını Sünni-Şii savaşına dönüştürür” yorumu yaparak, önerilerini sundukları öğrenildi.
 
REFERANDUMUN ERTELENMESİ İÇİN SOMUT ÖNERİ
BM Üyesi ülkelerin liderleri daha önce Barzani’nin aldığı referandum kararını sıcak bakmadıklarını ilan etmişlerdi. Özellikle ABD’nin tavrı Pentagon ve Dışişleri seviyesinde iki kez dile getirilmişti. Şimdi ABD liderliğinde, BM Güvenlik Konseyi Üyeleri, daha önce erteleyin çağrılarının dışında Kürt yönetimine somut bir öneriler sundu.
 
FEDERALİZM YERİNE KONFEDERALİZM DESTEĞİ
BM Güvenlik Konseyi üyesi ülkelerin 4 saati aşkın gerçekleştirdiği görüşmede, ABD’li temsilci McGurk tüm temsilciler adına Iraklı Kürtlerin Irak’tan kopmamaları ve referandumu ertelemeleri durumunda  Irak Anayasasına göre federal bölge olarak tanımlanan Kürdistan bölgesinin konfedaral bir bölgeye dönüşmesi için BM güvenlik konseyinden bir eylem planı benimseyeceklerini, ayrıca 2027’ya kadar sürecek 3 aşamalı bir yol haritası hazırlayacaklarının garantisini verdiği öğrenildi. Ancak Kürtlerin istediği 4 konuda bir anlaşmanın sağlanamadığı ve bu nedenle toplantıda beklenen anlamda bir ilerlemenin olmadığı kaydedildi. Temsilcilerin Barzani’nin taleplerini üstlerine bildirecekleri öğrenilirken, Kürt yöneticilerin bir ilerlemenin kaydedilmesi huşunda ciddi beklentilerinin kalmadığı belirtiliyor.
 
‘KERKÜK PLANA DAHİL EDİLSİN’ ŞARTI
4 saati aşkın süren görüşmede, temsilcilerin sunduğu 9 öneri her boyutu ile tartışılırken, Kürt yönetimi bu maddelerin BM Güvenlik konseyi tarafından resmen tanınması ve bir yetkili kurul ve sürecin takibini yapacak bir komisyonun oluşturulmasını isterken, “Kerkük konfedaralime dahil edilsin” önerisinde bulunduğu öğrenildi. Temsilciler ise Kürt yetkililerin 7 önerisini üstlerine aktaracak ardından önümüzdeki bir kaç günlük süreç içinde kararların uygulanıp uygulanamayacağına karar verileceği öğrenildi. Kürt yönetiminin kabul etmesi durumunda BM Güvenlik konseyi 72 saat içinde bir oturum gerçekleştirecek.
 
REFERANDUM KARARINI TEK BAŞIMA ALMADIM
Görüşmelerde henüz istenilen ve beklenilen sonuçlar elde edilmezken Kürt yetkililer, görüşmelerin devam edeceğini kaydettiler. Kürt kaynaklar, Barzani’nin görüşmede, “referandum kararını ben tek başıma almadım. İçinde Kerkük’ün olmadığı hiç bir şartı kabul etmemiz mümkün değildir. Kerkük meselesini netleştirmeden bir daha bir plan üzerinde görüşmekte siyasi olarak bizim açımızdan doğru olmaz” yorumunu yaptığını belirtti.