ABD hükûmeti duvara takıldı

OSMAN SAĞIRLI

Amerikan tarihinin en uzun süredir devam eden hükûmet kapanması yaşanıyor. Tam 25 gün... Bundan önceki en uzun süreli kapanma 1995’te 21 gün olmuştu.
Hükûmet kapatmalarına zemin hazırlayan tablo 1974 Kongre Bütçe Kanunu ile başladı. O zamandan beri Kongre, 21 ayrı olayda federal hükûmete fon sağlama yetkisi vermedi.
ABD’deki düzenlemeye göre, Kongre kalıcı bütçe onaylanana kadar geçici ek bütçelerle arayı kapatamazsa “Hükûmet kapanıyor” ve acil ve temel hizmetler dışında bütün kamu faaliyetleri duruyor.
Bütçe görüşmeleri sırasında hükûmetin, kapanmanın eşiğine gelmesi sıkça rastlanan bir durum. 1976 yılında Kongre’nin bütçe ve kamu harcamaları bütçesini geçirmekte kullandığı yasal çerçeve kabul edildiğinden bu yana hükûmet resmen 18 kere “kapandı”.
Bunların ilk altısında pratikte kamu faaliyetleri hiçbir şekilde etkilenmedi. Çünkü 1980 yılına kadar hükûmetin kapatılması gibi bir durum söz konusu değildi. O tarihe kadar başkanların elinin altında bütçeden gelen bir fonlama yoksa kredi alarak işleri sürdürmesi mümkündü.
Federal hükûmetin “kapanması”, acil ve zaruri nitelikte olmayan kamu çalışanlarının zorunlu ücretsiz izne çıkarılması ve birçok devlet programının askıya alınması manasına geliyor.
Kapatma sırasında muaf olmayan personele “izinli” olduklarını bildiren mektuplar gönderiliyor ve ücretleri bu süre içinde ödenmiyor. Hükûmet açıldığında, mecburi izne çıkarılan kamu çalışanlarının ödemeleri geriye doğru yani kapatma dönemini de kapsayacak şekilde yapılmaya başlıyor. İzne çıkarılmayan temel kamu hizmetlerinde çalışanların da maaşları kesiliyor ama onlar çalışmayı sürdürüyorlar.
Şu anda 420 bin federal işçi ücret ödemeden çalışıyor; 380 bin kişi ise izinli... Vergi iadeleri gecikebilir; kadın, bebek ve çocuklara yapılan ödemeler ise fon eksikliği sebebiyle kesilme tehlikesi ile karşı karşıya.

BEYAZ SARAY'A PİZZA VE HAMBURGER SİPARİŞİ
ABD Başkanı Donald Trump, hükûmetin kapanması sebebiyle yemek hizmeti veren personelin yetersiz kaldığı gerekçesiyle Beyaz Saray’a hamburger ve pizza sipariş etti. Üniversiteler arası ulusal futbol liginde şampiyon olan oyuncuları Beyaz Saray’da ağırlayan Trump, konuklarına 300’den fazla hamburger, patates kızartması ve pizza ısmarladı. Trump, gazetecilere yaptığı açıklamada, hükûmetin kapanması sebebiyle ücretini kendi ödediği hazır gıda sipariş ettiğini söyledi. Hükûmetin kapanması, Beyaz Saray personeli dâhil kamuda 800 bin çalışanı etkiledi. Çalışanların bir kısmı zorunlu izne ayrıldı, bir kısmı da ücretsiz çalışıyor. Trump, federal bütçeyi, Meksika sınırına duvar ödeneği kapsamaması hâlinde onaylamayacağı konusunda ısrarcı olacağını söylüyor. Sporcular ise bu sıra dışı davette bol bol fotoğraf çekerek sosyal medyada paylaştı.