BM kararları da İsrail'i durduramıyor!

Ebru Karatosun ANKARA

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Dünya 5’ten büyüktür" diyerek her fırsatta reform çağrısı yaptığı BM’nin mevcut yapısı, İsrail'in son saldırıyla birlikte yeniden gündeme geldi. BM'de 1947 yılından bu yana, İsrail'in Kudüs'te 'işgalci statüsü'nde olduğunu da belirttiği, onlarca karara imza atıldı. Ancak, İsrail bu kararların hiçbirine uymadı. Alınan ilk karar, BM Genel Kurulunun 27 Kasım 1947'de verdiği 181 sayılı 'taksim’ kararıydı. Karar, Filistin'de Kudüs'ün özel statüde olduğu bir düzende, Arap ve Yahudi devletinin kurulmasını öngörüyordu. 11 Aralık 1948 tarihli 194 sayılı kararla da Filistinli mültecilere, topraklarına geri dönüş hakkı tanınmıştı.
BM Genel Kurulu, İsrail'in 1967 yılında Arap-İsrail Savaşı'nda Doğu Kudüs'ün yanı sıra Gazze Şeridi, Batı Şeria, Sina Yarımadası ve Golan Tepelerini işgal etmesi üzerine, önemli bir karar daha almıştı. 2.253 numaralı karar ile İsrail'in Kudüs'ün statüsünü değiştirmeye yönelik faaliyetlerinden derin endişe duyulduğu ifade edilerek, bu tedbirlerin geçersiz olduğu ve İsrail'in bu tedbirlerden vazgeçmesi gerektiği belirtilmişti.

ULUSLARA ÇAĞRI YAPMIŞTI
BM Genel Kurulu, 10 Aralık 1983'te aldığı 38/180 sayılı kararında da İsrail'in 'barışsever bir üye' olmadığına dikkat çekerek, bütün uluslara, İsrail ile diplomatik, ticari ve kültürel bağları koparmaları çağrısı yapmıştı. Ayrıca, ABD eski Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak kabul ettiğini açıklamasının ardından 21 Aralık 2017'de BM Genel Kurulundan önemli bir karar daha çıkmıştı. 10/22 sayılı kararda, Kudüs'ün statüsünü, karakterini veya demografik yapısını değiştirme niyetindeki kararların yasal bir etkisi olmadığı belirtilmiş ve nihai statüsüne BM kararları çerçevesinde yürütülecek müzakereler sonucunda karar verilmesi gerektiği aktarılmıştı. Yine, BM'ye üye tüm devletlere, "Kudüs'te diplomatik misyon kurmaktan kaçınma" vurgusu yapılmıştı.

KÂĞIT ÜZERİNDE KALIYOR
BM Genel Kurul tarafından alınan kararlar tavsiye niteliğinde iken, Güvenlik Konseyi'nin kararları bağlayıcı... Dünyayı soykırım, işgal gibi sorunlardan kurtarmak için kurulan BM'nin İsrail’le ilgili aldığı kararlar sadece kâğıt üzerinde kaldı. Birçok karar da BM Güvenlik Konseyi’nde 5 daimi üyesinden biri olan ABD’nin engellemesi ile çıkmadı.