Devlerin kapışma alanı Asya
DÜNYA Haberleri
Kırgızistan ile Tacikistan sınırında başlayan gerginlik çatışmaya dönüştü. 11 bin sivil evlerini terk etti. Uzmanlara göre küresel güçlerin yeni çekişme alanı Asya.
Yılmaz Bilgen - Afganistan’da Batı destekli yönetimin devrilmesi, Karabağ savaşı, Kazakistan’da yaşanan gerilim, Ukrayna krizi ve son Tacikistan ile Kırgızistan arasında yaşanan çatışma dikkatleri bölge üzerinde yoğunlaştırdı. Afganistan ve Ukrayna’da büyükelçilik görevlerinde bulunan Emekli Büyükelçi Ali Bilge Cankorel, Asya genelinde yeni fay hatları ve çatışma alanlarının üretildiğini ve bölge denkleminde radikal değişimler yaşandığını söyledi. Cankorel “Çin, Tacikistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Kazakistan üzerinde etkinliğini artırdı. Putin Rusya’sı ise Ukrayna’nın NATO üyeliğini kendisine yönelik kuşatma olarak görüyor. ABD öncülüğündeki Batı bloku da tehdit ve tehlike algısını Asya üzerinden şekillendiriyor” dedi.
ASYA ÖNEMLİ BİR PAZAR
Gazetemize konuşan Cankorel, Asya sahip olduğu potansiyel itibarı ile Çin-ABD çekişmesinin yeni merkezi olacak. Asya coğrafi konumu itibarı ile hem küresel ticaret için hayati önem arz ediyor hem de olağanüstü yer altı zenginliği ile dikkat çekiyor. ABD-Çin ikilisine, genişleme, toprak büyütme stratejisi dâhilinde hareket eden Rusya’yı da eklememiz gerekiyor. Bu üçlünün rekabeti, var olan eski fay hatlarına yenilerini de ekleme ve üretilen krizleri fırsata dönüştürme temelinde büyüyor. Mevcut gelişmelere paralel olarak Türk Devletleri Teşkilatının tarihî bir hamle olduğunu söyleyebiliriz. Ancak SSCB’den bağımsızlığını kazanan kardeş cumhuriyetler, hukuk, savunma, demokrasi ve ekonomi alanında çok daha güçlü adımlar atmalı. Birlikteliğin çok daha üst boyutlara taşınması bölgenin geleceğini etkiler” ifadelerini kullandı. SSCB sonrası Moskova’da büyük bir travma yaşandığını kaydeden Emekli Büyükelçi Cankorel “Moskova’nın stratejisi Kadirov ve Lukaşenko örneğini yaygın hâle getirmek. Ukrayna’nın demokrasi konusundaki adımları Kremlin için Donbas ve Lugansk vesairden daha büyük tehdit. Gürcistan’ın benzer girişimi boğuldu ve akim hâle getirildi. Putin iktidarı kendisine borçlu olan yöneticiler istiyor ve Belarus modelini yaygın hâle getirmeye çalışıyor” diye konuştu. Cankorel’e göre Türk devletleri Kazakistan krizinden büyük dersler çıkarmak zorunda. Yaşanan olaylar enerji kaynakları bakımından zengin Kazakistan’da ciddi iktidar-meşruiyet boşluğu oluşturdu ve bu durum diğer komşu ülkelere de taşınabilir
ATEŞKES SAĞLANDI
2 kişinin öldüğü, 21 kişinin yaralandığı çatışmaların ardından iki ülke “sınırda tam ateşkes” konusunda anlaştı. Taraflardan her birinin, sınıra çekilen ek kuvvet ve araçların daimi konuşlanma yerlerine geri çekilmesi, Batken-Isfana kara yolunun trafiğe açılması, çatışmayı önlemek için iki ülkenin ortak devriye yapması kararlaştırıldı.
Emekli Büyükelçi Türkiye’nin Ukrayna konusunda istikrarlı bir strateji izlediği ve doğru bir diplomasi örneği sergilediği görüşünde. Putin’in ziyaretini ise Türkiye’ye olan ihtiyacı gereği daha fazla yakınlaşma ve haklılığını anlatma temelinde değerlendiriyor.
RUSYA KIŞKIRTIYOR
Kırgızistan-Tacikistan sınırında 27 Ocak akşamı başlayan gerginlik çatışmaya dönüştü. Kırgızistan-Batken ve Leylek yerleşkeleri Dörtköçe bölgesinde akşam 22.00 sularında Çırdöve karakoluna Tacik güçleri tarafından ateş açılması ile başlayan olaylarda iki kişi öldü, 21 kişi yaralandı. Kırgız gazeteci Destan Razakoğlu, olayların Tacik tarafının provokasyonu ile başladığını aktardı. Yaşanan çatışma nedeniyle 11 bin sivil evlerini terk etmek mecburiyetinde kaldı. Kırgız gazeteci, Türkiye’den alınan SİHA’ların kullanıldığı yönünde yapılan haberlerin yalan olduğunu vurguladı. Destan Razakoğlu ayrıca Kırgızistan Devlet Başkanı Sadr Caparov’un Çin’e yapacağı ziyarette dikkat çekti ve bu ziyarette KırgızistanÖzbekistan arasında faaliyete geçecek tren yolu projesinin tarihî önem taşıdığını ifade etti. Kırgızistan bu sayede Rusya’dan bağımsız olarak Türkiye dahil tüm dünyaya açılabileceği bir koridora sahip olacak. Bu sebeple Rusya olayları kışkırtıyor” dedi. Tacikistan Devlet Başkanı İmam Ali Rahman’ın 20 yıldır ülkeyi dikta metotlarıyla idare ettiğini anlatan Razakoğlu “Ali Rahman Kazakistan’dan sonra sıranın kendisine geleceğini düşünüyor. İç kamuoyunu yanıltma amacı ile de Kırgızistan’la gerilimi artırma yolunu deniyor. Bu noktada Türk Devletleri Teşkilatının varlığı ve misyonunun verdiği rahatsızlıkta da göz ardı edilmemeli. Rusya da bu konuda yanında. Çatışma anında hemen dolaşıma sokulan ‘Türk SİHA’ları kullanıldı’ yönündeki haberler de aynı planın parçası. Olaylar hem Kırgız hem Tacik tarafına büyük zarar veriyor” bilgisini verdi.
'da Takip Edin!
