Kuzey Irak'taki başkanlık krizi sürüyor

Görev süresi 20 Ağustos'ta sona erecek olan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani'nin koltuğunda kalıp kalmayacağına ilişkin tartışmalar devam ediyor. Süleymaniye merkezli ve İran'a yakın olduğu belirtilen Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), Goran Hareketi ve İslami Toplum Partisi (Komel), Barzani'nin 20 Ağustos'tan sonra görevine devam edemeyeceğini savunuyor. Bu partiler, söz konusu tarihten itibaren IKBY Parlamentosu Başkanı Yusuf Muhammed'in bölgesel başkanlığa vekalet etmesi gerektiğini ileri sürüyor. Barzani'nin lideri olduğu Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ise başkanlık seçiminin ertelenmesi nedeniyle Barzani'nin görevde kalacağını belirtiyor.
KDP milletvekili ve parlamento Yasa Komisyonu Başkanı Vala Ferit, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Barzani'nin, 20 Ağustos'tan sonra da görevini sürdüreceğini, Parlamento Başkanının "bölgesel başkanlığa" yasal olarak vekalet edemeyeceğini söyledi.
Kürdistan Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Ferit Esesert de yeni bir başkan seçilene kadar Mesut Barzani'nin görevinde kalacağını belirterek, "Barzani, yetkilerini kullanmaya devam edecek. Yetkilerinin bir kısmı hükümet ile Peşmerge Bakanlığına devredilecek. Barzani, 20 Ağustos'tan itibaren geçici veya yürütücü başkan olacaktır. Yasal boşluklar bu konuda çok etkili olmayacak. Çünkü hükümet ve parlamento görevini yürütüyor" değerlendirmesinde bulundu.
Goran Hareketi milletvekili Bahar Mahmut ise "15 numaralı yasa, hangi gerekçeyle olursa olsun başkanlık koltuğununun boş kalması durumunda Parlamento Başkanının buna vekalet edeceğini açık bir şekilde belirtiyor. Bu durum başka hiçbir yasal yorum gerektirmiyor. Eğer hiçbir uzlaşı olmazsa Parlamento Başkanı, 20 Ağustos'tan sonra 60 gün süreyle Kürdistan Başkanlığına vekalet edecektir" görüşünü savundu.
Barzani'nin görev süresinin dolmasına birkaç gün kala Kürt bölgesindeki siyasi gerginlik de yükseldi. Süleymaniye'den yola çıkan Goran Hareketi'ne mensup 15 milletvekili, KDP'ye bağlı güvenlik güçlerinin kendilerini Erbil'e sokmadığını ileri sürüp, geri dönmüştü. Barzani, yükselen tansiyonu düşürmek için bugün yayımladığı mesajda, tüm siyasi partilere parlamentoda toplanarak, "başkanlık krizini" çözmeleri çağrısında bulundu.
- Krizin nedeni seçimin ertelenmesi
IKBY Yüksek Seçim Kurulu, 20 Ağustos'ta yapılması gereken başkanlık seçimini, teknik hazırlıkların yetersizliğini gerekçe göstererek ileri bir tarihe ertelemişti. Barzani, seçimlerin daha önce belirlenen tarihte yapılması halinde aday olarak 4 yıllığına daha başkan olmayı planlıyordu. Ancak seçimin ertelenmesi bölgesel başkanlık krizine neden oldu.
Başkanlık seçimi ertelendiği için Barzani'nin görev süresinin uzatılması gerekiyor. Bunun için parlamentoda temsil edilen siyasi partilerin bir araya gelip ortak bir karar alması bekleniyor. KDP, Barzani'nin görev süresinin uzatılmasını ve ertelenen başkanlık seçiminin halk oyuyla yapılmasını istiyor. KYB, Goran Hareketi ve İslami Toplum Partisi (Komel) ise Barzani'nin görev süresinin uzatılmasına temkinli yaklaşıyor. Üç parti Barzani'nin görev süresinin uzatılması karşılığında yetkilerinin kısıtlanmasını ve bölgesel başkanlık seçiminin parlamentoda yapılmasını talep ediyor.
Mesut Barzani, 2005 yılında parlamento tarafından, 2009'da ise halk oyuyla IKBY Başkanı seçilmişti. Barzani'nin 2013 yılında görev süresi doldu. Ancak IKBY Parlamentosu, Barzani'nin görev süresini 20 Ağustos 2015'e kadar uzattı. Parlamento, şimdi ikinci kez Barzani'nin görev süresini uzatmaya hazırlanıyor. Ancak bu konudaki belirsizlik sürüyor. Partiler, Barzani'nin görev süresinin uzatılması konusunda henüz uzlaşmaya varamadı.
Kürt Bölgesel Parlamentosu 111 milletvekilinden oluşuyor. KDP 38, Goran 24, KYB 18, Yekgirtu 10, Komel ise 6 sandalye ile parlamentoda temsil ediliyor. Diğer sandalyeler ise küçük partiler ve kota uygulanan azınlık grupları arasında paylaşılıyor.