Tarihin en gizemli cihazı 'Enigma'

Hani hep derler ya “futbol maçlarında kırılma anları vardır” diye… Benzer anlar, savaşlarda da olmuştur. Nazi Almanyası tarafından 2. Dünya Savaşı sırasında gizli mesajların şifrelenmesi ve tekrar çözülmesi amacıyla kullanılan şifre makinesi Enigma da bu kırılma anlarından biridir. Cihaz, savaşın neticesini belirleyici rolüyle çok önemlidir. İlk olarak 1920’li yıllarda ticari amaçla kullanılmaya başlanan Enigma; daha sonra pek çok ülkede ordu ve devlet kurumlarında kullanılmak üzere özel olarak üretildi. Son versiyonu “Enigma-I” adıyla 1932’de yapıldı ve Alman Ordusu münhasır üretim haklarını edindi. Enigma, 1939’da tam anlamıyla Alman silahlı kuvvetlerinin iletişim cihazı haline geldi. Makine, mors alfabesi ile alıcıya gönderilmiş metin mesajlarını kodlayan üç hareket edebilir çarkı kullandı; bu da mesajı çözmek için gönderenle aynı yapılanmayı ön plana çıkaran bir Enigma makinesi ile birlikte sağlandı. Makineye önemli bir kripto gücü katan, üç çark ve fiş tertibatıdır. Enigma bilgileri şifrelerken 150 bin trilyon kombinasyon üretebilmektedir. Enigma bilgileri iletişim için kodlamadan önce 13 defaya kadar değiştiriyor, yani şifrelenen kod yeniden yazıya dönüştürüldüğünde 13 farklı metin ortaya çıkıyor.
Müttefikler, Enigma kodunu çözmek için yıllarca uğraştı, ancak sonuçta Birleşik Krallık Hükümeti Kod ve Şifre Okulu sayesinde bunu başarabildi. Polonya yardımı ve Fransa zekâsı sayesinde, ünlü Alan Turing, diğer kıdemli personelle birlikte Enigma kodunun şifresini çözdü ve Müttefiklerin savaş çabasına büyük yardımda bulundu. 

Basit bir daktilo gibi duran bu cihaz İkinci Dünya Harbinin seyrini değiştirdi.

BULMAK İMKÂNSIZ
Savaşın neticesini belirleyen bu cihaz şimdi Hisart Canlı Tarih ve Diorama Müzesi’nde sergileniyor. “A17306” nolu “Enigma 1” üreticisi “jla” (Heimsoeth&Rinke, Berlin) olup son derece nadir bir şifre makinesi olan Enigma takriben 1935-1943 arasında imal edilmiş ve Alman ordusu, istihbarat servisleri, hava kuvvetleri ve donanma tarafından kullanılmış. Bu çok özel Enigma’da doğru kombinasyonu bulma ihtimali 3,560,761, 236, 879,310,464, 000’da 1 ihtimaldir. Amerika’da lotoyu kazanma ihtimali bile 12,900,000’de 1 ve bir insana yıldırım çarpma ihtimali ise  475,000’de 1’dir. Bu eşsiz çekicilikte ve tarihî özelliğiyle çok nadir bir eşya olan Enigma makinesi, tarih tutkunlarının ziyaretini bekliyor.