Gelir Vergisi Kanunu değişiyor

Maliye Bakanı Naci Ağbal, tasarıyla getirdikleri önemli yeniliklerden birinin genç girişimcilerin teşvik edilmesi olduğunu dile getirerek, bu amaçla ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle ilk defa gelir vergisine tabi olacak, 29 yaşını doldurmamış genç girişimcilerin iş kurmalarının, 3 yıl süreli vergi teşviğiyle desteklendiğini söyledi.

Maliye Bakanı Naci Ağbal, Ak Parti Isparta Milletvekili Süreyya Sadi  Bilgiç başkanlığında toplanan komisyonda, tasarıyla ilgili bilgi verdi.

Ağbal, uyguladıkları gelir politikalarının temel amacını, "ekonomik  kalkınmayı desteklemek, ekonomide kayıt dışılığı azaltmak, üretim, istihdam ve  yatırımları teşvik etmek, yurt içi tasarrufları artırmak, bölgesel gelişmişlik  farklarının azaltılmasına katkıda bulunmak, etkin, basit ve adil bir vergi  sistemi oluşturarak kamu finansmanını sağlam temellere dayandırmak" olarak  sıraladı. Ağbal, bu amaca ulaşabilmek için vergi kanunlarının gözden geçirilerek,  mevzuatın sadeleştirilmesi, etkin, uygulanabilir hale getirilmesi için özellikle  belirsiz alanların giderilmesi, vergi muafiyet ve istisnalarının, ekonomik ve  sosyal politikalar ile kamu finansmanı imkanları çerçevesinde yeniden  değerlendirilmesi, ekonomide karar alıcılar için öngörülebilirliği sağlamak  amacıyla vergi düzenleme ve uygulamalarında istikrar kazandırmak, mükelleflerin  gönüllü uyumunu artırmaya yardımcı olacak şekilde mükellef haklarını artırmak  şeklinde öngörülerinin bulunduğunu anlattı.

Tasarıyla ek, geçici ve mükerrer maddeleriyle birlikte 233 maddeden  oluşan Gelir Vergisi Kanunu ile 49 maddeden oluşan Kurumlar Vergisi Kanunu  birleştirilerek, 92 maddeden oluşan yeni bir Gelir Vergisi Kanunu  oluşturulmasının öngörüldüğünü ifade eden Ağbal, tasarının Haziran 2013'te  Meclis'e sunulmasından önce ilgili tüm taraflardan görüş ve öneri alındığını  söyledi.

Ağbal, tasarıyla, yatırım, üretim, istihdam, tasarrufların teşvik  edilmesi, vergiye gönüllü uyumun artırılması, kayıtlı ekonomiye geçişin  hızlandırılması, vergi tabanının genişletilmesi, vergi adaletinin pekiştirilmesi,  vergi güvenliğinin güçlendirilmesi, sosyal ve çevresel politikalarla uyumlu gelir  vergisi sisteminin kurulması, düzenlemenin uygulanmasında esnekliğin, etkinliğin  artırılmasının amaçlandığını belirtti.

'VERGİ ORANLARINDA ARTIŞ ÖNGÖRMÜYORUZ'

 Bakan Ağbal, tasarının getirdiği yenilikler hakkında bilgi verdi.

Tasarıda, hükümetleri döneminde daha önce yatırım, üretim ve  istihdamın artırılmasına olumlu katkılar sağlamak amacıyla düşürdükleri vergi  oranları ve tarife yapısının korunduğuna işaret eden Ağbal, tasarıda vergi  oranlarında bir artış öngörmediklerini bildirdi.

Ağbal, tasarıda, tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara  yönlendirilmesi ile üretim, istihdam ve rekabetçiliğin artırılması amacıyla  yatırım teşvik sistemi kapsamında yürütülen indirimli kurumlar vergisi  uygulamasının, "indirimli gelir vergisi" adı altında korunduğunu vurguladı.

İşletmelerin yaptığı Ar-Ge harcamalarının yüzde 200’e kadarlık  kısmının kazanç ve matrahtan indirilmesi uygulamasına devam edileceğine dikkati  çeken Naci Ağbal, bu amaçla katma değeri yüksek hizmet ihracına yönelik  teşviklerin de tasarıda yer aldığını anlattı.

Ağbal, "Yurt dışına mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, çağrı  merkezi, muhasebe kaydı tutma gibi alanlarda hizmet veren işletmelerin, bu  faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın yarısı gelir vergisinden istisna  edilmektedir.  Yine bu kapsamda, eğitim ve sağlık alanında yabancılara hizmet  veren işletmelerin kazançlarının yarısı gelir vergisinden müstesna tutulmaktadır.   Ülkemizin beşeri sermaye kapasitesini ve kalitesini daha yukarı seviyelere  çıkarmak amacıyla eğitime sağlanan vergisel teşvikler artırılmaktadır." dedi.

'ÇİFTÇİLERİN YANINDA ÇALIŞANLARA VERGİ İNDİRİMİ'  

Tasarıda getirdikleri önemli yeniliklerden birinin genç girişimcilerin  teşvik edilmesi olduğunu dile getiren Ağbal, bu amaçla ticari, zirai veya mesleki  faaliyeti nedeniyle ilk defa gelir vergisine tabi olacak, 29 yaşını doldurmamış  genç girişimcilerin iş kurmalarının, 3 yıl süreli vergi teşviğiyle  desteklendiğini söyledi.

Ağbal, tasarıyla, tarımda verimliliğin artırılması ve ölçek  ekonomisine ulaşılabilmesi amacıyla tarım sektöründe kurumsallaşmayı, ölçek  açısından büyümeyi teşvik edici uygulamaları getirdiklerini kaydetti. Ağbal, bu  kapsamda, münhasıran zirai faaliyette bulunan ve işletme büyüklüğünü en az yüzde  50 oranında aşan şirketlerin, çiftçi sayılacağını, çiftçi ve çiftçi sayılanların  yanında çalışan işçilerin asgari ücrete karşılık gelen ücretleri için vergi  indirimi getirildiğini bildirdi. Ağbal, biçerdöver, kamyon veya ikiden fazla  traktöre sahip olmanın, tek başına gerçek usulde vergilendirmeyi  gerektirmeyeceğini ifade etti.

Ticari kazanç olarak vergilendirmeyi gerektiren sertifikalı tohum,  yumru ve fide yetiştiriciliği ile hayvan fetüsü üreticiliği de zirai faaliyet  kapsamına alındığını ifade eden Ağbal, "Tarımda kullanılan iktisadi kıymetler,  mevcut amortisman oranının iki katına kadar itfa edilebilecektir.  Öngörülen  değişikliklerle, tarımda kurumsallaşma, ölçek ekonomisine geçiş, profesyonel  yönetim, kaynakların daha etkin ve verimli kullanılması amaçlanmaktadır." diye  konuştu.

MÜKELLEFLERİN HAKLARINA YÖNELİK YENİLİK

Ağbal, mevcut Gelir Vergisi Kanunu'nda geçici maddeyle yönlendirilen  menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının vergilendirilmesine yönelik  düzenlemenin, tasarıyla kalıcı hale getirildiğini vurguladı. Ağbal, böylece  yatırımcılar açısından öngörülebilirliğin önemli ölçüde arttırılacağını dile  getirdi.

Yurt içi tasarrufları arttırmaya yönelik destek unsurlarının yer  aldığı tasarıyla, şirketlerin halka açılmasını teşvik ederek sermayenin tabana  yayılmasının kolaylaştırıldığını belirten Maliye Bakanı Ağbal, tasarıyla ilgili  şu bilgileri verdi:

"Halka açılmak üzere elden çıkarılan hisse senetlerinden elde edilecek  kazançlara vergi istisnası yüzde 75'den yüzde 90’a kadar çıkarılacak. Halka açık  şirketlerin hisseleri bir yıldan fazla süreyle elde tutulduktan sonra vergisiz  olarak satılabilecektir. Tasarıyla, bireysel katılım sermayesi, girişim sermayesi  düzenlemeleri ile yatırımcılar desteklenmektedir. Tasarıyla vergiye gönüllü  uyumun artırılması ve kayıtlı ekonomiye geçişin hızlandırılmasına katkı sağlamak  amacıyla önemli adımlar atılmaktadır.  Bu çerçevede, Gelir Vergisi Kanunu daha  basit, sade ve kolay anlaşılabilir bir şekilde hazırlanmıştır. Tasarıda,  beyanname verme süreleri bir ay öne çekilerek, dördüncü dönem geçici vergi  beyannamesi kaldırılmaktadır.  Geçici verginin iade talebi, ilgili yılın sonuna  kadar yapılabilirken, bu süre zamanaşımı süresine ötelenerek, mükellef haklarına  yönelik önemli bir yenilik getirilmektedir.

Bu tasarıda, idare ile mükellefler arasında ihtilaflara sebebiyet  vermiş olan belirsiz alanların netleştirilmesine yönelik düzenlemeler de  yapılmaktadır.  Örneğin, özel inşaat işlerinin vergilendirilmesine yönelik  hükümler net hükümlere bağlanmaktadır. Ticari kazançların vergilendirilmesindeki  belirsizlikleri gidermek amacıyla ticari organizasyon tanımına tasarıda yer  verilmektedir.  Basit usule tabi mükelleflerin kayıtlarını kendilerinin  tutabilmesine olanak sağlanmaktadır. Kurumların, yönetim kurulu başkan ve  üyelerine ortaklık payı ile ilişkili olmaksızın ödenen kar paylarının ücret  olarak tarifeye göre vergilendirilmesi öngörülmektedir."

Tasarıyla vergi tabanını genişletmeye ve vergi adaletini güçlendirmeye  yönelik önemli düzenlemeler yapıldığının altını çizen Ağbal, Türkiye’de kalma  süresi 3 tam yılı aşan yabancı iş adamları, uzmanlar, memurlar, basın ve yayın  çalışanlarının, tüm kazançları üzerinden Türkiye’de vergilendirileceğini  kaydetti.

Tam mükellefiyet ölçütünün, OECD uygulamalarına paralel olarak 12  aylık herhangi bir kesintisiz dönemde, toplam 183 gün veya daha fazla Türkiye’de  kalanları kapsayacak şekilde düzenlendiğini vurgulayan Ağbal,  basit usule tabi  olmanın şartları arasına işyeri emlak vergi değeri de eklenerek, vergilemede  etkinlik sağlandığını söyledi.

Ağbal, ayrıca, birden fazla işyerinde ticari faaliyette bulunanlar ile   öngörülen haller hariç, ticari faaliyetini birden fazla taşıtla yürütenlerin,  basit usulden yararlanamayacağını ifade etti.

Tasarıyla serbest meslek kazancı istisnasından yararlananlar ile ücret  geliri elde edenlerin beyan yoluyla vergilendirilmelerinin yeni esaslara  bağlandığına işaret eden Ağbal, şöyle konuştu:

"Mevcut Gelir Vergisi Kanunu'nda, serbest meslek erbabından  sanatçılar, yapımcılar, sunucu, besteci, senarist, ressam, gazeteci ve yazarlar  halihazırda elde ettikleri gelir ne olursa olsun, yüzde 17 oranında stopaj  yapılmak suretiyle vergilendirilmektedir. Bu kişiler defter tutmamakta, beyanname  vermemektedir. Ayrıca, tek işverenden ücret alanlar da tutarı ne olursa olsun  halihazırda beyanname vermemektedir.  Tasarıyla yaptığımız düzenlemeye göre,  serbest meslek kazancı istisnasından yararlananlardan geliri 220 bin TL’yi  aşanlar beyanname vereceklerdir. Ancak bu kişiler defter tutmak zorunda  olmayacaklar; gelirlerinden gerçek ya da götürü giderleri indirebileceklerdir.   Ücretlilerde ise tek işverenden alınan ücret geliri 220 bin TL’yi aşanlar  beyanname vereceklerdir. Birden fazla işverenden alınan ücretler toplamı 110 bin  TL’yi aşıyorsa bu kişiler de beyanname vereceklerdir.  Bu kapsamda beyanname  verenler, gelirlerinden, yaptıkları bağışları ve hesaplanan vergilerinden eğitim  ve sağlık giderlerinin belirli bir kısmını düşebilecekler.  Böylelikle, beyanname  veren mükellef sayısının artırılması, verginin tabana yayılması öngörülmektedir.

Ayrıca beyannameli sistemin yaygınlaşabilmesi amacıyla, belirlenen  eşik değerlerin indirilmesi yoluyla vergi tabanını genişletebilme konusunda  Bakanlar Kuruluna yetki verilmektedir.  İşyerleri, arazi-arsalar ve 69 bin TL  üzeri konut kira geliri elde edenler için yüzde 25 götürü gider uygulamasının  kaldırılıyor. 30 bin ila 69 bin TL arası konut kira geliri elde edenler için  götürü gider yüzde 15’e indirilmektedir.  30 bin TL’ye kadar konut kirası elde  edenler için ise götürü gider mevcutta olduğu gibi yüzde 25 olarak uygulanmaya  devam edilecektir.  Götürü gider uygulamasından yararlanamayacak mükellefler,  kiralamaya konu taşınmazlar için yaptıkları gerçek giderlerini gelirlerinden  indirebilecektir.  Ayrıca, teknolojik gelişmeler ışığında her türlü elektronik  ortam veya alan adlarının kiralanması ile bazı hakların kiralanmasından elde  edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradı olarak vergilendirilecektir."

KREŞ VE ANAOKULU HİZMETLERİ

Maliye Bakanı Ağbal, eğitim ve sağlıkla ilgili giderlerin, mevcut  durumda gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alındığını  anımsatarak, tasarıda ise bu harcamaların belirli bir yüzdesinin, matrah yerine  hesaplanan vergiden indirilmesinin öngörüldüğünü bildirdi.

Ağbal, vergi alacağını güvence altına almak ve vergi kaçırmaya yönelik  girişimlerin önüne geçebilmek amacıyla tasarıda yer verilen vergi güvenlik  müesseselerine de değindi.

Tasarıda çocuk tanımı kapsamının genişletildiğine dikkati çeken Ağbal,  vesayeti altında bulunmak şartıyla kardeşler ve anne babasını kaybetmiş kardeş  çocukları ile torunlar için de mükelleflerin, kendi çocuklarında olduğu gibi  vergi indirimlerinden yararlandırılacağını söyledi.

Ağbal, üçüncü çocuk için ücretlerde özel indirim oranının yüzde 5’ten  yüzde 10’a çıkartılmasının öngörüldüğünü vurguladı.

Kadınların çalışma hayatına katılımını, aile, toplum refahını  arttırmak için kreş ve anaokulu hizmetlerinin desteklendiğini aktaran Ağbal,  şöyle devam etti:

"Türk aile yapısının sosyal değerleriyle uyumlu olarak, kira gelirleri  için eşin anne ve babasının kullanımına bedelsiz olarak tahsis edilen konutlarda  emsal kira bedeli esası uygulamasından vazgeçilmektedir.  Öğrencilere, bakıma  muhtaç olanlara ve yaşlılara destek sağlanacaktır. Bu amaçla, öğrenci yurtları,  bakımevleri ve huzurevlerine ödenen oda ve yatak ücretlerinin gayrimenkul sermaye  iradından indirilmesine olanak sağlanmaktadır.  Isı yalıtımı ve enerji  tasarrufuna yönelik harcamaların elde edilen kira gelirinden doğrudan gider  olarak indirilebilmesine imkan sağlanmaktadır. Böylece, enerji tüketiminde  tasarrufun artırılması ve dışa bağımlılığın azaltılması amaçlanmaktadır. İkamet  amacıyla kullanılan tek konutun elden çıkarılmasından doğan kazançlar vergiden  istisna edilmektedir. Sosyal devlet olmanın bir gereği olarak, küçük çapta iş  yapan, kazancı ancak geçimini sağlamaya yeterli olan kişiler gelir vergisinden  muaf tutulmaktadır.  Ülkemizde sporun gelişimine katkı sağlayabilmek amacıyla,  amatör sporcu istihdam edilen işyerlerine belirli şartlar dahilinde sağlanan  vergi istisnasının kapsamı genişletilmektedir. "

Maliye Bakanı Ağbal, Gelir Vergisi Kanunu Tasarısı ile kamu  finansmanını sağlam temellere dayandıran, sürdürülebilir ekonomik kalkınmayı  hedefleyen, katma değeri yüksek üretimi destekleyen, uluslararası örneklerle  uyumu gözeten, mükellef odaklı, mükellef haklarını güçlendiren, etkin, verimli ve  adil bir vergi sistemine ulaşma yolunda önemli bir adım atıldığını sözlerine  ekledi.

Bakan Ağbal'ın sunumunun ardından tasarı 17 kişiden oluşan alt  komisyona sevk edildi.