Merkez Bankası'ndan yeni 'dolar' hamlesi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), tarafından yapılan açıklamada, "Uygulanmakta olan para ve kur politikası çerçevesinde Türk lirası ve döviz likiditesi yönetimindeki esnekliğin ve araç çeşitliliğinin artırılması amacıyla Türk lirası depoları karşılığı döviz depoları piyasasının açılmasına karar verilmiştir." ifadelerine yer verildi.

Açıklamada, söz konusu piyasada ihale yöntemi ile gerçekleştirilecek TCMB taraflı işlemlere ilişkin ayrıntıların veri dağıtım sistemleri aracılığı ile ilan edileceği bildirildi.

PİYASA TURU: Merkez Bankası'ndan bir likidite adımı

19:00 Merkez'in son hamlesi ne anlama geliyor?

Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan, e-posta yoluyla paylaştığı notta şu ifadelere yer verdi:

"Döviz Swap işlemleri; tarafların önceden anlaştıkları oran ve koşullarda belirli, iki farklı döviz tutarını; işlemin yapıldığı tarihte takas ettikleri/değiştirdikleri, işlemin vade tarihinde ilgili para birimlerini anlaştıkları oran ve şartlarda geri takas ettikleri işlemdir.

Döviz Swap işlemleri yapıldığı gün itibariyle tarafları, ilgili işlem tarihi ve vade için bağlayıcı bir anlaşma niteliği taşır. Nakit akışı vade başında ve vadede gerçekleşir.

Türkiye Merkez Bankası FX rezervlerini kullanmadan piyasalara döviz swaplarıyla müdahale etme amacını taşıyor. Halen uluslararası sermaye piyasalarından swap işlemleri yapan Türk bankalarına, Merkez Bankası bu işlemler için sözleşmede karşı taraf olmayı tahhüt edecek. Böylece Türk bankaları döviz swap işlemlerini Merkez Bankası üzerinden gerçekleştirecek. Merkez Bankası’nın swap aracını TRY likiditesini sıkılaştırmaya yönelik çalışmalarda tamamlayıcı amaçla kullanacak.

Piyasanın döviz ihtiyacı Merkez Bankası üzerinden sağlanacak ve Merkez Bankası geri almak üzere piyasaya USD verecek. Belirli bir kur ve faiz üzerinde (örneğin o günkü anında döviz kuru) anlaşarak TCMB bankadaki TRY fazlasını devralır ve ona karşılığında USD verir. Anlaşma süresi dolduğunda ise bu kez önceki işlemlerin tam tersini yaparlar. TCMB TRY’i eski sahibi bankaya verirken, B bankası da ona, aldığı USD’leri iade eder. Buradan hareketle Merkez’in 2015’te 106 milyar USD olan rezervi şu anda 92 milyar USD’ye inmiş durumda; Merkez de böylece dövizini satmadan piyasaya döviz likiditesi sağlıyor.

Hali hazırda piyasada efektif fonlama oranı yüzde 8,74’e yükseldi, ilk defa faiz koridorunun dışında ve üst bandın üzerinde bir piyasa fonlaması var. Swap hamlesi piyasa fonlamasını daha yukarılara doğru çekebilir. Açıkçası 24 Ocak’ta Merkez Bankası’nın fiili durumu reele çevirerek 50 baz puanlık bir faiz artırımı yapma ihtimali var. Faiz koridorunu hafifçe genişletmek, aynı zamanda geç likidite oranını yukarı çekerek fonlama maliyetlerini artırmak da seçenekler arasında."

18:40 TCMB'den döviz swaplarıyla TL'ye destek

Merkez Bankası, internet sitesinden yaptığı açıklamada Türk Lirası depoları karşılığı döviz depoları piyasasının açılacağını duyurdu. Açıklamanın tam metni şöyle:

"Uygulanmakta olan para ve kur politikası çerçevesinde Türk Lirası ve döviz likiditesi yönetimindeki esnekliğin ve araç çeşitliliğinin artırılması amacıyla Türk Lirası Depoları Karşılığı Döviz Depoları piyasasının açılmasına karar verilmiştir.

Söz konusu piyasada ihale yöntemi ile gerçekleştirilecek TCMB taraflı işlemlere ilişkin ayrıntılar veri dağıtım sistemleri aracılığı ile ilan edilecektir."

Bloomberg News, bugün 17:00 sıralarında yayınladığı haberinde Merkez Bankası'nın rezerv harcamadan döviz swaplarıyla müdahale üzerinde çalıştığını duyurmuş, TCMB'nin swap aracını sıkılaştırmayı tamamlamak üzere kullanacağını açıklamıştı. 

Haberin ardından 3,76 seviyelerine gerileyen dolar/TL, 3,78'in hemen altında işlem görüyor. 

17:10 

TCMB verilerine göre bankaları geç likidite penceresinden yüzde 10 faizle 28,1 milyar lira fonladı. 

16:10 Analistler Trump'ın "Dolar bizi öldürüyor" yorumu için ne diyor?

Trump'ın WSJ'ye yaptığı yorumda doların çok değerli olduğunu belirterek "Bu bizi öldürüyor" demesi piyasayı etkilemeye devam ediyor. ABD 10-yıllık tahvil faizi bugün yüzde 2., 1’e kadar gerilerken, şu sıralarda Cuma kapanışına göre 4 baz puan düşerek yüzde 2,35 seviyesinde işlem görüyor. Dolar endeksi bugün yüzde 0,6 düşerek 100,6’ya gerilerken, EM para birimlerinin hemen hemen hepsi dolar karşısında değer kazanıyor.  1,0720’ye kadar yükselen EURUSD paritesi şu sıralarda 1,0700 civarında işlem görüyor.

HSBC Portföy Yönetimi Stratejisti İbrahim Aksoy'un konuya ilişkin değerlenirmesi şu şekilde:

"Dolar bugün küresel olarak değer kaybediyor. Donald Trump’ın Wall Street Journal’a verdiği mülakat,üzerine önemli miktarda bahis yapılmış bulunan doların değer kaybı arkasındaki neden olarak görünüyor. Donald Trump bugün sabah saatlerinde yayınlanan röportajda kısmen Çin’in para birimi yuanın değerini düşük tutması nedeniyle doların aşırı değerli olduğunu ifade etti. Trump röportajda ABD şirketlerinin dolar aşırı değerli olduğu için Çin’li şirketlerle rekabet edemediğini söyledi. Yuan’ın kaya gibi düştüğünü ifade eden Trump’ın daha çok Çin’den bahsetmesi nedeniyle doların yuana karşı güçlü olduğunu ima etmiş olması daha yüksek olasılık olarak görünüyor. Fakat dolarda Trump’ın 8 Kasım’da başkan seçilmesi ve Fed yetkililerinin 2017 faiz tahminlerini yukarı yönlü revize etmesiyle görülen pozisyonlanma Trump’ın açıklamalarının dolar tarafında negatif algılanmasına neden oluyor. CTFC net uzun dolar pozisyonları 10 Ocak itibariyle Mart 2015’ten buna en yüksek seviyede bulunuyor. Bu yüzden Trump haberi dolar üzerinde olumsuz etki yapıyor."

15:50 Sterlin/Dolar tarihin en büyük yükselişlerinden birini yaşıyor

Sterlin/Dolar May'in Brexit'in Meclis'te oylanacağı şeklindeki ana söylem değişikliği ve uzlaşmacı tutumuyla sert yükseldi.

Hafta başında 1,20'nin altını test eden ve bugün konuşma öncesi 1,2150'lerde seyreden parite 1,2340'lara yükseldi. Günlük bazda yüzde 2,5'i aşan kazancıyla parite 2008 Aralık'tan bu yana görülen en hızlı yükselişini kaydetmiş durumda. Bu ayrıca son 20 yılın en büyük 3. yükselişi.

15:25 May İngiltere'nin AB'nin zarar verme olasılığına karşı vergi kozunu gösterdi

Diğer taraftan May, Brexit anlaşamsında İngiltere'yi cezalandırmak isteyenlerin AB'nin kendisine yönelik felaket bir zarara neden olacaklarını söyledi. May, yatırımları çekmek için rekabetçi vergi oranları oluşturma özgürlüğüne sahip olmayı hala istediklerini belirtirken "Olumlu bir anlaşmaya eminim. İngiltere için bir anlaşmanın olmaması, kötü bir anlaşmadan daha iyidir" dedi.

Bu konuşmalar ayrıca önemli. İngiltere Maliye Bakanı Hammond, daha önce Guardian'da yer alan bir haberde AB'nin İngiltere'ye zarar vermek isteyen bir tutum takınması halinde ülkeyi AB'ye göre daha esnek regülasyonlarla vergi cennetine çevirebileceklerini söyledi. May, olumlu tavrına rağmen AB'nin İngiltere'ye zarar verme tutumuna karşı vergi teşviği kozunu elinde tutuyor.

May ayrıca ticari anlaşmalar konusuna daha fazla açıklık getirdi. İngiliz Başbakan, "Serbest ticaret, hepimizi müreffeh yapar; yeni engeller daha az iş ve daha az büyüme anlamına gelir. Avrupa birliği ya da tek piyasayı baltalamak istemiyoruz" diyor.

15:20 Analistler May'in konuşmasını nasıl yorumluyor?

Ak Yatırım analistler  "İngiltere Başbakanı Theresa May açıklaması takip ediliyor. May'in beklenenin aksine oldukça yumuşak tonda bir konuşma yaptığını görüyoruz." diyor.

Analistler 1,2320 geçilirse sterlin/dolarda uzun pozisyon öneriyor:

"May, Brexit sürecinin Birleşik Krallık Parlamentosu'nun onayına sunulacağını belirtiyor. Bu durum Brexit sürecinin Mart ayının sonrasına uzamasına ve İrlanda'nın muhalefeti ile karşılaşmasına neden olabilir. Buna ilaveten İngiltere'nin AB'den keskin çizgilerle ayrılma riski azalmış oluyor. Bu konuşma Sterlin için olumlu. Sterlin/Dolar paritesinde 1,2320 geçilir ise uzun pozisyon alınabilir. Bu pozisyon için 1,2180 zarar-kes olarak referans alınabilir."

15:16 May: AB ile yeni bir serbest ticaret anlaşması yapmalıyız

Konuşmasını sürdüren May, "AB bütçesine büyük ödemeler yapma zorunluluğumuz ortadan kalkacak. AB ile anlaşma AB tek pazarının bazı unsarlarını içermeli, yeni bir serbest ticaret anlaşması yapmamız gerektiğini düşünüyoruz. Avrupa ile gümrüksüz ticaret yapmak istiyoruz. Dünya ticaret örgütünde kendi gümrük tarifesini kurmada özgür olmak istiyoruz. Olabildiğince fazla ticaret engelinin kaldırılmasından yanayım" dedi.

Bu noktada Trump'ın AB'den çıkış sürecindeki ülkeye yeni bir ticari anlaşma teklifi masaya gemeye aday gözüküyor.

15:14 May'in ana söylem değişikliği: Brexit meclis oylamaları

Theresa May, 2016 Ekim ayındaki Muhafazakar Parti yıllık konferansında, "Brexit için Lordlar Kamarası ve Avam Kamarası oylama yapsa da yapmasa da 50. madde çalıştırılacak, Mart 2017’de süreç başlayacak ve en geç Mart 2019’da da İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden tamamıyla ayrılmış olacak" demişti. Bu konuşma Hard Brexit senaryolarının temeli oldu.

Bugün diplomatlara hitaben Lancaster House'da yaptığı konuşmada ise Brexit anlaşmasının parlamentonun her iki kanadında oylanacağını ifade etmesi ana söylem değişikliği oldu ve traderlar için sterlin pozitif algılandı.

15:03 Sterlin May'in yumuşak açıklamalarıyla yükseliyor

May'in konuşması devam ediyor. Sterlin/Dolar 1,2278'e kadar yükseldi.

May "Yasalarımızın kontrolüne geri döneceğiz.Hükümet, parlamentonun her iki kanadında oylanacak nihai Brexit anlaşması getirecek. Brexit görüşmelerinde uzlaşmaya varmalıyız. AB'den ayrılmak İngiltere'de iş yapmanın önünde engeller oluşturmayacak" diyor.

14:50 May: "Avrupa'dan kopması İngiltere'nin çıkarına değil."

İngiltere Başbakanı May'in konuşması başladı.

İlk başlıklar şöyle:

"Avrupa'dan kopması İngiltere'nin çıkarına değil. Daha güçlü reformlar yapacağız. Eski dostlar ve yeni ortaklarla ilişkiler kuran bir ülke istiyorum. İngiltere'nin bu süreçten daha güçlü bir şekilde çıkmasını istiyorum"

Diğer taraftan May, ayrıcalıklı bir AB üyeliği istemediklerini de belirtirken ayırldıkları üyeliği tekrar elde etme uğraşını göstermeyeceklerini vurguladı. 

Sterlin bu açıklamalara ilk aşamada pozitif tepki verdi, Sterlin/Dolar paritesi 1,2158'den 1,2230'lara sıçrama yaptı.

14:07 Trump'ın danışmanına göre doların yükselişi ABD için risk

20 Ocak'ta ABD Başkanlık görevini Barack Obama'dan teslim alacak olan Donald Trump'ın danışmanı Anthony Scaramucci, doların güçlenmesinin risk oluşturduğunu söyledi.

Dünya Ekonomik Forumu'nda konuşan Scaramicci, "Doların yükselmesine karşı dikkatli olmalıyız." dedi.

Diğer taraftan Donald Trump da Wall Street Journal'a konuşarak ABD para birimi doların, kısmen Çin'in kendi para biriminin değerini düşük tutması sebebiyle zaten "fazla güçlü" olduğunu söyledi.

Trump, "Bizim şirketlerimiz onlarla rekabet edemiyor çünkü paramız fazla değerli. Ve bu bizi öldürüyor" dedi.

13:53 Türkiye'nin 2 ve 10 yıllık tahvillerinin faizleri arasındaki fark yaklaşık bir yılın en düşük seviyesine indi.

Piyasanın Merkez Bankası'nın TL'yi desteklemek için likiditeyi kısmaya devam edeceği yönündeki beklentileriyle makas iyice kapandı. 

Yatırımcılara daha fazla yataylaşmaya göre pozisyon almalarını tavsiye eden Credit Agricole, daha agresif faiz artırımları veya TL'deki düşüşü duruduracak adımlar atılamaması durumunda eğrinin en son 2015 yılında görülen seviyelere kadar inebileceğini söyledi. 

13:43 UBS'in yılsonu dolar tahmini: 4,00

UBS analistleri Türk lirasının çıpalanması için TCMB'nin en az 200 baz puan faiz artırımı yapması gerektiğini belirtti.

Analistler dolar/TL'nin 2017 sonunda 4,00, 2018 sonunda ise 4,50 seviyesinde bulunacağı tahmininde bulundu.

13:40 Dolar/TL'de toparlanma kısa sürdü, kur 3,80'in üzerine kadar çıktı

12:45 Türk Lirası'nda gün ortası

Dolar/TL şu ana kadar 3,7677-3,8170 aralığında işlem gördükten sonra 3,7820'de.

Euro/TL ise 4,0191-4,0574 aralığındaki seyir ardından 4,04'te.

Sterlin/TL ise işlem aralığı 4,5705-4,6117 ve son fiyat 4,6025

12:10 Hazine ihale öncesi ROT'ta 500 milyon TL borçlandı

Hazine, bugün duzenlenecek olan 11 ay vadeli bono ihalesi öncesinde kamu kuruluşlarına ve piyasa yapıcılarına toplam 500,9 milyon TL rekabetçi olmayan tekliflere (ROT) net satış yaptı. İhale öncesinde kamuya 149 milyon TL, piyasa yapıcılarına 351,9 milyon TL net satış yapıldı. Piyasa yapıcı bankaların net teklif tutarı ise 782 milyon TL oldu.

10:45 Merkez bugün de kotasyonu kaldırdı

Bankacılar Merkez Bankası'nın (TCMB) Borsa İstanbul bünyesindeki repo pazarlarında yüzde 8.5 ile bir miktar fonlama sağladıktan sonra kotasyonunu kaldırdığını söylediler.

Likidite yöntemleriyle TL'yi sıkılaştırmaya devam eden TCMB Cuma günü yaptığı yazılı açıklamada, "Gerekli görülen günlerde Borsa İstanbul bünyesindeki repo pazarlarında TCMB tarafından yapılan fonlama tutarı sınırlandırılabilecektir" demişti.

Geçen hafta ortasından bu yana miktar yöntemi ile fonlama yapmayan TCMB, dünden beri de bankaları yüzde 10 faiz ile fonlamaya yönlendiriyor.

TCMB'nin dün Borsa İstanbul bünyesindeki kotasyonu 35 milyar TL'lik fonlama sonrası kaldırmasıyla bankalar yüzde 10 faizle 14 milyar TL'nin üzerinde fonlama almak durumunda kaldı.

Bankacılar TCMB'nin bugün ise 31 milyar TL fonlama yaptığını hesapladıklarını belirttiler.

TCMB geçen hafta ortasından beri uyguladığı fonlama adımlarıyla TL'nin maliyetini artırarak kurdaki oynaklığı sınırlıyor.

TCMB'nin TL'nin getirisini "örtülü" de olsa yükselten geçmiş dönemdeki istisnai günlere de benzetilen adımlarıyla dolar/TL Perşembe gününden bu yana tarihi zirvesi olan 3.9417'den yönün aşağı çevirerek 3.75'li seviyelere geriledi.

10:15 Roubini: Faiz artırımı TL baskısını azaltmayabilir

Roubini Global Economics, Merkez Bankası'nın 24 Ocak'taki toplantıda faiz artırımına gidebileceğini söyledi. Açıklamada "Faiz artırımı Türk Lirası üzerindeki baskıyı azaltmayabilir" ifadeleri yer aldı. 

09:40 BIST'te sınai endeks tarihi zirvede

Dün BIST100 günü 81 bin 712 seviyesinden kapatırken sınai endeks tarihin en yüksek seviyesine çıktı. Bankacılık endeksi ise zirvesinin yüzde 33 altında. BIST100 de Mayıs 2013 zirvesinin yüzde 12 aşağısında.

Ziraat Yatırım günlük borsa yorumunda, "Türkiye'de sınai endeks sayesinde piyasa dirençli. Bir yandan Avrupa'daki toparlanma bir yandan da temettü verimliliği Türkiye'de sınai şirketlerin değer kazanmasını sağlamakta ve küresel risk iştahına göre piyasa olumlu tarafta seyretmekte. Hem gün içi (89,750) hem de kapanış (89,464) seviyeler açısından dün, sınai endeks rekor kırdı" dedi.

Ak Yatırım da sanayi hisselerindeki artışlara dikkat çekerek, "Dün bankalardaki zayıf seyre karşın, piyasanın sanayi hisselerine gelen alımlarla günü 81,712 seviyesinden kapattığını izledik. Yurt dışından nispi ayrışmanın bugün de devam edebileceğini ve BIST'in güne alım yönünde yatay bir başlangıç yapacağını düşünüyoruz" dedi.

09:19 Döviz piyasası Theresa May'i bekliyor

Theresa May'in konuşması beklenirken dün 1,20'nin altını test eden Sterlin/Dolar paritesi son kotasyonlarda 1,21 üzerinde; 1,2110'da.

Dolar ise yen karşısında Trump'ın koruyucu politikalarının bazı yatırımcıları endişelendirmesiyle beş haftadan uzun bir sürenin en zayıf seviyesine geriledi ve 113.61 yeni gördükten sonra hafif bir toparlanmayla 114 üzerinde.

İngiltere kaynaklı endişeler riskten kaçış eğilimiyle ayrıca yen talebini destekliyor.

Euro/Dolar ise 1,0650'de. Parite düne göre yüzde 0,50 yükselişte.

09:07 TL yeni güne nasıl başladı?

Geçtiğimiz hafta Çarşamba akşamı tarihi rekorunu 3,9422'ye taşıyan Dolar/TL, Merkez'in repo ihalelerini karşılamaması ve dün geç likidite penceresi kullanımları ile artan TL maliyetiyle birlikte gerilemeyi sürdürüyor.

Miktar yöntemi ile haftalık repo ihalesinde yüzde 8 faizle yaptığı fonlamaya geçen hafta Perşembe gününden itibaren ara veren Merkez Bankası dün itibarıyla Borsa İstanbul bünyesindeki repo pazarlarında yüzde 8.5 fonlamayı da sınırladı. Bankalar geç likidite penceresinden yüzde 10 faizle 14 milyar TL'nin üzerinde fonlama sağlamak durumunda kaldı. Bankalarararası piyasada gecelik faizler Mayıs 2016'dan beri ilk kez çift haneye çıktı.

Sabah saatlerinde 3,8090'ı test eden Dolar/TL şu sırada 3,78'in altında; 3,7760'da. TL dolar karşısında düne göre yüzde 0,83 değer kazanıyor.

Euro/TL ise 4,0270'de. Kur bu sabah ilk işlemlerde 4,0330'u görmüştü.

Sterlin/TL 4,5790'da.

Cuma günü Türkiye ETF yüzde 2,81 yükselirken Gelişen Piyasalar ETF yüzde 0,08 gerilemiş, dün ABD piyasalarının kapalı olması nedeniyle ETF'te işlem geçmemişti.