Erdoğan: Banka gibi olacaklarsa ‘KATILIM’ın farkı ne?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve hükûmet, Türkiye’de ekonomisinde “faizsiz finans” sisteminin geliştirilmesi için yıllardır büyük çabalar gösteriyor. Yüzde 99’u Müslüman olan bir ülkede faizsiz finansın ekonomideki payının sadece yüzde 5’lerde kalması, sürekli eleştiri konusu oluyor. Bu süreçte çalışmalarını hızlandıran kamu, Ziraat ve Vakıf Katılım kurumlarının kurulması yönünde büyük adımlar attı. Amaç, bu kurumların kişileri ve şirketleri fonlayarak, İslami esaslara göre ticari faaliyetlerin yürütülmesini sağlamaktı. Ancak bu kurumlar yeterince reel ekonomiyi destekleyemediği gibi, ortaya koydukları finansman maliyetleri de mevduat bankalarından farklı olmadı. Bugün bankaların aylık mevduat faiz oranı yüzde 10-11 civarında bulunurken, katılım kuruluşlarının kâr payı oranlarının da buna yakın seyretmesi dikkat çekti. Hatta, mevduat bankalarında ‘kırık vade’ olarak adlandırılan ve daha yüksek faize imkân veren 32-33 günlük vade uygulamasının aynısı katılım bankalarında da görülüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 29 Şubat 2016’da Vakıf Katılım’ın açılışında yaptığı konuşmada, “Banka diyelim ki yüzde 10-12 faiz uygulaması yapıyor. Eğer ‘katılım’ sektörü de bütün oranlarını yüzde 10-12’ye göre uyguluyorsa, ben bir şey söyleyeyim mi, gerek yok. Buna hile-i şeriye denir. Bu olmaz. Bu kurumlar için ‘banka’ ifadesi kullanılmasını da doğru bulmuyorum. Derdimiz, bir bankanın yanına isim hilesiyle yeni bir banka daha koymak değildir. Şayet burada farklı bir ad altında yine aynı yöntemlerle bankacılık yapılacaksa, niçin bunca zahmete giriyoruz ki? Onun için işin başında olanların, bunu hassasiyetle değerlendirmeleri gerekir” demişti.

Dakikada 73 bin TL

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun açıkladığı veriler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Türkiye’de en çok parayı bankalar kazanıyor. Kendi öz kaynaklarıyla değil, halkın mevduatını ranta dönüştürüyorlar, sonra onunla övünüyorlar” sözlerini haklı çıkarıyor. Bankalar 2016’da tarihlerinin en yüksek kârına imza atarken, 6 bin kişiyi işten çıkarıp, 414 şubeyi kapattı. Sektörün, 2015’in Ekim ayında 21,2 milyar lira olan net kârı, geçen yılın aynı döneminde yüzde 51 artarak 32 milyar lirayı aştı. Bankalar ilk 10 ayda günde ortalama 105,5 milyon TL, saatte 4,4 milyon TL, dakikada 73 bin TL net kâr elde etti. Bankaların özkaynağı yüzde 15,2 artarak, 294,8 milyar liraya çıktı. Faiz gelirleri 159,7 milyar liraya ulaşırken, komisyon ve ücret gelirleri de yüzde 20 artarak 24,7 milyar liraya çıktı. Bankalar, net kârın yüzde 77’sini bu gelirlerden sağladı.