Bu iş birliği İsrail’e pabuç bırakmaz

Cabir Turğut İSTANBUL
ABD’nin uyguladığı ambargo sebebiyle uluslararası enerji piyasalarına entegrasyonda zorluklar yaşayan İran, aynı zamanda bu alanda yatırım bekleyen dev bir pazar konumunda. Tahran ve Ankara yönetimi, İsrail’in Irak Kürt Bölgesel Yönetimi ile birlikte bölgede perde arkasından yürüttüğü enerji hamlelerine karşılık gelebilecek adımlara odaklanıyor. Zira Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İran’a yaptığı ziyarette verilen ortak mesajlar arasında enerji vurgusu dikkat çekiyor. Kuzey Irak’ta petrol tüccarları eliyle piyasaya hâkim olmayı hedefleyen Tel Aviv’in enerji transferini kendi hattını kurarak, Türkiye’yi ekarte etme planının Ankara’nın Tahran’la varacağı anlaşmayla boşa çıkabileceği konuşuluyor. Tahran yönetiminin; İran-Pakistan-Hindistan Boru Hattı ve LNG projelerinden sonra TANAP’a da ortak olmaya sıcak bakmasının Kürt devletini burada konumlandırmayı hayal eden Batılı güçler dâhil İsrail’in de elini zayıflatacağı bildirildi.
CİDDİ FIRSATLAR BARINDIRIYOR
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) verilerinden derlenen verilere göre; Türkiye’nin ham petrol ihtiyacını karşıladığı komşuları arasında, Ocak-Temmuz 2017 döneminde Irak’tan ithalat kademeli olarak azalırken, İran tedarik konusunda iş birliği yapılan lider ülke konumuna geldi. Gazetemize konuşan Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener, İran’ın ABD’nin ambargoları kaldırmasından bu yana, Trump yönetiminin tehditlerine rağmen ülkesine birçok yabancı yatırımcıyı çekmeyi başardığını, atıl duruma düşmüş çok sayıdaki petrol ve gaz sahasını yeniden geliştirebilmek, nakliye ile ilgili projelerini hayata geçirebilmek için ciddi adımlar attığını vurguladı. Akyener, fakat mevcut durumda hâlen İran’ın ciddi finans ve teknoloji desteğine ihtiyacı bulunduğunu belirterek “Yani petrol ve doğalgaz arama üretim projelerinden, yüzey tesislerine, servis hizmetlerinden, boru hatlarına, dağıtım istasyonlarından, ihracat tesislerine ve hatta elektrik üretim santrallerine kadar birçok alanda teknik yeterliliği ve finans gücü olan şirketlere önemli fırsatlar sunuyor” dedi.
KERKÜK SAHASINI BİRLİKTE İŞLETELİM
Türkiye’nin de bu pastalardan rahatlıkla pay alabilmesinin mümkün olduğuna işaret eden Akyener “Yani belki bugün itibarı ile acil statüsünde olmasa da, bu seçeneklerin sürekli göz önünde bulundurulması gerekiyor. Şu an gelinen noktada Türkiye’nin eli müzakere anlamında da daha güçlüdür” diye konuştu. Akyener, ayrıca Türkiye ve İran’ın Irak’ta enerji alanında yapabileceği ortak hamleyle ilgili olarak da şunları kaydetti: Ankara’nın, Tahran yönetimi ile birlikte Irak’ta petrol üretimi kapsamında atabileceği çok büyük adımlar var. Ellerinde askerî operasyon yapılsa da, yapılmasa da uygulamaya geçirebilecekleri ve bütün dengeleri değiştirebilecek seçenekler söz konusu. Türkiye, belki de sadece petrol kartını kullanarak ve Irak ile IKBY arasındaki ihtilaflı sahaları merkezi yönetim adına işletmeye alarak bölge üzerindeki bütün kanlı oyunları bozabilir. Aslında resmî olarak merkezî yöetime ait olan, fakat peşmergenin silahlı güç kullanarak işgal etmeye çalıştığı meşru Kerkük sahasını İran’la birlikte işletmek bölgedeki bütün dengeleri Türkiye’nin lehine çevirebilir.