Gıdada aracıların fahiş kârı bitiyor

Son yıllarda enflasyonu tetikleyen en önemli kalemlerden olan “gıda” ile ilgili etkin bir adım daha atılıyor. Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, gıda enflasyonun düşürülmesine katkı sunacak ve piyasanın dengelenmesi sağlayacak ürün ihtisas borsasının en kısa sürede faaliyete geçeceğini açıkladı. Bu borsada arz ve talep dengesi içinde fiyat istikrarının sağlanacağını vurgulayan Şimşek, fonksiyonu yerine getirecek lisanslı depoculuk ve elektronik ürün senedine ilişkin hukuki ve teknik alt yapının tamamlandığını belirtti. Türkiye’de 39 lisanslı deponun faaliyet göstermek üzere lisans aldığına işaret eden Şimşek, mevcut durumda 9 ticaret borsasında işlem gören elektronik ürün senetlerinin de MKK nezdinde izlendiğini bildirdi. Şimşek, şunları söyledi:

Piyasada ilk etapta, ülkemiz tarımsal üretim ve ürün stokunun büyük kısmını oluşturan buğday ve pamuğun işleme açılması öngörülüyor. İlerleyen süreçte fındık, kayısı, incir, zeytin, Antep fıstığı gibi ürünler de işleme konu edilecek. Borsanın faaliyete geçmesiyle birlikte, arzın bol olduğu dönemlerde, ürünlerin aracılar tarafından sağlıksız şekilde depolanıp, tüketicilere yüksek fiyattan satılması önlenmiş olacak. Üreticiler de, ürünlerini yakın çevrelerindeki sınırlı sayıdaki tüccara satmak zorunda kalmayacağından, çok sayıda alıcının oluşturacağı rekabetten yararlanabilecekler. Rekabetçi ortamda gerçekleşecek sağlıklı fiyat oluşumu sayesinde, dalgalanmalar asgariye indirilmiş olacak, tarla ile piyasa fiyatı arasındaki dengesizlikler giderilecek. Özellikle finansman sıkıntısı çeken küçük çaplı üreticiler, lisanslı depolara verdikleri ürünleri karşılığında aldıkları senetleri teminat gösterilerek kredi alabilecek. Depolama maliyeti de düşecek, ürün kalitesi artacak. Söz konusu borsa ile Türkiye, tarım ürünleri ticaretinin merkezi konumuna gelecek. Yatırımcılar için de alternatif bir yatırım aracı ortaya çıkacak.

Fiziî ve senetli satış

Tarım ürünlerin fiziki ve ürün senetleri şeklinde işlem görmesine imkân verecek Ürün İhtisas Borsası Anonim Şirketi’nin kurulmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı, geçen yıl nisan ayında yayımlanmıştı. SPK ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığının koordinatörlüğünde mevzuat çalışmalarının tamamlanması ve alım satım sisteminin işler hâle getirilmesinin ardından, borsaya faaliyet izni verilecek. Ankara merkezli borsa; TOBB, TMO, 33 ticaret borsası, Borsa İstanbul, MKK, Takasbank, Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Vakıflar Bankasından oluşuyor. 

Kuraklığa karşı sigorta çağrısı

Tarım Sigortaları Havuz İşletme AŞ (TARSİM) Genel Müdürü Yusuf Cemil Satoğlu, “Çiftçi Kayıt Sistemi’ne dâhil olan arazilerin yüzde 20’si, TARSİM tarafından sigortalanmış durumda. Toplam hayvan varlığının ise yüzde 6-7’si sigortalı” dedi. İklimsel değişikliklere dikkat çeken Satoğlu, “Kuraklık, temel problemlerden birisi olabilir. Üretici poliçe yaptırmayı alışkanlık hâline getirmeli. Hasara bağlı değil de bunun her yerde olabileceğini düşünerek mutlaka poliçelerini her sene yenilemeleri gerekir” diye konuştu.

Ödenekte aslan payı gıdanın

Kamunun 2018 Yatırım Programına göre, 9 sektörü kapsayan imalat sanayisi yatırımları için ayrılan toplam ödenek, 2017’ye kıyasla yüzde 10 düşerek, 1 milyar 21 milyon liraya geriledi. Sektörler arasında en fazla ödenek, 342,6 milyon lira ile gıdaya ayrılırken, söz konusu tutar geçen yıla oranla yüzde 3,5 düşüş gösterdi. Çay İşletmeleri, Şeker Fabrikaları AŞ, Et ve Süt Kurumu ödenekte başı çekti. Gıda sektörünü, 284 milyon lira ile kimya takip etti. Demir-çelik sektörü de, en fazla tahsis yapılan üçüncü sektör oldu.