Süper teşvikten önce 891 milyar TL destek

Üretimin desteklenmesi yoluyla büyümeyi prensip edinen hükûmet, 2001 yılından bu yana sayısız teşvik paketine imza attı. Ekonomi Bakanlığı verilerine göre Türkiye'de 2001-2018 dönemi dikkate alındığında toplanta 891 milyar liralık yatırımın teşvik edildiği görülüyor. Süper teşvik paketi kapsamındaki yatırımların da 135 milyar lirayı kapsadığı düşünüldüğünde, desteğin boyutu daha çok ortaya çıkıyor. Süper teşvike gelene kadar geçen son 17 yıllık süreçte teşvik edilen 891 milyar TL'lik yatırımın 621 milyar TL'si yerli sermaye tarafından gerçekleştirildi. Bunların 270 milyar TL'lik kısmına ise yabancı sermaye imza attı. 17 yıllık süreçte yerli sermayenin 58 bin 541 yatırımı teşvik edilirken, yabancı sermayenin sadece 3 bin 524 yatırımına teşvik belgesi sağlandı. 17 yılda verilen teşviklerin tamamı düşünüldüğünde, bu yatırımlarla sağlanan ilave istihdam da 2 milyon 354 bin olarak gerçekleşti. 

YATIRIMA BÜYÜK PAY

2018 yılına gelene kadar teşvik edilen yatırım tutarlarında son 5 yıllık performansa bakıldığında dalgalı bir seyrin izlendiği görüldü. 2013 yılında teşvik edilen yatırım tutarı 94,6 milyar TL olurken, bu rakam 2014 yılında 64,3 milyar TL'ye geriledi. 2015'te ilk kez 100 milyar TL sınırını aşan teşvik edilen yatırım tutarları 2016'da ılımlı bir gerileme ile 98,3 milyar TL'ye, 2017'de ise hızlı bir artışla 178,7 milyar TL'ye çıktı. 
Böylelikle son 5 yıla bakıldığında teşvikler açısından en hızlı yılın 2017 olduğu görüldü. Teşviklerin dağılımına bakıldığında büyümeyi tetikleyen imalat sanayinin ağırlığı dikkat çekiyor. Verilere göre 891 milyar TL'lik teşvik alan yatırımın 300 milyar TL'si imalat sektöründe gerçekleşti. İmalatı 292,5 milyar TL ile hizmetler, 259,9 milyar TL ile enerji, 29 milyar TL ile madencilik ve 9,3 milyar TL ile tarım izledi. Son 5 yılda ise enerjinin öne çıktığı görülüyor. Buna göre 178,7 milyar TL'lik teşvik edilen yatırımın 101 milyar TL'si enerji sektöründe yapıldı. Enerjinin ardından 39,9 milyar TL ile imalat, 32 milyar TL ile hizmetler, 2,1 milyar TL ile madencilik, 2 milyar TL ile tarım geldi.