Asrın projesinde ilk gaz

OSMAN ÇOBANOĞLU

Dünyanın enerji koridoru olma yolunda ilerleyen Türkiye TANAP ile enerjide söz sahibi olacağı döneme dev bir adım attı. Türkiye ve Azerbaycan tarafından yapımı 3 yıldır süren Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Sırbistan Devlet Başkanı Aleksander Vuçiç, Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko ve KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın katıldığı törenle hizmete girdi. Tarihi bir güne tanıklık eden Eskişehir Kompresör ve Ölçüm İstasyonu’nda gerçekleştirilen törende Erdoğan sadece dağıtımın vanasını açmakla kalmadı Avrupa gazının da vanasını eline almış oldu.

AZERİ GAZI TÜRKİYE ÜZERİNDEN AVRUPA’YA
TANAP’la Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki Şah Deniz 2 doğalgaz sahası ve Hazar Denizi’nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğalgaz öncelikle Türkiye’ye, ardından Avrupa’ya taşınacak. Toplam uzunluğu bin 850 kilometre olan hat, Yunanistan sınırında Edirne’nin İpsala ilçesinde son bulacak ve bu noktadan Avrupa ülkelerine doğalgaz aktaracak doğalgaz boru hattına bağlanacak.

YILLIK KAPASİTE 16 MİLYAR METREKÜP
Yıllık toplam kapasitesi 16 milyar metreküp olacak proje ile 10 milyar metreküp doğalgazın Avrupa’ya, 6 milyar metreküpün ise Türkiye’ye taşınması hedefleniyor. Avrupa’ya gaz dağıtımının 2020’nin ilk çeyreğinde başlaması ve yıllara göre artması öngörülüyor. Ay sonunda ticari gaz akışının başlaması planlanan hattın taşıma kapasitesi 2023’te 24 milyar metreküpe ve 2026’da ise 31 milyar metreküpe çıkacak. TANAP, Türkiye’nin doğalgaz arz güvenliği ve çeşitliliğine de büyük katkı sağlayacak. Türkiye’nin doğalgaz ihtiyacının yaklaşık yüzde 12’si bu projeden karşılanacak.

ERDOĞAN: YENİ PROJELERİN MÜJDESİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, törendeki konuşmasında, “TANAP ortak vizyonumuzun en son meyvesidir” vurgusu yaparak şunları kaydetti: Enerji piyasalarında yaşanan değişime ve ihtiyaca cevap veren TANAP, aynı zamanda önümüzdeki yıllarda devreye alacağımız yeni projelerin de müjdesi niteliğindedir. TANAP ilk gündeme geldiğinde kimi çevreler, "Rüya, gerçekleşmesi imkansız" demişti. Ama biz sabrettik, sebat ettik. Doğru bildiğimiz yolda istikrarla yürüdük ve ısrar ettik. Şimdi önümüzde daha büyük hedefler, yepyeni projeler var. Şimdi önümüzde buradan aldığımız ilhamla yeni başarı hikayeleri yazmak var.

FİYATI UCUZ OLACAK
TANAP’ın ilk adımı, 26 Haziran 2012’de hükümetler arası anlaşma ile atıldı. TBMM anlaşmayı 10 Eylül 2014’de onayladı. Temel atma töreni Erdoğan ve Aliyev’in katılımıyla 17 Mart 2015’te gerçekleştirildi. Boru hattına ilk test gazı 23 Ocak 2018’de basıldı. TANAP’ta kullanılan boruların çoğu yerli üretim. TANAP’tan Türkiye’ye gelecek doğalgazın mevcut kontratlardan daha ucuz olması bekleniyor.

1.2 TRİLYON METREKÜPLÜK BÜYÜK REZERV

TANAP’ın kaynağı, Hazar Denizi’ndeki karasularında, karadan 70 kilometre açıkta bulunan, sahip olduğu 1.2 trilyon metreküplük ispatlanmış rezerv miktarı olan ve 140 kilometrekarelik yüz ölçümü ile Manhattan’a eşit büyüklükteki Şah Deniz sahası. İlerleyen yıllarda diğer ülke kaynakları da devreye alınacak.

ABD’den TANAP’a destek
ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sandra Oudkirk, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı’nın (TANAP) Avrupa ve Türkiye’nin enerji arz güvenliğine katkı sağlayacağını söyledi. Projenin Güney Gaz Koridoru’nun büyük bir parçası olduğunun altını çizen Oudkirk, TANAP’ın bölge enerji piyasalarında rolünün önemli olduğuna dikkati çekti. Oudkirk, Azerbaycan gazını taşıyacak projenin kaynak çeşitliliği sağlayacağına dikkati çekerek, “Bu proje, Azeri gazını alacak ülkeler için çeşitlilik anlamına geliyor. Diğer taraftan da arz edilen ülke için enerji güvenliğine güçlü bir katkıdır. ABD olarak direkt bir yatırımımız ve ticari bir avantajımız olmamasına rağmen, kaynak çeşitliliği ve arz güvenliğine katkı sağladığı için bu projeyi destekliyoruz” diye konuştu.