Yalancı indirimden sonra tedarik de yalan oldu

Canan ERASLAN

Geçtiğimiz haftalarda perakende sektörü ‘Efsane Cuma’, ‘Şahane Cuma’, ‘İndirim Cuması’ gibi isimlerle dev bir kampanya başlattı. Bu kampanya, Amerika’da zararına satışlar yapıldığı için ‘Black Friday-Kara Cuma’ denilen günlerin bir benzeri zannedildi. Bütün medya araçlarıyla günlerce bombardıman yapıldı ve tüketiciler her saat başı “Son 24 saat”, “Son 1 saat”, “İndirime son 10 dakika” mesajlarıyla indirime davet edildi. Çıkarılan bunca gürültüyle indirimli ürün alacağını zanneden milyonlar, e-Ticaret sitelerine ve mağazalara koştu. Bazıları sabahın ilk saatlerinden itibaren mağaza önlerinde kuyruğa girdi ama sonuç hüsran oldu. Çünkü fiyatlar 2-3 kat artırıldıktan sonra ‘sözde’ indirim yapılmıştı. Böyle olunca ‘Şahane’, ‘Muhteşem’ dedikleri indirim ‘yalancı indirime dönüştü ve sosyal medyada ‘Efsane aldatmaca’ etiketiyle ‘trend topic’ oldu. Bütün bu aldatmacaya rağmen ‘sözde’ indirim gününde yaklaşık 5 milyar liralık alışveriş gerçekleşti. 

Ancak şu günlerde aldatmacanın yeni bir aşaması gerçekleşiyor. Söz konusu indirim günlerinde ürün seçip sipariş veren binlerce kişi yeni bir şok yaşıyor. Bazı ürünler ‘tedarik edemedik’ bahanesiyle gönderilmiyor. Sipariş verdikleri site ya da markayı arayan tüketiciler ise “Yoğun talep sebebiyle ürününüzü tedarik edemiyoruz, paranızı hesabınıza iade edeceğiz” mesajı gönderiliyor. Editör arkadaşımız Emel Baltacı “Bir elektrikli süpürge aldım ‘Efsane Cuma’ günlerinde. Birkaç gün sonra ‘stokta bulunmadığından gönderemiyoruz, paranızı iade edeceğiz’ dediler. Ettiler ama ben kendimi kandırılmış hissediyorum.
Böyle kapansın istemiyorum” diyor. 

Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu da “Satıcının ‘tedarik edemiyorum mazereti ancak üretimin kesinlikle mümkün olmadığı durumda geçerli olabilir. Bu durumda dahi stokta bittiği anda kaldırması gerekir. Kaldırmadı ve satış gerçekleştiyse de tedarikle yükümlü. Aksi hâlde aldığı parayı değil, ürünün indirimsiz fiyatı kadar bedeli tüketiciye iade etmek durumunda” dedi.

Stokta yok demek fabrika yanarsa geçerli bir mazarettir

İndirim bahanesiyle vadettiği ürünü şimdi de ‘stokta yok’ bahanesiyle göndermeyen şirketlere karşı tüketicinin ne hakkı olduğunu, Tüketici Başvuru Merkezi (TBM) Başkanı Aydın Ağaoğlu’na sorduk, şu cevabı aldık: Tüketici Kanunu’nun ‘Mesafeli Sözleşmeler’ yönetmeliğinin 16. maddesi diyor ki, malın tedarik imkânsız hâle gelmişse satıcı 5 gün içinde yazılı bildirim ve ödeme yapmak mecburiyetindedir. Ancak malın tedarikinin imkânsız hâle gelmesinden kasıt, depoyu su basması, fabrikanın yanması gibi  bir sebeptir. Yani ‘tedarik edemedik’ demek geçerli sebep değildir. Mağdurların mutlaka Tüketici Mahkemesine başvurmasını tavsiye ediyorum. 4.570 liraya kadar ilçe hakem heyetleri, üzerinde il hakem heyetleri yetkilidir ve mahkeme kararı hükmündedir” dedi. Yani satıcı, tüketiciden aldığı bedeli iade etmekle kurtulamıyor. Söz konusu ürünün indirimsiz bedeli üzerinden iade yapmak durumunda.

24 Kasım’da indirimlerin sahte olduğuna dair haberimizi yayınlamıştık.

Ünlü gözlük markası yerine sahtesi geldi

Bir tüketici de “e-Ticaret sitesinden RB marka gözlük sipariş ettim. Gelen gözlüğün üzerinde o marka yazıyordu ama kesinlikle imitasyondu. Gözlükçüye de gösterdim, sahteydi, iade ettim” dedi. Bir başka okurumuz da “Gelen saat oyuncak gibiydi” diyerek iade ettiğini anlattı. Ağaoğlu benzer durumlar için yine Tüketici Hakem Heyetine gidilmesini öneriyor. 6502 sayılı Tüketici Kanunu’nun 16. madde, 4. fıkrasına göre, satıcı ayıplı ürünün yerine gerçeğini tedarik etmekle yükümlü. Yani sahteye 200 lira ödediyseniz gerçek fiyat olan 1.000 lira talep edebilirsiniz.

Ürünün piyasa fiyatının size ödenmesini isteyin

Okurlarımızdan B.Ç. indirim günlerinde bir teknoloji marketin online sitesinden, gerçek fiyatı 4.850 lira olan oyun konsolunu 289 liraya görünce almış, mağazadan teslim seçeneğini işaretlemiş. Almaya gittiğinde “Yoğunluktan teslim edemiyoruz” cevabıyla karşılaşmış. 2 gün sonra da şirketin çağrı merkezi arayıp “Ürünü tedardik edemiyoruz, paranızı iade edeceğiz” demiş. Tüketicimiz de Hakem Heyetine başvurmuş. Tüketici kanunun 54. maddesinin 2. fıkrasına göre, satıcı kendisine vadettiği 289 liradan, fotoğrafını gösterdiği üründen tedarik etmekle mükellef. Aksi hâlde, gerçek piyasa fiyatı olan 4.850 liradan hesaplanmak üzere tüketiciye 4.550 lira ödemek zorunda. Böyle bir durumla karşılaşan tüketicilerimize aynı yolu izlemelerini öneriyoruz.