Kayıt dışı ile dört koldan mücadele

Türkiye’de 2018 Ocak-Nisan döneminde 23,2 milyar TL olan bütçe açığı, 2019’un aynı döneminde 54,5 milyar TL’ye yükseldi. Öte yandan TÜİK verilerine göre her ne kadar işsizlik rakamları 5 milyona yaklaşsa da, gün geçtikçe artan kayıtsız çalışanların oranı yüzde 35’e yakın seyrediyor. Her iki veri, önemli oranda kayıt dışı ekonomiden de etkileniyor. Hükûmet; özellikle bütçe dengesi bakımından daha etkin vergi tahsilatı için düğmeye basıyor. Bu kapsamda Gelir İdaresi Başkanlığınca (GİB), 2019-2021 dönemine ilişkin Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı hazırlandı. 39 eylemden oluşan planın “Gönüllü uyum seviyesinin yükseltilmesi”, “Denetim kapasitesinin daha güçlü hâle getirilmesi”, “Mevzuatın gözden geçirilmesi ve düzenlemelerin yapılması”, “Kurumlar arası veri paylaşımının geliştirilmesi” ve “Toplumun her kesimine yönelik farkındalığın artırılması” başlıklarında 5 ana bileşeni bulunuyor. Plan kapsamında, kayıt dışılığın yoğun olduğu sektörlerde takip yaygınlaştırılacak. Buna göre;
* 3 ve üzeri işçi çalıştıran işverenlerin ücret ödemelerinin bankalar vasıtasıyla gerçekleştirilmesine yönelik düzenlemenin sıkı takibi yapılacak.
* Şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan kartlı taşıma sistemlerinin ülke çapında yaygınlaştırılması sağlanacak.
* Şehirler arası tarifeli yolcu taşımacılığında düzenlenen yolcu taşıma biletlerinin e-Bilet olarak düzenlenmesi sağlanacak ve ilgili kurumlarla veriler paylaşılacak.
* Spor müsabakaları, tiyatro, sinema ve konser etkinlikleri gibi biletle girilen alanlarda da e-Bilet uygulaması yaygınlaştırılacak ve zamanla zorunluluk getirilecek.
* Gayrimenkul alım satımında Tapu Takas Sistemi yaygınlaştırılacak. Gerçek bedelle satış işlemleri yapılaca. Sistem, araç satışı gibi işlemlerde de kullanılacak.
* Kayıt dışı turistik turlar ve konaklamalar düzenleyen kişi, işletme ve acenteler takip edilecek.
* Özel muayenehanesi olan doktorların, özel hastanelerde yapmış olduğu işlemlere ait kayıt ve bilgiler, elektronik sistemlere aktarılacak.
* Nakit ekonomisiyle mücadele kapsamında, ödeme işlemlerinde banka kartları kullanımının özendirilmesine yönelik farkındalık oluşturulacak.

DİZİLERLE VERGİ MESAJI
Çocuklar başta olmak üzere, toplumun tüm kesimlerinde sosyal güvenlik ve vergi bilincinin geliştirilmesi maksadıyla, izlenme oranı yüksek çizgi film ve dizilerin içeriğine, bu konuya ilişkin senaryolar eklenerek yayınlanacak. Gençlik merkezlerinde, gençlik ve izcilik kamplarında bu konuda etkinlikler düzenlenecek.

NELER YAPILACAK?
1- Üç ve üzeri işçi çalıştıran işverenler maaşı bankadan ödeyecek.
2- Maç, konser, sinema, otobüs biletleri elektronik ortama taşınacak.
3- Konut ve taşıtlarda gerçek bedel üzerinden işlem takibi yapılacak.
4- Turizm ve özel muayenehaneler, yakın mercek altına alınacak.