Kamu-özel sektör arasında 155,8 milyar dolarlık imza

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının verilerine göre, kamu-özel sektör iş birliği modeli, özellikle otoyol, köprü ve havalimanı gibi altyapı yatırımları ile hastane gibi kamu hizmetlerinin sunumunda alternatif bir finansman modeli olarak önem taşıyor. Bu metotla yatırımların hızlı tamamlanmasının yanında projelere özel sektörün katılımının sağlanarak hizmet kalitesinin iyileştirilmesi ve proje maliyetlerinin düşürülmesi amaçlanıyor. Türkiye'de bu modelin uygulanmaya başlandığı 1986’dan geçen yılın sonuna kadar toplam yatırım tutarı 78,3 milyar dolar olan 249 kamu-özel iş birliği projesi uygulamaya konuldu. Bu projelerin toplam sözleşme değeri (yatırım tutarı ve kamuya ödenecek miktar) 155,8 milyar dolar oldu. Sözleşmesi imzalanan 249 projenin sözleşme değerleri içinde 73 milyar dolarla en büyük payı havaalanı projeleri aldı. Bunu 37,1 milyar dolarla enerji ve 24,3 milyar dolarla kara yolu projeleri izledi. Şehir hastaneleri nedeniyle sağlık tesisi projelerinin sözleşme değeri de 11,5 milyar dolarla öne çıktı. Liman yatırımları 4,8 milyar dolar, yat limanı ve turizm tesisleri de 2,1 milyar dolarlık sözleşme değerleriyle dikkati çekti.

EN FAZLA YİD MODELİ
Uygulama sözleşmesi imzalanan 249 yatırım içinde 115 projeyle yap-işlet-devret (YİD) ve 109 projeyle işletme hakkı devri modelleri ilk sırada yer aldı. Bu modelleri, 20 projeyle yap-kirala-devret ve beş projeyle yap-işlet modelleri takip etti. Projelerin sektörel dağılımı incelendiğinde, 249 proje içinde 97 projeyle enerji üretim tesisleri ilk sıraya yerleşti. Enerji tesislerini 41 projeyle kara yolu yatırımları, 23 projeyle limanlar, 20 projeyle sağlık tesisleri izledi. Sağlık projelerinin ardından 19 projeyle gümrük tesisleri, on sekizer projeyle havaalanı ile yat limanı ve turizm tesisleri, sekiz projeyle madencilik projeleri, iki projeyle endüstriyel tesisler, birer projeyle de demir yolları, kültür ve turizm ile katı atık tesisleri sıralandı. Geçen sene ise toplam yatırım tutarı 20,2 milyon dolar olan altı kamu-özel iş birliği projesi uygulamaya koyuldu. Bu projelerin sözleşme değeri 72,3 milyon dolar oldu.