Yeşil dönüşümle 197 milyon TL tasarruf

ÖMER TEMÜR

Dijitalleşme ile başlayan ‘yıkıcı dönüşüm’ün bir benzeri üretimde de yaşanıyor. AB'nin 2019 yılında devreye aldığı Yeşil Mutabakat kapsamında çevreyi kirleten ürünlerden daha fazla vergi alınması gündeme gelirken dönüşümün 10-15 yıllık bir süreçte tamamlanması bekleniyor. Arçelik ise “Dünyaya Saygılı, Dünyada Saygın” vizyonu doğrultusunda 2014 yılında Eskişehir ve Bolu’da kurduğu elektrikli ve elektronik eşya (AEEE) geri dönüşüm tesisi ile Türkiye'deki dönüşüme liderlik ediyor. Online sanal basın gezisi ile tesislerdeki son uygulama ve gelişmeleri anlatan Arçelik Türkiye Genel Müdürü Can Dinçer, dünyada her yıl 50 milyon ton atık elektrikli ve elektronik eşya oluştuğuna dikkati çekerek, “The Global E-Waste Monitor 2020 Raporu’na göre ise 2019 yılında Türkiye’de oluşan AEEE miktarı 847 bin ton. Yani Türkiye’de yaklaşık bir milyon ton AEEE’nin oluştuğu öngörülüyor. Dünyadaki e-Atıkların yüzde 37’si küçük ev aletlerinden, yüzde 22’si ise büyük ev eşyalarından oluşuyor” dedi.

1,3 MİLYON ÜRÜNE ULAŞTI
Arçelik'in Türkiye’de hem üretici olup hem de sektörünün geri dönüşüm tesisini kuran ilk şirket olduğunu dile getiren Dinçer, şunları kaydetti: Yeni sloganımız ‘İyiliği Aşkla Tasarlar’ ile odağımıza sorumlu üretim ve tüketimi alıyoruz. Eskişehir’de buzdolabı ve soğutucular, Bolu’da büyük beyaz eşya ve küçük ev aletleri geri dönüştürüyoruz. Eskişehir’de buzdolaplarında bulunan ozon tabakasına zararlı CFC’li gazları da topluyoruz. Markası ne olursa olsun, eski beyaz eşya ve televizyonları yeni ve verimli Arçelik ürünleri ile değiştiriyoruz. AEEE’lerden elde edilen plastik, demir, bakır, alüminyum gibi malzemeleri ekonomiye geri kazandırıyoruz. Yedi yılda 1,3 milyon adet AEEE’yi geri dönüştürdük. Eski ve verimsiz ürünleri enerji verimli ürünlerle değiştirerek 326 GWh enerji tasarrufu elde ettik. Bu sayede 41 milyon hanenin günlük elektrik tüketimi kadar 197 milyon TL’lik bir tasarruf sağladık. Geri dönüşümden gelen enerji kazancı 2,5 MW gücünde 52 adet rüzgâr türbininin yıllık enerji üretimine eş değer. Bunun yanı sıra 8 milyon hanenin bir günlük ihtiyacına denk gelen 6,5 milyon ton su tasarrufu sağladık.

Balık ağından buzdolabı ketçap ve çaydan plastik
¥ Atık ağlardan ve sentetik ipliklerden elde edilen yüksek performansa sahip geri dönüştürülmüş poliamid bileşiklerin fırın, çamaşır makinesi ve bulaşık makinesi parçalarında kullanılmasıyla 2020’de yaklaşık 8 ton atık balık ağı ve 99 ton tekstil atığı geri dönüştürüldü.
¥ Yüzde 15 oranında soya ve hint yağı gibi organik malzeme içeren biyo bazlı poliüretan yalıtım malzemesi ve biyokompozit hammadde kullanılarak buzdolabı üretiliyor.
¥ Domates püresi, salça ve ketçap üretiminden çıkan lifler, kahve makinelerinde kahve telve artıkları, çay makineleri üretiminde ise geri dönüştürülmüş çay liflerinden faydalanılarak ürünlerdeki plastik kullanımı azaltılıyor.
¥ Geri dönüştürülmüş PET şişelerin kullanılmasıyla elde edilen yüksek plastik materyal, çamaşır makinesi ve yıkayıcı-kurutucu kazanlarında kullanılıyor.