Yaptırımlara karşı üc aşamalı tedbir

Batuhan Yaşar - BAKÜ/ANKARA

Azerbaycan temaslarını tamamlayarak yurda dönen Başbakan Ahmet Davutoğlu, beraberindeki gazetecilerin sorularını cevaplandırdı. Rusya kriziyle ilgili, “Bu öyle bir psikolojik durum doğurdu ki her gün yeni açıklamalarla derinleşiyor. Önce psikolojik durumu kontrol etmek lazım” diyen Davutoğlu, alınacak tedbirleri de açıkladı. Davutoğlu’nun önemli mesajları başlıklar şöyle...
 RUSYA İLE KRİZ:  Bu tür krizlerin bir gerçek boyutu, bir olgusal boyutu, bir de psikolojik boyutu var. Bu psikolojik durumdan çıkmak lazım. Farklı olguları paylaşıp olayı nasıl raya oturacağımızı konuşmak lazım. Ama öyle bir durum var ki görüşmek mümkün olmuyor 
ÇAVUŞOĞLU-LAVROV GÖRÜŞMESİ:  Bakanla görüştüm. Aradı, bilgi verdi. Nazik, medeni, karşılıklı görüş paylaşılan bir toplantı olmuş ama bunun devam ederek bir iletişim kanalı açık tutulmalı. Bir görüşmede çözülmesi zor. Psikolojik boyuttan çıkmak ve olduğu kontenkste değerlendirmek lazım. Karşılıklı siyasi iradeleri devreye sokmalıyız.
 TÜRKMENLERİN DURUMU:  Suriye’nin kantonlaşmasına prensip olarak olumlu bakmayız. Etnik temelli kantonlaşmalar, etnik grupları uzaklaştırır. Aksine bunlar birbirine yakınlaşmalı. Orta Doğu’da sınırları sarsmak isteyenler kantonlaşmaya sıcak bakıyor. Tekrar etnik ve mezhebi her parçalanma, kardeşi kardeşten ayırır. Tüm halkların haklarını gözeten, şehirleri koparmayan yeni siyasal anlayışa ihtiyaç var. Bir grup ‘kanton kuracağım’ derse karşı tarafta kendin de bu hakkı görür.
 SURİYE SINIRI:  98 kilometrelik alanın ılımlı muhaliflerce kontrolü tercihimiz ama aksaklık IŞİD’e operasyon yapan ülke ve ülke gruplarının birbirinden kopuk hareketler yapmasında. Azez gibi IŞİD’e direnen şehrin Rus uçaklarınca bombalanması olmaz. Azez’in bombalanmasının ne gerekçesi olabilir? DAEŞ’e dönük operasyonlarda bu operasyonları yapan koalisyon unsurlarına her eylem DEAŞ’a hizmet anlamına gelir. 
İNCİRLİK ÜSSÜ: İngilizlerin kararı var, gerekirse İngiltere de kullanabilir. Almanya’dan da uçak takviyesi geliyor. Merkel ile telefon görüşmesinde konuları ele aldık. İncirlik, Türkiye-Suriye sınırı, NATO sınırı güvenlik sınırı haline dönüştü. NATO ve dayanışması bölgede provaktif eylemlere karşı olacaktır.
 SURİYE KRİZİ:  Uluslararası toplumun parçalandığı, kontrol dışı durumun çıktığı ortamda çözümün kısa sürede geleceğini düşünmek doğru olmaz. Eskiden Suriye bu kadar parçalanmamışken, Türkiye, Rusya, Amerika, İran... mesafe alınabilirdi. 1 Ocak’taki müzakarelerde diplomaside hareketlilik olacak. Son gelişen olaylar, Suriye krizi bir iç değil uluslararası kriz. Ya hep beraber çözeceğiz ya da he beraber olumsuz sonuçlarına katlanacağız. 
 TÜRKİYE’NİN TAVRI:  ‘Kimse müdahale etmesin’ diyenler, müdahale ediyor. Biz Suriye’ye müdahale etmemeye özen gösteriyoruz ama Türkiye’ye dönük tehdit olunca tedbir alırız. Türkiye, kendi güvenliğini ilgilendiren durum olunca tereddüt etmez, gerekli adımı atar. 
RUSYA’NIN YAPTIRIM KARARLARI:  Türkiye-Rusya ilişkileri bağımlılık ilişkileridir. Ticaret tamamlayıcı mahiyette, yaş sebze konusunda ciddi sıkıntı yaşanmadı. Son Bakanlar Kurulu’nda olabilecek durumları değerlendirdik, tedbirleri ele aldık. Üç kategoride hazırladık. Telafi edici tedbirleri değerlendirdik. Bağımlılığı azaltacak, zaman alacak tedbirler. TANAP Projesi’ni en erkene çekmek gibi. Türkiye her türlü olumsuz etkiye hazır olmak için çalışıyor. Ambargolar döner, ambargo yapana da zarar verir. 

Başkanlık Türkiye’nin birinci gündemi değil

Başbakan Davutoğlu, “başkanlık sistemi” ve “partili cumhurbaşkanlığı” tartışmaları konusunda şunları söyledi: “Şu anki sistem 12 Eylül’de çıkma. Büyük bir yetki ve sorumluluk karmaşası doğuruyor. Anayasa reformuna ihtiyaç var. Yetki kimdeyse sorumluluk onda olmalı veya tam tersi. Biz suhuletle hep beraber konuşulması gerektiğini düşünüyoruz. Türkiye’de tekrar tekrar değişmeyecek net bir sistem oluşturulmalı. Başkanlıksa başkanlık, parlementerse parlamenter. Türkiye, karma sistem kaldırmıyor. Bunu konuşurken kaçınılması gereken tutum ne? Bir kere Türkiye’nin birinci gündem maddesi bu değil. Bunu tartışabilmek için AK Parti’nin Meclis’te bir matematiği yok. Türkiye-Suriye ile uğraşıyor, gerilim var. Vaatler, reformlar var. Bu konularda süratle adım atmalıyız ve meseleler şahsileşmeden sistemi doğru konuşarak çözmeliyiz. Türkiye’nin anayasasının yapısı bozuk. Bütünüyle yeniden yazımına ihtiyaç olan bir tablo. Tansiyonu düşürelim, elimizdeki problemlerle hakkıyla mücadele edelim. Muhalefetle oturup Türkiye için ne iyi onu konuşalım. Bunu muhalefetle konuşarak yapmak lazım. Partili cumhurbaşkanlığı için de anayasanın değişmesi lazım. Onu da muhalefetle konuşmak lazım.”
 KILIÇDAROĞLU’NA TEPKİ: (CHP liderinin hendek kazan teröristlere “arkadaş” demesi) Kimse kamu düzenini ve günlük hayatı bozan, barikat yapan, hendek kazanlar için ‘arkadaş’ ifadesi kullanmaz. Bunlardan masum iş yapmış gibi ricacı olunması, muhalefet partisi liderinin kullanmaması gereken bir dil.

Davutoğlu: Kimseye hesap vermeyiz!
Başbakan Ahmet Davutoğlu Rusya’nın tırmandırmaya çalıştığı uçak krizi ile Bakü’de konuştu. Davutoğlu, Türkiye’nin meşru müdafaa hakkımızı kullandığını belirterek, “Bunun için kimse Türkiye’yi suçlayamaz. Bunun için Türkiye’den kimse özür bekleyemez. Biz, sınırlarımızı koruduğumuz için özür dilemeyiz. Hesabımızı da sadece ve sadece, meşruiyetini 1 Kasım seçimlerinde halktan aldığımız aziz milletimize karşı veririz” dedi.
Davutoğlu, Rusya ile ilişkileri geliştirdiklerinde “AB’den sapılıyor mu? AB yerine Rusya’ya mı yöneliniyor? NATO üyesi olan bir ülkenin Rusya ile bu kadar iyi ilişkiler geliştirmesi normal midir?” tarzında Türkiye ve uluslararası basında çok eleştirilerin olduğuna işaret etti. Bu eleştirilere hiç kulak asmadıklarını ve Rusya ile ilişkileri dost ve komşu iki ülkenin ilişkileri olarak en iyi düzeyde tutmak için gereken her türlü tedbiri aldıklarını, Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin kurduklarını, vizeleri kaldırdıklarını, Rusya’nın Türkiye üzerinden birçok alana açılmasını sağladıklarını dile getiren Davutoğlu, Rusya ile birlikte birçok alana açıldıklarını, milyonlarca Rus vatandaşının Antalya’da, Türkiye’nin gerçek misafirleri olarak ağırladıklarını ve buna devam edeceklerini kaydetti.
Putin’in sert açıklamalarına da işaret eden Davutoğlu, “Çağrım, Rusya’daki liderlere, Sayın Putin’e, gelin meselemizi konuşarak, yüz yüze ele alalım. Ama 15 gün önce zikretmediğiniz, gündemde olmayan iddialarla, ‘Türkiye DAEŞ’e destek oluyor’ gibi iddialarla soğuk savaş dönemini andıran kampanyaları birbirimize karşı kullanmayalım. Eğer böyle bir iddia var idiyse neden 15 gün önce gündeme getirmediniz” şeklinde konuştu.