İnsan Hakları Eylem Planı bugün açıklanıyor

Ebru Karatosun ANKARA

Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan İnsan Hakları Eylem Planı bugün açıklanıyor. Birçok başlığı kapsayan Eylem Planı’nın taslak metninde, AB ile başlayan yeni dönemle beraber uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki haklarının anlatılması da yer alıyor. Bu kapsamda, uluslararası yatırımcılar ve yabancı bireylere, hakları ile Türk hukuk sistemini anlatan yazılı ve görsel materyaller kendi dillerinde hazırlanarak erişimlerine sunulacak.

EŞİTLİK VURGUSU YAPILACAK
Edinilen bilgiye göre 9 amaç, 49 hedef ve 374 faaliyetin öngörüldüğü eylem planı ile 'Özgür birey, güçlü toplum, daha demokratik Türkiye' vizyonu amaçlanıyor. Taslak çalışmanın amaca ulaşması için 11 temel ilkenin yer aldığı planda, dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç gözetmeksizin herkesin hukuk önünde eşit olmasının vurgulanması amaçlanıyor. Eylem planıyla devlet girişimi ve çalışma hürriyetini rekabete dayalı serbest piyasa kurallarıyla sosyal devlet ilkesiyle korunması da hedefleniyor. Metinde çocuktan gençlere, yaşlıdan engellilere toplumun her kesimini ilgilendiren, vatandaşların hayatını kolaylaştıracak düzenlemeler yer alıyor.

AB İLE ÜYELİK SÜRECİ
Yine, insan haklarına dayalı hukuk devleti anlayışının güçlendirilmesinin amaçlandığı, AB ile ilişkiler bağlamında üyelik sürecinin karşılıklı hak ve yükümlülükler çerçevesinde kararlılıkla sürdürüleceğinin altı çiziliyor. Vize serbesti konusunda karşılanması beklenen hususlara ağırlık verileceği vurgusu da yapılıyor. Hayvan haklarının korunması için bazı düzenlemeler de metinde yer alıyor.

YERELDE DÜZENLEME
Eylem Planı’yla siyasi partiler, seçim ve yerel yönetimler mevzuatında gerekli değişikliklerin yapılması amaçlanıyor. İfade özgürlüğünün standartlarının yükseltilmesi ve en geniş şekilde teminat altına alınması için düzenlemeler gözden geçirilmesi planlanıyor. Basın özgürlüğünün standartlarının yükseltilmesi ve toplumda eleştiriye açıklık kültürünün gelişmesini sağlamak için farkındalık çalışmasının yürütülmesi hedefleniyor.

MAHKEME UZMANI KADROSU
Taslak metinde hâkim ve savcı yardımcılığının faaliyete geçirilmesi gerektiği konusundaki düzenlemeler de dikkat çekiyor. Finans, imar ve kamulaştırma gibi alanlar ile vergi ve bilişim suçları bakımından ihtisas mahkemelerinin kurulacağı belirtiliyor. Bu mahkemelerde, uzmanlık alanlarında hâkimlere destek verecek ‘mahkeme uzmanı’ kadrosu da kurulacak.

DAHA KISA SÜRECEK
Eylem Planı ile beraber iş davalarının yıllarca sürmesinden kaynaklı sorunların da çözülmesi hedefleniyor. İş davalarında hâkimlerin Sosyal Güvenlik Kurumunun bütün kayıtlarına bilişim sistemi üzerinden erişebilmesi suretiyle davaların daha hızlı sonuçlandırılması sağlanacak. Yargılamaların makul sürede tamamlanması ve vatandaşların işlerinin kolaylaştırılması amacıyla elektronik tebligat uygulaması yurt dışında ikamet eden vatandaşları da kapsayacak şekilde yaygınlaştırılacak. Ayrıca sanığın duruşma sırasında avukatın hukuki yardımından daha etkili şekilde yararlanması için oturma düzeni değiştirilecek. Eylem Planı’nın taslak metninden öne çıkan başlıklardan bazıları şöyle:
/ İddianameler makul sürede hazırlanacak, mağdur ve müştekilere de tebliğ edilecek.
* Etkili soruşturma için hukuk fakültesi mezunlarının adli kollukta istihdamı sağlanacak.
* Ticari hayatın yoğun olduğu il ve ilçelerde ticaret mahkemeleri ile fikri ve sınai haklar mahkemeleri kurulacak.
* Gerçek ve tüzel kişiler ile devlet arasındaki uyuşmazlıkları en hızlı ve en az maliyetle çözmek amacıyla ‘idari sulh usulü’ getirilecek.

BİLİRKİŞİLİK SİSTEMİNE NEŞTER
* Bilirkişilik bölge kurulları yeniden yapılandırılarak, etkinliği artırılacak.
* Haklı bir sebep olmaksızın bilirkişilik yapmaktan kaçınan ya da etik ilkelere aykırı davrananların bilirkişilik sicili ve listesinden çıkarılması sağlanacak.
* Raporunu zamanında teslim etmeyen bilirkişiye yeni dosya verilmesi engellenecek.
* Profesör ve doçent unvanına sahip kişilerin, bilirkişilik yapmalarını teşvik etmek amacıyla bilirkişilik temel eğitiminden muaf tutulmaları sağlanacak.

GIDA GÜVENLİĞİ İÇİN...
Bağımsız bir yapı oluşturulacak
Hükûmet, İnsan Hakları Eylem Planı ile vatandaşın güvenli bir şekilde gıda tüketebilmesi için yeni bir yol haritası hazırlayacak. Bu doğrultuda vatandaşlar için gıda güvenilirliği sağlanacak. Risk değerlendirmeleri de yapmak suretiyle güvenli gıda arzını temin etmek ve kamuoyunu hızlı ve doğru bir şekilde bilgilendirebilmek için tüketici örgütleri temsilcilerinin de bulunduğu bağımsız kurumsal bir yapı oluşturulacak.