Etiyopya -2- Fakir ama mutlu

A -
A +

Dini inancı, sosyal sınıfı, cinsiyeti, yaşı ne olursa olsun Etiyopyalıların ortak özelliği her yerde sizi selamlamaları ve güler yüzle karşılamaları... Her şeye rağmen pozitifler. 


10 Türk lirası, 86 Etiyopya Bırr'ına eşit. İnsanlar her gün kilometrelerce yürümeye, koşmaya alışkın. Bu yüzden dünyanın ünlü maratoncularının buradan çıkması hiç de şaşırtıcı değil. 


Etiyopyalı kadınlar kendi ürettikleri sebze ve meyveleri pazarda satıyor.

Etiyopya'da paranızı Bırr'a çevirmiş olmanız şart. Zira başka herhangi bir para birimi kabul edilmiyor, kredi kartı sadece bazı yerlerde geçerli o da her hangi bir teknik problemle karşılaşılmazsa... Mahsur da kalsan, tomarla dolar da uzatsan; Bırr da Bırr! Paralarına bu kadar bağlı olmaları takdir edilesi! 1 Lira yaklaşık 8.6 Bırr ediyor. Bize göre oldukça ucuz olsa da, nazarlarında beyazlar 'zengin insan' olduğundan size fiyatlar otomatik yüksek söyleniyor. Yine de pazarlık konusunda yetenekli Türkler için oldukça keyifli alışveriş yapılabiliyor.


Kırık dökük caddeler üç tekerlekli araçlarla kaynıyor...

"1 Bırr" diye yalvaran dilenci çocuklara "0.12 Lira ne ki?!" deyip bol keseden 100 Bırr dağıtayım demeyin. Etrafınız saniyede dilenci ordusuyla sarılıyor! Arabaya binip devam etseniz bile uzuuuun süre aracı takip edecek enerji, sabır ve atletik bünyeye sahipler. Size de "Bunların her biri bir Elvan Abeylegesse!" diye şaşırmak düşüyor... 


Çin'den sonra en çok eşek Etiyopya'da var. Hayvanların fiyatı arabalarla yarışıyor.

ELVAN'IN SIRRINI ÇÖZDÜM

İnsanlar günlük yaşantısında kilometrelerce yürümeye, koşmaya çok alışkın ve fizyonomik olarak yatkın... Maratoncular çıkması şaşırtıcı değil. 

Toplu taşıma aracı seyrek ve tıklım tıklım ama bizim Murat 124 benzeri mavi taksiler kum gibi. Üç tekerlekli araçlar da bol ve şirin... Eşekler? İşte onlar bir numara! Dünyada Çin'den sonra en fazla eşek nüfusu buradaymış! Canlı cansız taşımada, nakliyede, dağda, tepede, şehrin ana caddesinde. Bu güzel gözlü hayvancıkların makus talihi tüm dünyada sanırım aynı ama en azından burada kıymetliler; arabaya yakın para ediyorlar!.. 


Mavi taksiler ulaşımın can simidi.

MUTLUYUM, MUTLUSUN, MUTLU

Dini inancı, sosyal sınıfı, cinsiyeti, yaşı ne olursa olsun Etiyopyalıların ortak özelliği her yerde sizi selamlamaları ve güler yüzle karşılamaları... "Mutlu yaa bu insanlar..." diyorsunuz; her şeye rağmen pozitifler, hep gülümsüyorlar, hep neşeliler. 
Ha bu arada bir nevi uyuşturucu olan Gat, pek çok ülkede yasak olmasına rağmen Etiyopya'da serbest... Üretimi de satışı da... Hatta Gat çiğnemek burada bir nevi tiryakilik... Bunun etkisi olabilir mi bilemem, onu da antropologlar çözsün... Kendi aralarında selamlaşma bayanlarda baş eğerek, erkeler arasında omuz omuza vurarak... Omuz attı diye olay çıkarmaya gerek yok yani! 

Ahşap oymacılığı Etiyopya'nın en köklü el sanatı... Genellikle abanoz ağacından oyulan taraklar, takılar, tabureler, masklar, biblolar; envai çeşit nesne mevcut... Büyük bir ağaç kütüğünün, yekpare olarak oyularak sandalyeye ya da tabureye dönüştürüldüğü sanat eserlerine bakmaya doyamıyorsunuz.
Ülkenin bir başka medarı iftiharı da el dokuması kumaşları... Pamuktan dokunan bu kumaşlar; yerel giysilerin, fular ve başörtülerinin yapımında kullanılıyor. 
##tgvideo##
Genç nüfus batı modasını takip etme eğiliminde olsa da geleneksel kıyafetleri her yaştan kadının üzerinde görmek mümkün. Erkeklerde ise kadınlarda olduğu gibi günlük yaşama yerleşmiş bir folklorik moda söz konusu değil. 

Bİ İNJİRAMIZI ALMAZ MISINIZ?

Etiyopya mutfağı, bizim damak tadımıza yakın sayılabilir; et, tahıl ve baharatlar hakim. Özellikle kızgın yağda pişirilen et yemeği "tib" meşhur. Diğer geleneksel yemekleri "berbere" ve "wot." "İnjira" ise yerel ekmekleri... 
Ülkede yetişen "teff" adındaki hububattan yapılan bir çeşit 'ekşi gözleme.' Ben hiç beğenmesem de onsuz yemek düşünülmüyor. "İnjera"nın servisi genel olarak ya et ya da sebze soslarıyla yapılır. Genelde elle yemek yediklerinden, sarıp dürüp kaşık çatal yerinde de kullanılıyor. 


Etiyopyalıların yöresel lezzeti: İnjiral

Ülkede geleneksel olarak toplu halde ve sağ elle yemek yeniliyor. İkinci eli kullanmak ve parmakları yalamak ayıp!
Yemekten önce size de 'sağ elinizi' yıkamanız için bir sürahi su ve sabun getiriliyor. "Berbere", Etiyopya yemeklerine karakteristik kazandıran ve baharat karışımından oluşan bir gıda ürünü... Wot ise; sebze, et ve tavuk gibi gıdalarla birlikte yenen sıcak baharatlı bir biber sosu. Baharatlar oldukça güçlü ve baskın, acıyla arası iyi olmayanların temkinli yaklaşması gerek. Bizdeki humusa benzer envai çeşit bakliyat püreleri, adını dahi duymadığımız egzotik meyveleri, ha bir de sosa banarak çiğ et yeme var :)
Tatlı kültürü ise pek fazla yok. İçi yer fıstığıyla doldurulmuş şerbetli hamur tatlıları damak zevkimize bayağı uzak.

MANTAR EVLER 

Evinizi nasıl istersiniz??3+1 mi, 4+1 mi? Havuzlu mu olsun, deniz manzaralı mı? Etiyopyalılarda işte öyle bir dert yok. Bir mantarı andıran tek göz evi bulan kendini şanslı hissediyor. Başkentin varoşlarında annesinden kalma derme çatma evde yaşayan bu adam gibi...

UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.